Als het CDA nu eens fuseerde met de VVD

Decennialang bepaalden het CDA en zijn voorlopers de gang van zaken in de Nederlandse politiek. ‘We rule this country,’ zei een christendemocratisch Kamerlid in de jaren tachtig. Maar die tijd is voorbij, hoogstwaarschijnlijk definitief. Een dikke tien jaar geleden had het CDA meer dan veertig Kamerzetels, nu zijn het er nog maar vijftien. En als je de opiniepeilers mag geloven worden het er steeds minder, zeker nu de populaire, in sommige kringen bijna heilig verklaarde Pieter Omtzigt de partij heeft verlaten. In de jongste poll van Maurice de Hond houdt het ooit almachtige CDA nog maar zes Kamerzetels over. Zes! Daarmee zou het bijna net zo groot, of liever gezegd net zo klein zijn als de ChristenUnie. Een splinterpartijtje.

Is tegen die ontwikkeling nog iets te doen? Volgens mij niet. De ontkerkelijking in Nederland is zo ver voortgeschreden dat er nauwelijks nog ruimte bestaat voor een op religie gebaseerde volkspartij. Het is trouwens de vraag of je het CDA nog steeds zo mag noemen. Natuurlijk, de eerste letter staat voor ‘Christen’ (Christen-Democratisch Appel). Maar hoeveel CDA-toppers kun je nog als gelovig aanmerken? Pieter Heerma, fractievoorzitter in de vorige regeerperiode, is een agnosticus. Wopke Hoekstra, de huidige partijleider, sprak in een interview ooit de hoop uit dat God bestaat. Dat betekent dat hij er serieus rekening mee houdt dat dat niet het geval is. Het CDA is eigenlijk alleen nog in naam christelijk. De partij staat trouwens al decennia open voor leden met andere religieuze overtuigingen, zoals moslims en hindoes.

Los van de christelijke inspiratie is het CDA een tamelijk conservatieve partij, sterk gericht op de plattelandsbevolking. Wat dat betreft krijgt het echter steeds meer concurrentie. Van de nieuwe BoerBurgerBeweging bijvoorbeeld, die het in de opiniepeilingen wél goed doet. Het CDA staat nu op het punt te gaan regeren. (Nou ja, op het punt. Het zal nog wel een paar maanden duren voor het nieuwe kabinet zich kan presenteren). Maar in Rutte IV zal de partij nooit méér worden dan een bijwagen van de VVD. Vermoedelijk mag Wopke zich nog wel een regeerperiode minister noemen en krijgt de partij naar verwachting ook enkele andere kabinetsposten toebedeeld. Maar de tijd dat ze een allesbepalende rol speelde in de landspolitiek keert niet meer terug. Het CDA mag aanschuiven en blij zijn dat het überhaupt nog meedoet.

Het zal enige moed kosten, maar waarom stuurt de club niet aan op een fusie met de VVD? Ik wil best toegeven dat er een paar verschillen zijn met de partij van Mark Rutte, maar die zijn er tussen groeperingen binnen het huidige CDA ook. De overeenkomsten tussen VVD en CDA zijn veel groter. Allebei staan ze een centrumrechtse koers voor, waarbij ze vooral opkomen voor de belangen van de bezittende klasse. Extreem in de zin van Geert Wilders of Thierry Baudet zijn ze niet. Ze willen best met een partij aan de linkerzijde regeren, zoals ze allebei al diverse malen hebben bewezen. Ze respecteren als het even kan de democratische spelregels en scharen zich in grote lijnen achter het EU-beleid en andere internationale afspraken. Veel Nederlanders zien de twee partijen eigenlijk nu al als één pot nat. Rutte is trouwens ook christelijk, dus daaraan zal het niet liggen.

Wat heeft het CDA eraan om in zijn eentje te blijven voorthobbelen, op weg naar een steeds uitzichtlozer toekomst? Laat het liever kijken naar de PvdA. Ook die partij was ooit heel belangrijk en vertegenwoordigde circa een derde van het electoraat. Maar nu is er weinig meer van over. Negen zetels heeft ze nog maar. Toch aarzelt ze nog steeds met GroenLinks te fuseren, om zo te redden wat er te redden valt. Terwijl iedereen moet beseffen dat er uiteindelijk niks anders opzit.