Logo Joop
De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen

Aliansi Merah Putih besmeurt de roemrijke Indonesische vlag

  •  
14-08-2020
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
352 keer bekeken
  •  
indiemonument

© cc-foto: H. de Vegt, Wikipedia

Half geïnformeerde domkoppen ontheiligen de verkeerde monumenten
Je moet een stuk nooit met een tijdsaanduiding beginnen, hebben ze mij geleerd. Ik doe het toch. In de nacht van donderdag op vrijdag hebben half geïnformeerde domkoppen het Indisch Monument in Den Haag met rode verf besmeurd. Zij schilderden er de volgende leuzen op: “ Merdeka atau mati ”, en “ kami belum lupa ”. “Vrijheid of dood” en “we zijn het nog niet vergeten”. Op 18 juni was het standbeeld van Johan van Oldenbarnevelt het slachtoffer. Daarop stond: “Fuck VOC”, “ kami belum lupa” en “ kami bersiap, wij zijn bereid.
Detail: het Indonesisch kent twee verschillende woorden voor wij: kita, waarbij de aangesprokene wordt ingesloten en kami, waarbij deze is uitgesloten. De leuzen zijn door de bekladders dus duidelijk aan andermans adres gericht. Het is een soort dreigement.
Wie zijn deze kami? De daders noemen zich Aliansi Merah Putih. Dat is een verwijzing naar de rood-witte Indonesische vlag. Haar Facebook-pagina begint met een foto uit het Jakarta van vlak na 1945. Op een groot bord staat: ¨ We do not like the Dutch ”.
Achter de alliantie zullen zich wel twee of drie heethoofden verschuilen. Toch wekt hun optreden ergernis. Je mag van activisten verwachten dat zij zich op de hóógte stellen als zij losgaan op grond van gebeurtenissen die zich inmiddels drie kwart eeuw geleden afspeelden.
Dat deden ze niet en daarom hebben zij het verkéérde monument ontheiligd. Het Haags Indië-monument herdenkt alle slachtoffers van de Japanse bezetting. Niemand meer, niemand minder. Het heeft geen enkele betrekking op de periode tot 1949 toen Nederland een bloedige koloniale oorlog voerde om de Indonesiërs een vorm van (schijn)onafhankelijkheid op te leggen op Haagse voorwaarden. Dat Indonesië al sinds 17 augustus 1945 met de onafhankelijkheidsverklaring door Soekarno en Hatta een zelfstandige en vrije natie vormde, is door onze regering pas enkele jaren geleden schoorvoetend erkend. Dat zegt veel over het Nederlandse talent voor wat de oosterburen aanduiden als Vergangenheitsbewältigung maar dáár gaat dát monument niet over.
Dat herdenkt de slachtoffers van de Japanners. In de praktijk gaat het tijdens plechtigheden tot nog toe vrijwel uitsluitend over de Nederlanders in de interneringskampen en de krijgsgevangen Knil-soldaten, die zware dwangarbeid moesten verrichten, bijvoorbeeld in Thailand aan de brug over de Kwai-rivier. Dat is maar een beperkt gedeelte van de slachtoffers. Als gevolg van de Japanse bezetting zijn ongeveer twee en een half miljoen Indonesiërs omgekomen op een moment dat zij officieel nog onderdanen van Nederland waren. De Japanners kenden een soort arbeidsinzet, de romoesja’s en die stierven als ratten. Aan de Kwai zijn veel en veel meer Indonesiërs omgekomen dan Nederlandse soldaten. Honger en gebrek sleepten overigens het merendeel van die twee en een half miljoen weg. Daar was de Nederlandse hongerwinter niks bij.
Tekenend: pas nu begint in Nederland het besef te ontstaan dat die twee en een half miljoen niet vergeten mogen worden. Hoe ze dan het best herdacht kunnen worden is natuurlijk een zaak van de nazaten en die wonen vooral in Indonesië. Daarom zou via de Indonesische ambassade in Den Haag eerst maar eens gesondeerd moeten worden of men daar behoefte aan heeft en op welke manier hieraan op een waardige wijze vorm kan worden gegeven, die recht doet aan de gevoelens van de nabestaanden.
Dit alles wast de schande van de bekladding niet weg. De rood-witte alliantie heeft voornamelijk iets van zichzelf gezegd: dat zij geen eerbied heeft. Voor de slachtoffers van de Japanse bezetting, die dik meer dan twee en een half miljoen mannen, vrouwen en kinderen dus.
Ze hebben het ook nog gedurfd “ kami bersiap ” te schilderen op het beeld van Johan van Oldenbarnevelt. Het “Fuck VOC” is nog tot daaraan toe, maar dat andere verwijst naar massale moordpartijen die direct na de Japanse capitulatie in Indonesië begonnen. Doodseskaders, meestal samengesteld uit jongeren, gingen massaal los op Nederlanders en Chinezen om bloedig wraak te nemen voor drie eeuwen kolonialisme. Hun leuze was bersiap.
De geïnterneerden in de kampen kwamen er nog het genadigst af. Zij dankten de overleving vaak genoeg aan hun Japanse en Koreaanse bewakers die in opdracht van het geallieerde oppercommando een beschermende ring om hen heen vormden tot soldaten – vaak van het Brits Indische leger – die rol overnamen. Zij stonden verbaasd over de verwatenheid van het merendeel der Nederlandse kolonialen, die dachten dat ze draad van voor de Japanse bezetting weer konden opvatten maar boden toch bescherming. Dat leidde bijvoorbeeld in Surabaya tot een bloedige veldslag waarover hier veel meer. De Indonesiërs herdenken deze door hen verloren slag op 10 december als heldendag. Het was allemaal begonnen toen voormalige geïnterneerden een aan hen toegewezen hotel markeerden met de Nederlandse vlag en daarmee agressie opriepen uit de stad. Ze begrepen niet dat dit dundoek te Surabaya niet zo goed meer viel. De situatie liep uit de hand, vooral nadat de commandant van de Britse bezettingstroepen was vermoord. Daarop openden dezen de aanval. De vijfde Brits Indische divisie speelde een hoofdrol in de gevechten. Ze bracht de Indonesische strijdkrachten een zware nederlaag toe. Die  verloren misschien wel twintigduizend man en een groot deel van hun bewapening. De vijfde divisie bestaat nog steeds en heeft zich nu als onderdeel van het geduchte Indiase leger gespecialiseerd op oorlogsvoering in de Himalaya.
Er bestaat geen enkele aanleiding om met een misplaatste leuze juist Johan van Oldenbarnevelt bij dit soort zaken te betrekken.
Je zou ook kunnen zeggen: deze maffe, half geïnformeerde aliansi besmeurt de roemrijke Indonesische vlag. Dit alles neemt niet weg dat ons land geen enkele reden heeft trots te zijn op zijn rol in Indonesië, met name niet over de periode 1940 – 1950. Het was een tijd van bloed, geweld en schande met Nederland, zoals ex-minister Bot van buitenlandse zaken terecht zei, aan de verkeerde kant van de geschiedenis.
Maar toch: de Aliansi Putih Merah besmeurt de roemrijke Indonesische vlag. Wellicht niet uit kwade wil maar toch zeker uit domheid. Het is de vraag wat erger is.
Update: Griselda Molemans publiceert op 15 augustus bij Follow the Money een uitstekend gedocumenteerd artikel.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.