Akkoord bereikt; voortaan alleen nog studeren met een lening

Het kabinet en de gedogende partijen D66 en GroenLinks zijn erover uit: de basisbeurs voor studenten verdwijnt definitief en wordt vervangen voor het leenstelsel. Studenten krijgen niet langer maandelijks een bedrag tussen de 100,25 (voor thuiswonenden) en 279,14 (voor uitwonenden), maar moeten dat voortaan lenen. Die lening kan vervolgens tegen een rente dienste commercieel wordt berekend, maar gekoppeld is aan de rente die de overheid hanteert, verspreid over 35 jaar terugbetalen. Voordat het leenstelsel wordt ingevoerd, haalt het kabinet nog een semantische truc uit, in de hoop het imago ervan te verbeteren, zo lijkt het. Vanaf heden heet het ‘studievoorschot’.

Studenten met ouders die het financieel niet breed hebben, is er nog wel een aanvullende beurs die kan oplopen tot maximaal 365 euro per maand. Ouders moeten dan per jaar minder dan 30.000 euro verdienen. Studenten wier ouders minder verdienen dan 46.000 euro per jaar krijgen ook nog een beurs, die ze niet hoeven terug te betalen. Bovendien gaat die beurs omhoog. Nu ontvangen studenten die op kamers wonen nog 258,35 euro en studenten die thuis wonen 237,46 euro. Onder de nieuwe regels wordt dit bedrag dus maximaal 365 euro per maand, als de ouders minder dan 30.000 euro per jaar verdienen.

Hoewel er ook even gesproken is over het opdoeken van de OV-chipjaarkaart, blijft deze toch beschikbaar. Ook mbo’ers van beneden de 18 jaar krijgen in de toekomst zo’n kaart.

Door de basisbeurs af te schaffen hoopt het kabinet op de lange termijn 1 miljard euro te besparen. Het geld dat zo overblijft moet weer terugvloeien in het hoger onderwijs. Het idee is dat de student die nu moet lenen, er beter onderwijs voor terugkrijgt. Ook meent het kabinet dat de regeling ‘eerlijker’ is, omdat mensen met een hbo of wo-diploma gemiddeld 1,5 tot twee keer zoveel verdienen als mensen die dat niet hebben.

Het afbetalen van de lening begint wanneer een afgestudeerde het minimumloon gaat verdienen. Ze mogen daar dan 15 jaar over doen, na die termijn wordt het resterende bedrag kwijtgescholden.

De oppositiepartijen hebben kritisch gereageerd op het akkoord. De ChristenUnie laat in een reactie weten voor het behoud van de basisbeurs te zijn en te blijven:

Onbegrijpelijk dat D66 en GroenLinks steun geven aan een leenstelsel, waarbij jonge mensen vanaf dag 1 van hun studententijd een forse schuld opbouwen. De overheid neemt een hypotheek op de toekomst van jongeren.

SP-Tweede Kamerlid Jasper van Dijk spreekt van een ‘zwarte dag voor studenten’. “Wie rijk is mag slim zijn”, aldus Van Dijk. CDA-Kamerlid vindt het vreemd dat GroenLinks-leider Bram van Ojik de pers voorhoudt dat de toegankelijkheid van het onderwijs met het leenstelsel zal toenemen. “Naast hogere belastingdruk, lager pensioen en strengere hypotheekeisen trakteert dit kabinet jongeren dus ook nog op een studiebelasting van 4%!”

NRC: SP, CDA en CU niet blij met akkoord leenstelsel Trouw: Akkoord over leenstelsel studenten

cc-foto: Patrick Savalle