Amerikaanse verkiezingen: gays geen onderwerp meer

Eerder dit jaar maakte president Obama officieel een einde aan het ‘don’t ask, don’t tell’ beleid van het leger ten aanzien van homoseksualiteit. Vorige week benoemde hij een lesbische generaal. Inmiddels staat ‘gay marriage’ als een ideaal in het Democratische programma. Obama begon het jaar nog als twijfelaar, als iemand voor wie gay marriage een ‘work in progress’ was, inmiddels lijkt ook hij van mening veranderd. Opportunisme is ook Obama niet vreemd. Hij heeft de klok horen luiden. Televisieseries waarin gays optreden of zelfs de hoofdpersonen zijn hebben hoge kijkcijfers. Jongeren vragen zich af waar de tegenstanders zich druk over maken.

Vergeet even de partij effecten. Homo’s en gay marriage zullen steeds minder de Amerikaanse politiek vervuilen. Met name jongeren laten hun mening niet bepalen door dit onderwerp. Want daar zit de politieke crux. We denken wel dat geloof de Republikeinen en Democraten scheidt, maar dat is niet zo, althans, zo eenvoudig is het niet zoals de socioloog Robert Putnam, die van Bowling Alone, betoogt in een nieuw, vuistdik boek over geloof in Amerika betoogt (American Grace. How Religion Divides and Unites Us, door Robert Putnam and David Campbell).

Abortus en gay marriage zijn vanaf de jaren zeventig (als reactie op de jaren zestig) de twee onderwerpen geworden die mensen politiek scheiden. Geloof speelt daarbij een ondergeschikte rol, het gaat vooral om een complex van factoren die allemaal samen je visie op de wereld bepalen en die in de vorm van vooral abortus gemakkelijk samengevat kunnen worden. De überkatholiek Rick Santorum dacht dat hij dit voorjaar nog een discussie kon openen over de immoraliteit van voorbehoedsmiddelen maar ontdekte dat hij daarmee een wel heel kleine agressieve minderheid vertegenwoordigde.

Sowieso zijn de social values extremisten in de minderheid. Paul Ryan is tegen abortus, ook in gevallen van incest en verkrachting. Een wreed standpunt dat hij deelt met de oude mannen in Rome, maar het is een visie die de meeste Amerikanen absoluut niet delen. Ook John McCains opportunistische bekering tot ‘leven begint bij de conceptie’ in 2008 was niet de mening van de gemiddelde Amerikaan. Obama’s twijfelende antwoord op de vraag wanneer het leven begint (‘that’s above my pay grade’) is er een betere weerspiegeling van.

Van deze twee onderwerpen is gay marriage (of in elk geval de acceptatie van gays) nu geleidelijk aan het verdwijnen als belangrijk politiek strijdpunt. Of abortus zal (en kan) volgen is de vraag. Omdat het onderwerp zo verweven is met seks en waarden gaat het om veel meer dan dat. Als je ouders hebt die denken dat praten over seks leidt tot seks, als je chastity beloftes hebt (toegegeven, weinig relevant op het grote geheel van Amerikaans vrijgevochten gedrag), voorbehoedsmiddelen moeilijk toegankelijk maakt, morning after pills verbiedt en klinieken voor geboortenbeperking hun fondsen wil afnemen (zoals Ryan wil) dan is het niet zo vreemd als het aantal abortussen hoog is. Want dat is en blijft de feitelijke situatie in de VS: veel gelul over seks en abortus maar ondertussen het hoogste aantal tienerzwangerschappen en dus ook abortussen in de ontwikkelde wereld. Puriteins conservatisme leidt daartoe.

Ondertussen is het goed dat beide onderwerpen minder de agenda gaan bepalen. Als ze deze verkiezingen enig effect hebben, dan is het in het nadeel van de Republikeinen. Dat is mooi en terecht want de cynische operators (bendeleider Cheney deed net of het hem niet aanging: zijn dochter is lesbisch) kunnen er dan geen gebruik van maken. Niet dat ze gebrek aan andere onderwerpen hebben, maar toch, een vervuiling minder, dat helpt.