Altruïsme zit in onze genen

Alles over altruïsme is boeiend. Waarom zou je andere mensen helpen? Jaren lang zijn we gebrainwashed te denken dat we economische wezens zijn die altijd kiezen wat het beste voor onszelf is. Als er daarom een onderzoek wordt gedaan naar altruïsme lees ik het graag, want ik ben er niet zo van overtuigd dat er naast egoïsme niets bestaat. Gelukkig ben ik niet de enige.

Het besef dat overleven als groep het juist noodzakelijk maakt om ook aan de andere groepsleden te denken zit in de lift. We zijn niet in ons eentje en zonder de anderen overleven we niet. Soms moet je voor jezelf opkomen en soms voor de groep. Alleen vinden sommige mensen het lastig om vanuit het groepsperspectief te denken. Niet de echte helden, die met gevaar voor eigen leven iemand redden.

Helden Hoe komt het dat mensen ook als ze zelf risico’s lopen toch een ander willen helpen? Is dat omdat ze bewust daarover nadenken en besluiten dat het ‘goed’ is om dat te doen. Of is het iets dat ‘intuïtief’ gebeurt en misschien wel in onze genen ingebakken zit? Daarover ging het onderzoek dat deze week in het online wetenschappelijk tijdschrift PlosOne stond. Het onderzoek werd gedaan door de verklaringen van 50 erkende helden te analyseren.

Het betrof mensen die de Carnegie Hero Medal hadden ontvangen, burgers die met gevaar voor eigen leven vreemden gered hadden. Ze hadden als het ware een altruïsmediploma gekregen. Aan honderden vrijwilligers werd gevraagd die verklaringen te lezen en te scoren op intuïtieve daad of weloverwogen daad. En datzelfde werd nog eens gedaan via een tekstanalyse door de computer, waarbij gespeurd werd naar bepaalde woorden en de samenhang daarvan met de rest van de tekst.

Superaltruïsme Met een overweldigende meerderheid van bewijs werd duidelijk dat het om een impulsieve daden ging. Superaltruïsme zou dus door automatisme komen en dus in ons zenuwstelsel programmeerd zijn.

Aan dit onderzoek kun je ook van alles afdoen. Dat hoef jij niet te doen, want de onderzoekers zijn slim genoeg om daar zelf op te wijzen. Zat er bijvoorbeeld een bepaalde bias in de interviews met die superhelden en was er wel een duidelijk genoeg verschil in het beoordelen wanneer iets intuïtief of weloverwogen is? Daar staat tegenover dat elk onderzoek ons een stapje dichterbij het begrijpen van altruïsme brengt.

Want de waarheid? Zo hevig bevochten is ze toch meestal zo vluchtig als de inhoud van een flesje 4711.

 

Het laatste boek van Ivan Wolffers is ‘Als de tijd voor altijd stil zou staan ‘

Volg Ivan Wolffers ook op Twitter Ivan schrijft voor Joop elke dag een Gezond Weetje van de Dag:  klik hier voor een overzicht