Advocaten beschuldigen Asscher van ambtsmisdrijf

Minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken) heeft een ambtsmisdrijf gepleegd. Dat schrijven advocaten Michiel Pestman en Liesbeth Zegveld in een brief die donderdag aan de Tweede Kamer wordt gestuurd, zo meldt NRC.

Dat gepleegde ambtsmisdrijf komt er volgens de advocaten op neer ‘dat de minister met opzet gedurende enkele jaren volledig AOW-pensioen heeft uitgekeerd aan personen woonachtig in de door Israël bezette gebieden, in strijd met de op dit punt geldende wettelijke regeling.’ De advocaten vragen nu de Kamervoorzitter een vervolgingsprocedure in gang te zetten, aangezien ministers in het geval van een ambtsmisdrijf alleen vervolgd kunnen worden in opdracht van de Kamer of de regering.

De onrechtmatige AOW-uitkeringen kwamen in juni van dit jaar aan het licht na onderzoek van NRC. Wat bleek: AOW’ers woonachtig in door Israël illegaal bezet gebied hadden sinds 2006 op hun uitkering moeten worden gekort. Nadat de Sociale Verzekeringsbank in 2013 ontdekte dat dit niet was gebeurd, gaf Lodewijk Asscher persoonlijk opdracht gewoon door te gaan met de onrechtmatige uitkeringen, hoewel hij wist dat hij hiermee in strijd met de wet handelde. Asscher wilde met het doorbetalen van de uitkeringen voorkomen dat de betrokkenen de publiciteit zochten.

‘Een minister mag niet opzettelijk nalaten uitvoering te geven aan de wet,’ schrijven de advocaten nu. ‘Ook mag hij geen beschikkingen nemen of bevelen geven waarvan hij weet dat die met die wet in strijd zijn. Doet hij dit toch, dan maakt hij zich schuldig aan overtreding van art. 355 Strafrecht.’ De advocaten, die hun brief een aangifte noemen, wijzen erop dat op de door Asscher begane overtreding maximaal drie jaar cel staat.

De aangifte is niet het initiatief van de advocaten zelf, maar wordt gedaan in opdracht van Frank van Vliet, medewerker van de Erasmus Universiteit en de gemeente Rotterdam. Van Vliet, naar eigen zeggen ‘verschrikkelijk boos als burger, omdat een minister zich niet aan de wet houdt’, wil aangifte doen tegen Asscher omdat die ‘het publieke vertrouwen in het openbaar gezag ernstig heeft ondergraven, ook omdat de Kamer met opzet jarenlang niet op de hoogte is gesteld’. Van Vliet staat inmiddels niet meer alleen in zijn aangifte, hij wordt onder meer gesteund door een gemeenteraadslid uit Hilversum en hoopt dat anderen zullen volgen.

De kans dat de Kamer of regering inderdaad opdracht zullen geven tot vervolging van de minister, lijkt bijzonder klein. ‘Na een speciale enquête moet een Kamermeerderheid opdracht tot vervolging geven aan de procureur-generaal van de Hoge Raad. Dat is nog nooit gebeurd,’ schrijft NRC. Pas als voldoende Kamerleden de zorgen over de misstappen van Asscher delen wordt het link voor de minister. De Kamer is echter nog altijd in afwachting van antwoorden op de 156 vragen die zij hem in juli over de kwestie stelde. Asscher heeft laten weten uiterlijk in oktober met antwoorden te komen.

D66-Kamerlid Steven van Weyenberg heeft laten weten de aangifte serieus te willen onderzoeken: ‘De aangifte, een zeer ernstige aantijging, maakt de beantwoording alleen maar urgenter. D66 is heel bezorgd.’ Het Openbaar Ministerie heeft nog niet gereageerd op de aangifte. Lodewijk Asscher zelf, die zich dit najaar mogelijk nog mengt in de strijd om het lijsttrekkerschap van de PvdA, laat weten de brief te bestuderen.