2017 zonder de NAM?

De overheid heeft veel mensen het gevoel gegeven er niet toe te doen. Dit is de reden waarom veel mensen boos zijn. Dit is de reden waarom veel Groningers boos zijn.

Bijvoorbeeld boer Nijhoff. Hij is 75 en woont in een boerderij in Kolhol die al drie generaties in de familie is. Zijn grote trots. Nijhoff wilde zijn monumentale boerderij piekfijn houden en zorgde dat hij keurig onderhouden was. Tot 16 augustus 2012. Die dag beefde de aarde bij Huizinge met een magnitude van 3,6 op de schaal van Richter. Een schaal die niet kan uitdrukken wat dat voor mensen heeft betekend. De boerderij van Nijhoff, zijn trots, was kapot. Sindsdien voert hij een bittere strijd om de schade vergoed te krijgen. Zijn boerderij is onveilig en kapot maar de NAM en de overheid weigeren te betalen. Nijhoff is een vechter en daagde staat en NAM voor de rechter. Maar zijn vrouw durft niet meer in de boerderij te wonen. Na 46 jaar huwelijk hebben ze een latrelatie. Nijhoff ging naar de Tweede Kamer en deelde de verhuiskaart van zijn vrouw uit.

Als je mensen echt wilt kwetsen moet je ze het gevoel geven dat ze er niet toe doen. Dat heeft de overheid gedaan bij boer Nijhoff en vele anderen in het bevingsgebied. De mensen die kerst al drie jaar niet in hun eigen huis kunnen vieren. De kinderen die net voor de sloop op de muur van hun geboortehuis ‘huis ik ga je missen’ schrijven met een hartje op de i. Het echtpaar met de winkel dat had gehoopt nu met pensioen te kunnen maar nu met een beschadigd huis, een beschadigde winkel en een heleboel angst zitten. De duizenden mensen die moeten strijden om schade vergoed te krijgen.

Nog steeds is de gaswinning in Groningen op een zo hoog niveau dat het aantal bevingen over een paar jaar zal toenemen en de kans op een grote beving blijft. Nog steeds moeten Groningers strijden met de NAM, ofwel multinationals Shell en Exxon, omdat de overheid deze multinationals macht heeft gegeven over schadevaststelling en schadeafhandeling. Eind 2016 concluderen wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen dat de overheid heeft geprofiteerd van de baten van de gaswinning maar dat zij zich nu de lasten zich hebben gemanifesteerd grotendeels houdt.

De onderzoekers presenteren twee alternatieven voor de organisatie van de gaswinning (scenario’s de verantwoordelijke staat en de aansprakelijke staat) waarbij de NAM geen rol meer heeft in de schadevaststelling en afhandeling en er ofwel een fonds komt om de schade uit te betalen ofwel de staat zelf gaat betalen.

Deze studie toont aan dat het anders kan. Over de vraag hoe wordt op 7 januari een conferentie getiteld ‘Een toekomst zonder de NAM’ georganiseerd met inleidingen van gerenommeerde wetenschappers, journalisten en activisten uit binnen-, en buitenland. Die avond is er een groot politiek debat.

Groningers weten hoe ze een steentje in het oog van de machtige reus de NAM moeten gooien. Groningers winnen van gasgiganten. 2017 moet het jaar worden dat Groningers er weer toe gaan doen. Dat kan alleen als de regering omkijkt en ingrijpt.

Het kan anders, het moet anders en we moeten gaan zorgen dat dat ook gebeurt. Geen NAM, Shell en Exxon maar een overheid die de veiligheid voorop zet, de gaswinning verlaagd, zelf schade afhandelt en investeert.

Wat ons betreft maken we in 2017 NAM verleden tijd. Iedereen die dat ook vindt nodigen we van harte uit voor de conferentie en het debat op 7 januari.