192 Nederlanders verloren hun leven op vlucht MH17

Een passagiersvliegtuig van Malaysia Airlines dat van Amsterdam onderweg was naar Kuala Lumpur is neergestort bij de grens van Oekraïne en Rusland, dichtbij de stad Donetsk. Dat meldt persbureau Interfax. Volgens een Oekraïense regeringsadviseur zou het toestel met een raket vanaf de grond zijn neergeschoten en zijn alle inzittenden omgekomen.

Het toestel zou zijn neergeschoten met een Buk-raket en gecrashed zijn in het gebied dat door rebellen wordt gecontroleerd, meldt de BBC. Een adviseur van de Oekraïense regering zegt dat het toestel door pro-Russische separatisten is neergehaald. De separatisten ontkennen dat en zeggen dat het niet eens mogelijk is. De Oekraïense premier Arseni Jatsenjoek heeft een onderzoek aangekondigd naar de vliegtuigramp.

Schiphol heeft nog geen bevestiging ontvangen van het neerstorten van een vliegtuig dat vanaf de luchthaven vertrok. Ook is nog onduidelijk hoe een eventuele toestroom van mensen die informatie willen op de luchthaven zal worden opgevangen.

Interfax baseert zich op luchtvaartkringen. Het contact met het vliegtuig zou verloren zijn gegaan boven Oekraïne. Eenmaal in het Russische luchtruim gaf het vliegtuig geen signalen meer af. Het zou gaan om vlucht MH17. De Boeing 777 had 280 passagiers en 15 bemanningsleden aan boord. Volgens de website van Malaysia Airlines gaat het om een gecombineerde vlucht van Malaysia Airlines en KLM. Aan boord bevonden zich vermoedelijk tientallen Nederlanders.

18:55 Het Parool meldt:

Het is neergestort in de regio Donetsk, meldden ooggetuigen. Op Twitter is een foto verschenen waarin iemand het paspoort van een Nederlandse vrouw vasthoudt, dat in het gebied bij de crash zou zijn gevonden. Een Oekraïense regeringsfunctionaris zegt meer dan 100 lichamen te hebben gezien. Tot op 15 kilometer afstand van de crashlocatie zouden lichamen zijn gevonden. Op social media verschijnen schokkende foto’s waarop overleden slachtoffers zijn te zien. 

De NOS meldt in de extra Journaal uitzending op Nederland 1 dat een separatistische leider heeft verklaard dat zijn troepen een vliegtuig hebben neergeschoten. Hij beweerde dat het om een Oekraïens militair toestel gaat. De regering van Oekraïne ontkent dat er enig militair toestel in de lucht was op het moment van de ramp.

Update 19:12

Premier Rutte heeft een verklaring uitgegeven:

Ik ben diep geschokt door de dramatische berichten over het neerstorten van vlucht MH17 van Malaysia Airlines van Amsterdam naar Kuala Lumpur boven Oekraïens grondgebied. Nog heel veel is onduidelijk over de toedracht, de omstandigheden en de inzittenden.

Ik heb zojuist gesproken met de Oekraïense president. Ben nu onderweg terug naar Nederland om vanuit Den Haag de situatie verder te volgen en te handelen.

Onze gedachten gaan nu uit naar de inzittenden, hun familie en vrienden.

Update 19:44

Volgens een journalist van Reuters zou een Russische woordvoerder verklaard hebben dat onder de passagiers ook 23 Amerikanen zijn. Eerder werd al bekend dat president Poetin kort na de crash contact heeft gehad met zijn Amerikaanse collega president Obama.

Veel commentatoren vrezen een internationale escalatie als blijkt dat het inderdaad een doelbewuste actie betreft. De Amerikaanse opiniesite The New Republic betoogt dat het er op lijkt dat Poetin de controle over de pro-Russische rebellen kwijt is.

De correspondent van de NOS over mogelijke rol separatisten.

Update 20:15

Er zijn in het verleden vaker passagiersvliegtuigen neergehaald, soms ook tussen aartsvijanden. Zo haalde de VS in 1988 een Iraans passagierstoestel neer, 290 passagiers kwamen om. Vijf jaar eerder schoot Rusland, toen nog de Sovjet-Unie, een Koreaanse lijnvlucht uit de lucht. In 1973 vernietigden Israëlische straaljagers een Libisch passagierstoestel. Mother Jones zet de voorvallen op een rij.

Update 20:25

Minister Opstelten bevestigt in een verklaring voor de pers dat onder de slachtoffers ‘veel Nederlanders’ zijn.

Update 21:11

De zwarte doos van het toestel is geborgen door pro-Russische rebellen. Wat er mee gaat gebeuren is onduidelijk. Normaal gesproken zouden de Oekraïense autoriteiten onderzoek doen maar waarschijnlijk gaat de doos naar Moskou. Er waren 295 mensen aan boord, waaronder 15 bemanningsleden. Het is een van de grootste rampen uit de luchtvaartgeschiedenis en de meest dodelijke sinds de aanslagen van september 2001.

Update 22:40

Minister Timmermans zegt op Facebook  over de ramp:

Een inktzwarte dag voor Nederland, voor Maleisië. Wij treuren om iedereen aan boord van vlucht MH17, waar zij ook vandaan kwamen. Wij leven mee met al hun dierbaren, hun vrienden, collega’s, bekenden. Het verdriet moet immens zijn. Samen met al mijn collega’s op BZ en de posten zal ik mij ervoor inspannen dat de nabestaanden snel duidelijkheid krijgen over wat er precies is gebeurd en wat er vanaf nu kan worden gedaan.

De Wall Street Journal meldt dat Amerikaanse inlichtingendiensten hebben geconstateerd dat het vliegtuig is neergehaald met een raket die vanaf de grond is afgevuurd. Wie de raket lanceerde is onbekend.

Update 22:50 uur:

Aan boord van het vliegtuig waren minstens 154 Nederlanders, is gemeld op een persconferentie. Veel meer dan tot nu toe werd aangenomen. 

23:13:

CNN heeft beelden getoond waarop te zien zou zijn dat het vliegtuig geraakt is door een raket. Inmiddels heeft ook de Amerikaanse vice-president verklaard dat de VS er van uit gaan dat het toestel is neergeschoten met een raket.

23:51:

De beelden van CNN blijken niet van het toestel van Malaysia Airlines en al eerder gemaakt.

Update vrijdag 07.48 uur

Rutte liet in een persconferentie weten dat de prioriteit nu ligt bij de feiten en de zorg en aandacht voor de nabestaanden. Pas daarna wil hij kijken naar verdere acties. Rutte en Obama hebben laten weten dat er een grondig onafhankelijk onderzoek komt naar de vliegtuigramp. Ook heeft Rutte aangegeven dat er een vlaggeninstructie is uitgegaan naar overheidsgebouwen om die half-stok te hangen. Ook is aan nabestaanden de mogelijkheid aangeboden om naar het rampgebied af te reizen.

Vluchten boven Oost-Oekraïne tot nader order verboden

De Europese en Amerikaanse luchtvaartautoriteiten hebben besloten alle vluchten over het Oost-Oekraïnse deel tot nader order te verbieden. Vandaag werd duidelijk dat meerdere maatschappijen al enkele maanden niet meer over het oosten van Oekraïne vliegen. Zo vlogen de Australische maatschappij Qantas Airways, Asiana Airlines, Korean Airlines en verscheiden Amerikaanse airlines al een tijd niet meer over het gebied. Een woordvoerder van Asiana laat weten dat er sinds maart niet meer over Oost-Oekraïne wordt gevlogen vanwege de onrust. De internationale brancheorganisatie van luchtvaartmaatschappijen IATA liet weten dat de genomen route als veilig werd geacht. Maatschappijen zijn daarnaast altijd vrij hun eigen vliegroute te kiezen.

Veel aidsresearchers en activisten omgekomen

In het ramptoestel zaten veel aidsresearchers en activisten. Zij waren op weg naar Melbourne waar zij zouden deelnemen aan een aids-top. Volgens de Australische krant The Australian waren er meer dan 100 inzittenden onderweg naar de conferentie. De top had 14.000 afgevaardigden uit de hele wereld verwacht om de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van hiv en aids te bespreken.

De Nederlandse voormalig president van het Internationale AIDS Genootschap Joep Lange zat ook samen met zijn vrouw op de vlucht. Een woordvoerder van het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam laat aan Parool weten het overlijden van Lange (1954) niet te kunnen bevestigen, ‘maar alle gegevens die we nu hebben wijzen erop dat hij in het toestel zat, samen met zijn rechterhand Jacqueline van Tongeren.’

Internationale reacties

De Amerikaanse veiligheidsdienst zegt net als de Oekraïense autoriteiten zeker te weten dat de MH17 is neergeschoten. In een interview zei Hillary Clinton gisteren dat Europese politici de sterkst mogelijke maatregelen moeten nemen tegen de Russische overheid en Gazprom. De Russische premier Poetin blijft zeggen dat de verantwoordelijkheid ligt bij Oekraïne omdat het vliegtuig in hun luchtruim naar beneden is gehaald.

De Australische premier Tony Abbott heeft de Russische ambassadeur van Rusland ontboden. De Australische regering verwacht een ”categorische verzekering” dat de Russische regering volledig meewerkt aan het onderzoek naar de ramp. Alles wijst op een misdaad ”vermoedelijk begaan door rebellen die door Rusland worden gesteund”, aldus Abbott.

Update 09.24 uur

Inmiddels zijn 121 lichamen van de rampvlucht geborgen. Dat hebben plaatselijke reddingsdiensten gemeld.

Update 10.23 uur

De NOS meldt dat 173 Nederlanders zijn omgekomen bij de rampvlucht.

Malaysia Airlines heeft laten weten dat passagiers van Amsterdam naar Kuala Lumper hun vlucht te komende dagen kosteloos mogen annuleren. Het gaat om vluchten tot 25 juli.

Update 12.00 uur

Langzaamaan wordt steeds meer duidelijk over de identiteit van de omgekomen slachtoffers. Zo meldt de NOS dat PvdA-senator Willem Witteveen in het vliegtuig zat. De voorzitter van de Eerste Kamer meldt diep ontsteld te zijn door het bericht.

Witteveen maakte van 1999 tot 2007 al deel uit van de Senaat. Vorig jaar trad hij weer aan als lid van de Eerste Kamer.

Update 14.36 uur

Malaysia Airlines heeft zojuist een persconferentie gegeven. Daaruit blijkt dat 189 Nederlanders zijn omgekomen. Alle nabestaanden krijgen per slachtoffer 5.000 dollar uitgekeerd om de eerste noodonkosten te vergoeden. Ook alle namen van omgekomen slachtoffers zijn bekend bij Malaysia Airlines. Deze lijst kon lange tijd nog niet bekend gemaakt worden omdat van vier inzittenden de nationaliteit nog niet duidelijk is. Deze worden binnen twee uur kenbaar gemaakt.

De vliegtuigmaatschappij is nu bezig met een rondgang langs de nabestaanden om te onderzoeken of er behoefte heerst om de rampplek te bezoeken. Huib Gorte, directeur van Malaysia Airlines Europa zei dat de prioriteit nu uitgaat naar de familie en nabestaanden van de slachtoffers.