Al wie ook weer?

Deze onderscheiding wordt uitgereikt als blijk van erkenning voor een man of vrouw die bijzondere morele moed heeft getoond bij het beschermen en bevorderen van de rechten van zijn of haar medeburgers. Dat is precies wat Shadi Sadr gedaan heeft: als advocate verdedigde ze ter dood veroordeelde vrouwen, journalisten en andere mensenrechtenactivisten in haar land.

Ze startte de campagne ‘Stop Stoning Forever’ tegen steniging, de gruwelijke vorm van executie die in Iran vooral tegen vrouwen gebruikt wordt. Een van hen is Kobra Babaei, die ieder moment geëxecuteerd kan worden, beschuldigd van overspel. Het vraagt veel overtuiging en moed om de confrontatie met de Iraanse overheid aan te gaan. Shadi Sadr wordt dan ook bedreigd en is meermaals gearresteerd.

Met de mensenrechtensituatie in Iran is het slecht gesteld, zo blijkt bijna dagelijks uit Amnesty rapporten, persberichten en bliksemacties. Leden van religieuze minderheden en etnische minderheden, homo’s, vrouwen die voor hun rechten opkomen en mensen met andere politieke opvattingen worden  gearresteerd, gevangengezet en vervolgd. Willekeurige arrestaties, mishandeling en marteling, onderdrukking van de vrije meningsuiting en executies vinden op grote schaal plaats. Bijna dagelijks wordt een Iraanse burger ter dood gebracht, vaak na oneerlijke processen.

Burgers die vreedzaam protesteerden en demonstreerden tegen de omstreden verkiezingsuitslag van afgelopen zomer, werden in elkaar geslagen, gearresteerd en opgesloten. Het is in van groot belang dat de Nederland blijft hameren op de naleving van mensenrechten door Iran. Eén zaak gaat me bijzonder aan het hart: die van de Maastrichtenaar van Iraanse komaf, Al Mansouri.

Het is nu drie en een half jaar geleden dat Abdoullah Al-Mansouri in Syrië werd opgepakt en aan Iran werd uitgeleverd. Sindsdien heeft Amnesty vele acties gevoerd om bij de Iraanse overheid duidelijkheid te krijgen over de verblijfplaats van Al-Mansouri en eventuele beschuldigingen aan zijn adres. Talloze Kamerleden hebben actief meegedaan met die acties en hebben ook in de Tweede Kamer deze zaak aan de orde gesteld. Burgemeester Leers van Maastricht heeft zich bij herhaling ingezet om aandacht te vragen voor zijn stadsgenoot. De ministers Bot en later Verhagen van Buitenlandse Zaken hebben hun Iraanse ambtgenoot om opheldering gevraagd en hun EU-contacten ingezet.

Inmiddels zijn er -onbevestigde- berichten dat hij veroordeeld is tot vijftien of wellicht dertig jaar gevangenisstraf. Lang hing de doodstraf boven Al Mansouri’s hoofd. Die dreiging lijkt geweken, hoewel Amnesty nog op 21 oktober berichtte dat voor zeven mannen behorend tot dezelfde Arabische minderheid als Al Mansouri,  spoedige executie dreigt.

Nog steeds willen we weten hoe het met Al-Mansouri is, we willen weten hoe zijn proces is verlopen, waarvan hij beschuldigd is, welke bewijzen er zijn, of er rechtsbijstand door een advocaat van zijn keuze was, of hij goed behandeld wordt. Het is nu twee jaar geleden dat een vertegenwoordiger van de Nederlandse regering met Al Mansouri gesproken heeft. Het is de hoogste tijd dat Minister Verhagen er voor zorgt dat zo’n bezoek op korte termijn weer plaats vindt.  Anders krijgt Iran zijn zin en wordt Al Mansouri vergeten. En krijgen we over een tijdje te horen als we naar hem vragen: Al wie ook weer??