Affaire Mauro leert: rechts heeft een geweten

Donderdag 27 oktober 2011 is geen datum geworden om trots op te zijn. De hele Nederlandse politiek en half twitterend en reagerend Nederland stortte zich op de affaire Mauro. Met de in Angola geboren ras-limburger op de publieke tribune deed de oppositie haar best om zijn deportatie naar Luanda te voorkomen.

Het CDA bleek verdeeld en nu zal het tot dinsdag duren voor er in de Kamer gestemd wordt. Ondertussen vindt ook nog een CDA-congres plaats, waar de affaire Mauro zeker een grote rol zal spelen. Het komt allemaal door de PVV die haar gedoogmacht gebruikt om de uitdrijving van de perfect geïntegreerde jongeman af te dwingen. Anders was er al lang een goede oplossing gevonden zodat de Kamer zich kon buigen over het onderwerp waar het dezer dagen om gaat: de zogenaamde redding van de euro, Griekenland en de banken op een manier die iets te veel lijkt op Europa’s nieuwste kaartenhuis.

Het is een misse zaak, maar toch zie ik een lichtpuntje: van hoog tot laag heeft rechts nog een geweten. Het voelt slecht dat Mauro wordt uitgedreven. Een stemmetje in het rechtse gemoed fluistert de hele dag: “Jullie zijn de kinderen der duisternis en niet de kinderen des lichts. Dat besef knaagt aan de ziel.”

Dit psychisch onbehagen wordt zichtbaar in de honderden, misschien wel duizenden reacties die op het internet verschijnen – ook hier op Joop – om minister Leers een riem onder het hart te steken. Heel vaak wordt dan geprobeerd aan te tonen dat niet de minister en zijn aanhang, maar juist de verdedigers van Mauro onmenselijk zijn. Dat zij misbruik maken van een onschuldige jongen om politiek te scoren, dat er een samenzwering achter zit om de sluizen voor de immigratie te openen, dat het Mauro’s pleegouders is te doen om financieel gewin, enzovoorts. Steeds zit de redenering als volgt in elkaar: niet wij zijn onmenselijk, maar jullie. Niet wij zijn hypocriet maar jullie. Niet wij zijn cynisch maar jullie.

Dit soort beschuldigingen, zo leert de psycholoog Leon Festinger, zijn het gevolg van wat hij in een beroemd boek uit 1956 cognitieve dissonantie noemde.

Cognitieve dissonantie is het onaangename gevoel dat ontstaat als je tegenstrijdige gedachten en emoties koestert. Je probeert die tegenspraak, die dissonantie dan te overstemmen of te dempen. Voorbeeld: je weet dat roken dodelijk is, maar toch steek je de hele dag sigaretten op. De zo ontstane dissonantie maak je onschadelijk door te denken aan je opa, die altijd rookte als een schoorsteen en er negentig mee is geworden. Als roken inderdaad longkanker veroorzaakt, dan zal jij dat als drager van je opa’s onverwoestbare genen nooit krijgen.

Zulke dissonantie wordt zichtbaar in de reacties van vele Wilders- en Leersaanhangers. Zij hebben die jongen op de televisie gezien. Hij oogt als een Afrikaan maar mentaal en cultureel is hij Limburgser dan grote Geert en dappere Leers bij elkaar. Het hele dorp houdt van hem en wil dat hij in de gemeenschap blijft. Mauro is een toonbeeld van de integratie die rechts op hoge toon van nieuwkomers eist. Het voelt heel lullig aan om juist zo iemand op het vliegtuig naar Angola te zetten. Je ziet in dat het niet deugt. Je weet dat je genadeloos bent. Hoe onderdruk je deze gevoelens: door jezelf ervan te overtuigen dat niet jij genadeloos bent maar de vrienden van Mauro en misschien zelfs de arme jongen zelf. Je zet hele redeneringen in elkaar om het voor jezelf aanvaardbaar te maken dat je Mauro geen leven te midden van zijn vrienden en bij zijn pleegouders gunt. En dat niet alleen. Je schreeuwt het uit. Je deelt je verhaal met de hele wereld. Je houdt het niet voor jezelf maar gaat online om onder allerlei blogs te reageren. Niet ik ben slecht, zij zijn het. Niet ik ben wreed, zij zijn het. Dat lucht op.

Als rechts gewoon vindt dat Mauro geen kans verdient in Nederland en dat regels altijd regels zijn, dan handelt het daarnaar. Kwestie van routine. Dan hoef je niet daarnaast online te gaan om uitvoerig de mensen rond Mauro te demoniseren. Dat is dan overbodig. Met een pennenstreek vernietig je iemands toekomst omdat de wet het nu eenmaal zegt en daarna slaap je als een roos.

Rechts slaapt niet als een roos. Rechts ligt er wakker van. Rechts is zijn innerlijke vrede kwijt. Dat zié je aan de aard van de reacties op het internet. En aan de cognitieve dissonantie die hun hart verscheurt.

Goed nieuws: rechts heeft een geweten.