Aan een fikse koopkrachtdaling valt niet te ontkomen

De huidige situatie in de wereld zal met zekerheid voor alle landen een forse negatieve economische impact hebben. Alle economische plannen op korte en middellange termijn zullen moeten worden bijgesteld. Minister Hoekstra heeft niet voor niets al duidelijk gemaakt dat het gesloten coalitieakkoord herzien zal moeten worden. Uitgaven voor onze veiligheid zullen drastisch verhoogd moeten worden waaronder een forse verhoging van onze defensie-uitgaven. Maar daar zal het zeker niet tot beperkt blijven.

Tijdens de coronapandemie was de overheid al gedwongen om de staatschuld flink te laten stijgen om de economische gevolgen van corona te kunnen beperken – met toen nog redelijke verwachtingen om de koopkracht van de burgers na jaren weer te kunnen laten stijgen. Om de gevolgen van de toenemende kostenstijgingen en inflatie enigszins te kunnen temperen.

Door de Russische inval in Oekraïne en de economische sancties van het Westen zullen, los van de reactie van Rusland met economische tegensancties, ook de economieën in de wereld negatief beïnvloed worden. Een oorlog is voor alle burgers van direct en indirect betrokken landen altijd economisch gewoon slecht.

De verwachtingen van veel Nederlandse burgers op een verbetering van hun koopkracht zal in negatieve zin dan ook moeten worden bijgesteld. De overheid kan niet onbeperkt fikse kostenstijgingen van basisbehoeften zoals gas en elektriciteit compenseren voor de groep die dat het hardst nodig zal hebben. Maar ook zullen autorijders moeten wennen aan voorlopig hogere benzineprijzen.

De gemakkelijkste weg om burgers tevreden te houden is het vergroten van onze al gestegen staatsschuld. Zeker zolang goedkoop lenen nog mogelijk is. Maar of dat een goede keuze is voor onze jongste generatie Nederlanders is uiterst twijfelachtig. Die zullen als hun economische toekomst begint, niet staan te juichen bij grootschalige bezuinigingen om de staatsschuld van hun ouders en grootouders weer in een economisch verantwoorde pas te laten lopen.

De komende tijd zal dus hoe dan ook een maatschappelijk debat over geld in onze samenleving losbarsten. In een samenleving die al door corona tot op het bot verdeeld is. Een samenleving waarin verschillende generaties met verschillende historische  ervaringen deelgenoot van zijn. Van ouderen die de Koude oorlog hebben meegemaakt en weten wat dat kan inhouden. Maar ook jongere en oudere burgers die uitsluitend een zorgeloze welvaartsstaat gewend zijn. Met een vanzelfsprekendheid van gemakkelijk kunnen consumeren met behulp van zelf verdiend geld, een uitkering of met geleend geld.

Meer dan ooit zal iedere burger zich bewust moeten zijn dat met zekerheid de individuele agenda van de bestedingswijze van het persoonlijke beschikbare inkomen drastisch herzien zal moeten worden. Aan de hand van de vraag: hoe ga ik om met mijn koopkracht, om in mijn noodzakelijke levensbehoeften te kunnen blijven voorzien?

De oorlog in de Oekraïne moet ook in economische zin voor iedere burger als een definitieve gamechanger worden beschouwd.