Lodewijk Asscher over het gevaar van Trump en Wilders

In De Wereld Draait Door was PvdA-lijsttrekker en vice-premier Lodewijk Asscher te gast. Hij sprak onder meer over het boek Het Complot Tegen Amerika van Philip Roth. In die roman beschrijft Roth hoe de geschiedenis van de Verenigde Staten en daarmee zijn eigen leven anders had kunnen lopen als voor de Tweede Wereldoorlog niet Franklin D. Roosevelt de presidentsverkiezingen had gewonnen, maar Charles Lindbergh. Lindbergh is vooral bekend omdat hij in 1927 als eerste piloot non-stop over de Atlantische Oceaan vloog maar hij was ook een notoir fascist. Het gevolg: Hitlers vrienden zijn aan de macht en het land bezwijkt onder fascisme. Lindbergh was een graag geziene gast in Nazi-Duitsland, en zijn isolationisme, anti-semitisme en verheerlijking van ‘de sterke man’ leiden in de roman tot Nazi-achtige taferelen, waarin pogroms dreigen, knokploegen de nachtelijke straten beheersen en Lindbergh zelf een plan uitvaardigt om in een soort moderne diaspora de stedelijke joodse bevolking naar het platteland van Kentucky te laten verhuizen, alles gezien door de ogen van de jonge Phil Roth.

Asscher maakt een vergelijking met wat er in het boek gebeurt en de hedendaagse werkelijkheid in de Verenigde Staten. Niet in de laatste plaats omdat de huidige president van de VS, Donald Trump, het ‘America First’ van Lindbergh na-papegaait, zijn fascisme ten spijt. Matthijs van Nieuwkerk gaat daar tegenin op de manier waarop door journalisten gewoonlijk wordt gereageerd als het gevaar van Wilders wordt geduid met een verwijzing naar het verleden.

Aan het einde van het gesprek herhaalt Van Nieuwkerk voor de zoveelste keer zijn verwijtende kritiek op de vergelijking van Asscher. Is die vergelijking tussen Trump, Wilders en het boek over opkomend fascisme geen paardenmiddel? Dan reageert de PvdA-lijsttrekker fel maar doordacht. (zie fragment boven) “Paardenmiddel? Een paardenmiddel? Moet je horen wat je zegt! Er worden onschuldige mensen opgesloten die al jaren in de Verenigde Staten wonen. Dat gebeurt nu. 2017. (…) De werkelijkheid is veel extremer dan wat je in je fantasie kan bedenken”, aldus Asscher. Trump heeft in zijn eerste tien dagen bovendien bewezen wat hij wil met de Verenigde Staten en hoe die werkelijkheid er nu dus uitziet. Roths boek omschrijft helder dat je niet alles voor lief moet nemen en je moet uitspreken wanneer iets in de wereld gebeurt waar je het niet eens mee bent. Er is een tijd dat je moet kiezen waar je staat omdat de loop van de geschiedenis anders een kant op kan buigen die je beslist niet zou willen.

Lees ook de opinie van Lodewijk Asscher: Trump en Het Complot tegen Amerika

Hier het hele gesprek: