Joop

Reacties op rechts

  •  
12-02-2019
  •  
leestijd 4 minuten
  •  
FALLBACK
Vorige maand schokten twee rechtse partijen in Spanje de wereld. In Andalusië, de Spaanse regio met de meeste inwoners, vormden ze een regering met gedoogsteun van de omstreden nieuwe partij VOX. Opmerkelijk, gezien andere reacties op anti-immigratiepartijen in Europa.
“We zijn heel duidelijk over één ding: allianties met extreemrechts kunnen niet door de beugel. Daar zouden we zwaar aan tillen.” Met die woorden waarschuwde de Franse president Emmanuel Macron op 9 januari de Spaanse liberale partij Ciudadanos om niet in zee te gaan met VOX in Andalusië. Die partij was bij regionale verkiezingen aldaar gestegen van 0,45% in 2015 tot 10,97% in december. De bemoeienis van Macron met coalitievorming in een Spaanse regio is opmerkelijk. Het valt te verklaren uit de voorbereidingen voor de verkiezingen voor het Europese parlement in mei. Ciudadanos is lid van ALDE, de liberale fractie in dat parlement waar ook VVD en D66 deel van uitmaken. Macrons partij La République En Marche! zou overwegen zich bij ALDE aan te sluiten.
Verhofstadt De situatie in Andalusië zal Macrons aansluiting bij ALDE niet vergemakkelijken. Ciudadanos sloeg zijn waarschuwing in de wind. Sterker, diezelfde dag nog maakte Ciudadanos bekend dat de partij met de conservatieve Partido Popular in Andalusië een regering had gevormd, gesteund door de nieuwe partij VOX. De zetels van VOX helpen die partijen aan een meerderheid in het regioparlement.
In tegenstelling tot Macron feliciteerde de voorzitter van ALDE, Guy Verhofstadt, Ciudadanos met regeringsdeelname. Uitte hij in december nog zijn zorg over de winst van “extreemrechts,” op 10 januari liet Verhofstadt weten dat de regering was gevormd “zonder concessies of overeenkomsten” met VOX. “Een historische mogelijkheid opent zich voor hervorming en modernisering,” twitterde hij.
Het lijkt er inderdaad op dat VOX haar aanvankelijke 19 eisen aan Ciudadanos en Partido Popular heeft ingeslikt. Die punten behelsden onder andere uitzetting van 52.000 illegale immigranten. Verder keert ze zich tegen “feminazis” en tegen het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven. Onduidelijk is hoeveel de partij uiteindelijk heeft gekregen in ruil voor de gedoogsteun aan de minderheidsregering.
Ook al verschilt VOX van andere nieuwe partijen op rechts in Europa, de partij deelt met veel van hen dat ze fel ageert tegen massa-immigratie naar Europa. Vorig jaar steeg in Spanje het aantal aankomsten van immigranten over zee. Onderzoek van mijn Leidse collega Dimiter Toshkov suggereert dat het succes van VOX samenhangt met zulke immigratie. Hij vond daar twee sterke aanwijzingen voor.
Hoe? Op gemeenteniveau ontdekte Toshkov dat hoe meer mensen in een gemeente buiten West-Europa geboren waren, des te hoger het stempercentage op VOX. Op individueel niveau was het meest gekozen antwoord op de vraag naar redenen om VOX te stemmen “haar discours over immigratie.” Maximaal drie antwoorden waren mogelijk; liefst 41,6% van de respondenten koos dit antwoord. In die zin past VOX bij Brexit , Trump en de West-Europese anti-immigratiepartijen. Hoe te reageren?
Links Spanje riep op tot een cordon sanitaire; rechts besloot anders. Het accepteren van gedoogsteun onderstreept verschillen in reacties op de opkomst van die partijen. Enerzijds worden sommige stelselmatig buitengesloten, zoals het Duitse AfD , het Vlaamse VB, het Franse RN en de Zweedse SD.
Zweden is bij uitstek een voorbeeld van buitensluiting. Andere partijen wringen zich al jarenlang in allerlei bochten om SD buiten de macht te houden. In 2015 sloten zes (!) partijen een overeenkomst hiertoe. Na de verkiezingen in september, waarin SD de derde partij van het land werd met 17,53% van de stemmen, sloten links en rechts een monsterverbond om haar buiten de deur te houden.
Anderzijds zijn er partijen waarmee wordt samengewerkt. Net als de PVV heeft de Deense DF jarenlang formeel een nationale minderheidsregering gedoogd; in Italië (Lega), Noorwegen (FrP) en Oostenrijk (FPÖ) regeren ze zelf. Dat zijn grote partijen waar andere partijen nauwelijks omheen kunnen. VOX niet. Toch zetten haar rivalen zonder slag of stoot de (regionale) poort voor haar open.
Is dit een goed idee? Mijn eigen onderzoek suggereert een heel andere strategie voor gevestigd rechts. Experimenteel en non-experimenteel onderzoek in 15 landen sinds 1944 wijst uit dat, gemiddeld genomen, anti-immigratiepartijen stemmen verliezen indien ze tegelijkertijd worden geïsoleerd en geïmiteerd. De stemmen die deze partijen in dat geval verliezen zijn vooral beleidsgedreven stemmen.
Heeft Macron dan gelijk? De president, die RN-leider Marine Le Pen versloeg in de presidentsverkiezingen in 2017, profileert zich als bestrijder van extreemrechts met zijn oproep voor buitensluiting. Dit kan tegen VOX goed werken, maar louter in combinatie met een strategie van het overnemen van de belangrijkste standpunten van VOX – met name standpunten over immigratie.
Dat is vast niet wat Macron voor ogen heeft.
Cc-foto: Elliott Brown

Meer over:

opinie
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar

Reacties (11)

Jay K
Jay K13 feb. 2019 - 17:22

Ogen stijf dicht. Handen op je oren en hard gillen: "LALALALALA IK HOOR JE NIET!!!" Natuurlijk een briljante techniek tegen extremisme…. Dus…. Goed zo Macron.

OlavM
OlavM13 feb. 2019 - 0:58

EU-rabiaat Verhofstadt noemt gedoogd worden door een extreemrechtse partij dus “een historische mogelijkheid voor hervorming en modernisering.” Weten we dat ook weer. Zo’n soort “historische mogelijkheid” hebben de VVD en het CDA al met Wilders mogen beleven. Dat duurde twee jaar. Hopelijk hebben deze partijen hun historische lessen inmiddels geleerd.

Sonic2
Sonic212 feb. 2019 - 18:16

Een erg goed stuk. De enige fout die de auteur maakt is door te reppen van uitsluiting. Wilders en zijn aanhang misdragen zich elke dag. Net als Baudet. Wilders noemt de VVD een maffiapartij. Noemt de achterban van de PvDA islamitisch stemvee. Noemt Pechtold een handlanger van Mohammed B en fotoshopt hem in een Hamas demonstratie. Dan zet je je zeer, zeer doelbewust buiten de politieke orde. De PVV kiezer weet waar hij op stemt. De FvD kiezer ook. Baudet wil niet bij het partijkartel horen. Doet net alsof er in een coalitie land zo'n tegenstelling mogelijk is. Ik blijf dat opmerkelijk vinden. Er is geen sprake van uitsluiting. PVV en FvD willen gewoon nergens bij horen. Als je zoals Wilders en Baudet doet in het bedrijfsleven wordt je er binnen een week uit getrapt. Als je zoals hun doet binnen een vriendengroep wordt je er binnen een week uitgetrapt. Net als het belachelijke argument van de PVV of FvD kiezer. Hebben we het ook over dat de wensen van de SP/ GL of 50 Plus kiezer worden genegeerd? Het gaat alleen maar over dat klaagzieke nationalistische deel. Voor de rest geimiteerd. Dat betwijfel ik. VVD en CDA zijn niet voor een Nexit of voor een referendum. Over klimaat denken PVV en FvD ook heel anders als de rest. Het is meer een beetje FvD/ PVV tegen de rest. Dat de VVD en CDA af en toe een racistische boer laten hoeft niet te betekenen dat ze alles overnemen van FvD en PVV. Misschien dat het zo voor linkse kiezers geldt. Ik zie echter grote verschillen tussen SP/VVD en CDA aan de ene kant en PVV en FvD aan de andere kant. https://twitter.com/fleuragemapvv/status/883029668793901056 Moties van de PVV worden soms kamerbreed gesteund, maar in een regering zitten is heel anders. Uitsluiten is geen enkele motie steunen. Andere partijen hebben geen zin om met PVV en FvD in een kabinet te zitten. Dat halen PVV en FvD kiezers altijd bewust door elkaar. Dat is zeer bewust liegen. Bovendien heeft de PVV er in Rutte 1 een zootje van gemaakt en Nederland in een politieke en begroting crisis gestort door laf en onverantwoordelijk weg lopen. De LPF heeft er ook een enorme puinhoop van gemaakt. Ze hebben hun kansen gegrepen en het is totaal mislukt. Had LPF en PVV vervangen door SP en Groenlinks en had de naam Sonic voor ieder ander vervangen en ook rechtse mensen waren dat met me eens geweest. Niet regeren met PVV en FvD. Of alleen als ze alles willen weg geven en op alle eisen ingaan. Links moet het sowieso niet doen. PVV en FvD'ers haten links. En VVD en CDA moeten ook echt beter weten na 2 volstrekt mislukte experimenten. Wees niet de volgende Von Papen, Paul Ryan of Maxime Verhagen. Overigens verliest de FPO ook in Oostenrijk. De Noorse en Deense rechts radicalen verliezen ook. De 5 sterren beweging verliest. PVV/FN/AFD blijven vooral stil staan. UKIP stelt niets voor. En dan vermelden peilingen nooit de opkomst cijfers. Het zal me niets verbazen als in Maart de PVV door de helft gaat. Al is het alleen maar omdat een groot deel van de achterban niet gaat stemmen. Vergeet niet dat de opkomst in 2017 mega hoog is. De PVV kiezer is in 2017 zeker niet thuis gebleven. Toen niet nee. Dus als we bij de volgende 2e kamer verkiezingen een wat gebruikelijkere opkomst hebben dan kan dat al verlies betekenen.

Rechtse Bal2
Rechtse Bal212 feb. 2019 - 17:56

'''' Mijn eigen onderzoek suggereert een heel andere strategie voor gevestigd rechts. Experimenteel en non-experimenteel onderzoek in 15 landen sinds 1944 wijst uit dat, gemiddeld genomen, anti-immigratiepartijen stemmen verliezen indien ze tegelijkertijd worden geïsoleerd en geïmiteerd. De stemmen die deze partijen in dat geval verliezen zijn vooral beleidsgedreven stemmen. '' hier staat dus Joost het ook niet weet , maar nou eenmaal zijn onderzoek wilde afsluiten.Bewezen dat het niet bewezen is dus.

1 Reactie
Sonic2
Sonic213 feb. 2019 - 13:29

In Belgie zie je dat het werkt. Vlaams Belang heeft door het cordon sanitaire een terug gang in zetels. Wat je in feite doet is een soort electoraal plafond op een partij plaatsen. U kraakt op grove wijze het onderzoek van Joost af, maar u komt niet met het tegendeel. Er is nergens bewezen dat als een partij die aan de zijlijn staat er zetels op vooruit gaat. Het zogenaamde cordon sanitaire( dat vind ik al een twijfelachtige uitdrukking) werkt drukkend op een partij die "uitgesloten" wordt. Het meeste domme wat je kan doen is een partij laten gedogen. Ze schuiven de schuld altijd af op andere partijen. Joost van Spanje heeft gewoon goed stuk geschreven. Alleen over de termen cordon sanitaire ben ik het niet eens. PVV en FvD zetten zichzelf buitenspel en willen er niet bij horen. De schuld moet dus niet bij de regering liggen, maar bij PVV en FvD. Bij Wilders en Baudet. En hun aanhangers moeten niet zo janken, liegen en klagen. En vooral hun verlies nemen. Je weet exact op wat voor excentrieke, rebelse en radicale types je stemt. Je kunt op elke site lezen hoe slecht ze bij andere partijen liggen. Als politiek een belegging was dan waren de PVV en FvD kiezers uitgelachen voor zo'n slechte belegging. Nu moeten we onder druk van Duk en andere rechts radicale schreeuwlelijken gedwongen respect tonen voor hun aanhang. Geen idee waarom. Dat doen ze omgekeerd niet. Het rommelde bij de LPF intern al voor de verkiezingen in 2002. Ik doel niet op de tragische moord op Fortuyn, maar ik doel op het toen al aftreden van een aantal mensen. Fortuyn was nog uit Leefbaar Nederland gezet. Dus dat het chaos na de verkiezingen zou worden. Dat kon je zien aankomen. Waar Wilders is daar is gedoe. Je kon in 2004 al zien dat hij een ruzie maker is en totaal geen compromis figuur. Dat hij in 2012 uit de gedoogcconstructie weg liep kon je al in 2004 zien aankomen. Dat VNL als opportunistische fractie het niet zou halen was te voorstellen. Dat Geenpeil het ook niet zou halen was ook voorspelbaar. En dat Fvd met een zeer op leeftijd zijnde oud advocaat en een zeer wispelturige en narcistische Baudet het ook niet gaat halen kan je voorspellen. Dat hij slecht ligt bij andere partijen is duidelijk. Alleen moet je dan Daan Ouwens, Francisco van Jole, Paul, Satya en mij gelijk geven. En dat is zo onvoorstelbaar moeilijk. Stem in vredesnaam eens een keertje wat minder dom. Begin eens met SP stemmen zou ik zeggen tegen al die radicalen. Misschien kan je dan weer een keer je zorgpremie betalen. In plaats van stemmen voor deze oplichters. Ik ben ook niet foutloos. Dat geef ik eerlijk toe. Maar ik kan tenminste zeggen dat ik tegen het rechts radicalisme heb gestemd. En dat zouden meer mensen moeten doen.

JasDon
JasDon12 feb. 2019 - 13:19

Ik ben ook tegen bepaalde vormen van immigratie, puur vanuit het oogpunt van een duurzame welvaarts- en verzorgingsmaatschappij. Met nationalisme daarentegen heb ik weinig, hetzelfde geldt voor godsdienst of koningshuizen. De noemer anti-immigratiepartij zegt me daarom weinig, los van het feit dat schrijver dit als probleem duidt.

1 Reactie
rvb2
rvb213 feb. 2019 - 8:45

Anti-immigratie zegt vooral dat een partij tegen vrijheid voor mensen is.

Jansen7
Jansen712 feb. 2019 - 12:37

Imiteren is kiezersbedrog. Het is dus een korte termijn advies. (Wie zegt dat hoger opgleiden zich niet schuldig maken aan korte termijn denken?)

2 Reacties
Karingin
Karingin12 feb. 2019 - 15:22

Niemand, VVDers zijn er meesters in.

Sonic2
Sonic212 feb. 2019 - 18:25

Ik vind het wel grappig dat je uit het rechts radicale kamp twee tegenstrijdige boodschappen krijgt. De invloed van de PVV en FvD zou enorm zijn( altijd het "argument" als partijen alleen maar in de oppositie zitten. Onze invloed is enorm). En in bij wijze van spreken dezelfde zin is er sprake van een extreem linkse VVD of CDA. Daar had Baudet het over. De invloed van PVV en VVD is behalve wat ronkende retoriek van VVD en CDA nihil. Er is meer EU en meer islam. De immigratie neemt eerder toe. Er is geen enkele normale coalitie meer te maken. En extreem links zijn VVD en CDA zeker niet. Er is toch echt bijvoorbeeld op een klimaat( daar verwijst Baudet naar) wel een verschil tussen wat VVD/ CDA willen en D66 en CU. Niet enorme verschillen natuurlijk. De marges zijn voor IEDEREEN klein in Den Haag. Maar er zijn wel verschillen. Als er trouwens iets is wat zowel de PVV als de FvD de afgelopen twee jaar delen dan is dat ze beiden een soort van plafond bereikt hebben. Bij de PVV is dat 20 zetels. In sommige peilingen zelfs een verlies. Bij de FvD schommelt het rond de 15 a 17 zetels bij de Hond. En Ipsos heeft Baudet op 12. Het schommelt zo rond de 12 a 16 zetels. In Februari vorig jaar waren het er ook al 15 voor FvD. En dan peilen de peilers vooral de "base". Volgens mij maakt de zwevende kiezer( het grootste deel van het electoraat) zijn of haar keuze vlak voor de verkiezingen. Met de zorgen van Maart 2021 of eerder. En laat Baudet trouwens eerst een keer goed een debat door rollen en de kikkers in zijn eigen partij in de kruiwagen houden. Eerst dat maar eens regelen voordat narcist Baudet allemaal praatjes krijgt.

Grietje Genot
Grietje Genot12 feb. 2019 - 12:27

Tja, wie geïsoleerd raakt en bovendien geïmiteerd wordt, zal (waarschijnlijk) aanhang verliezen. Een wijsheid die iedereen na drie glazen bier aan de borreltafel kan bedenken. Daar is geen experimenteel of longitudinaal onderzoek voor nodig. Maar de vraag of het nog 'effectiever' kan, blijft boven de markt zweven. En er hoeft maar iets te gebeuren, en het wordt weer helemaal anders. Kortom, het kan vriezen en het kan dooien & God zegen de greep, en de politicologen, zij ploegen voort.