10 mythes rond de speed-pedelec ontkracht

De speed-pedelec is de afgelopen weken nogal eens onderwerp van gesprek geweest in de media. Deze potentieel snelle fiets wordt door de wet sinds 1 januari gezien als bromfiets en krijgt daarmee een nieuwe plek op de weg toegewezen. De nieuwe regels zijn vanaf 1 juli voor alle speed-pedelecs van kracht. De berichtgeving over de speed-pedelec is niet bij alle nieuwskanalen even accuraat gebleken en was daardoor een bron voor een groeiende hoeveelheid misverstanden rond de fiets. Met de onderstaande stellingen proberen we wat meer helderheid in de discussie te brengen.

1. Een speed-pedelec gaat 45km/u Laat ik u een vraag stellen: hoe hard gaat uw fiets? Uiteraard is op die vraag geen goed antwoord te geven. Dit is namelijk afhankelijk van een heleboel factoren waaronder het weer – met name de wind – en de fysieke mogelijkheden van de berijder. Dit geldt ook voor een speed-pedelec. De maximale snelheid daarvan is onder andere afhankelijk van het weer en de fysieke gesteldheid van de berijder. De enige constante is dat het wettelijk niet is toegestaan om trapondersteuning te bieden bij snelheden hoger dan 45 km/u. De volgende tabel geeft weer wat de snelheid is van een goed doortrappende fietser bij verschillende ondersteuningsniveaus onder verschillende weersomstandigheden. Hieruit blijkt vrij duidelijk dat 45 km/u met een beetje tegenwind voor veel mensen niet te halen valt op een speed-pedelec waarvan de sterkere modellen beschikken over een 500 Watt motor. Minder krachtige modellen beschikken vaak over een 350 Watt motor.

bron : KU Leuven

2. Een speed-pedelec rijdt zonder dat je mee trapt Een speed-pedelec is een fiets met trapondersteuning. Dit betekent dat je niet vooruitkomt als je niet trapt. De trapondersteuning vergroot de kracht die de berijder overbrengt op de trappers en zorgt er zo voor dat de fiets harder gaat dan met enkel de spierkracht van de berijder. Daarmee is het rijwiel dus een fiets en kan de trapondersteuning gezien worden als een soort van mechanische doping waarover nog wel eens wordt gesproken in de wielersport. Overigens is wettelijk vastgelegd dat de trapkracht van de berijder maximaal tot het viervoudige mag worden vergroot door de trapondersteuning.

3. Ik heb toch echt gelezen dat de fiets ook kan rijden zonder te trappen Dat klopt. Veel fietsen kennen een zogenaamde garagestand. Hiermee kan de motor op de fiets worden gebruikt als hulpmotor om bijvoorbeeld de helling in een berging te bedwingen. De maximale snelheid van de garagestand wordt vermeld op het kenteken en ligt meestal tussen de 6 en 20 km/h. De werking van deze stand verschilt per fabrikant en is doorgaans een ingewikkelde combinatie van menu’s en knoppen die niet te vergelijken is met het bedienen van de gashendel op een bromfiets. De gemiddelde eigenaar van een speed-pedelec heeft geen idee hoe die de garagestand van zijn rijwiel zou moeten activeren.

4. Een speed-pedelec is technisch vergelijkbaar met een bromfiets Een speed-pedelec is een fiets, net als de alom bekende e-bike zonder kenteken en daarmee dus geen bromfiets. De speed-pedelec en de ‘gewone’ e-bike delen dezelfde techniek en vaak ook dezelfde onderdelen. Sommige e-bikes zijn zelfs softwarematig op te voeren en worden daarmee officieel een speed-pedelec. Wanneer de accu van een speed-pedelec leeg raakt verandert deze in een (hele zware) gewone fiets. Je kan er gewoon op verder fietsen. Wettelijk mag de speed-pedelec dan nog steeds niet op het fietspad. Dit ondanks dat een getrainde berijder dan waarschijnlijk niet harder zal kunnen rijden dan circa 20 km/h.

5. Met een speed-pedelec kan je zonder inspanning hard fietsen Een doorsnee speed-pedelec heeft meerdere standen voor trapondersteuning. Afhankelijk van de fabrikant worden hier nummers, namen of percentages voor ondersteuning aan toegekend. Dit kan bijvoorbeeld zijn van Eco tot Turbo. De maximale ondersteuning laat zich goed vergelijken met de sportstand waar veel moderne auto’s tegenwoordig over beschikken. Dit is een stand waarbij de auto meer assertief op het gaspedaal reageert, sneller terugschakelt en het brandstofverbruik omhoog schiet. Voor ondergetekende genoeg redenen om deze stand slechts zelden te gebruiken in de auto. Hetzelfde geldt voor de maximale ondersteuning stand van veel speed-pedelecs. Je fiets gaat als een speer. Voor velen te snel en je energieverbruik schiet omhoog. Hiermee wordt de actieradius dus sterk beperkt. Hoewel deze stand door sommige berijders als heel prettig wordt ervaren omdat men zich zo met een geringe inspanning toch relatief snel kan verplaatsen zijn er ook veel berijders die doorgaans niet met de maximale ondersteuning rijden. Zowel de relaxte rijder als de rijder op een lagere ondersteuningstand halen doorgaans niet het theoretisch maximum van 45km/h.

6. Een speed-pedelec is extreem duur Een speed-pedelec is een fiets. Fietsen zijn er in dure en goedkopere uitvoeringen. Dit geldt dus ook voor de speed-pedelec. De goedkoopste modellen beginnen rond de €2.200. Een bedrag dat ook wordt betaald voor de betere ‘gewone’ e-bike. De duurste speed-pedelec op dit moment is te koop voor bijna €9.000. Uiteraard is dit niet een model dat je veel op straat zal tegenkomen. De geschatte gemiddelde prijs van de een speed-pedelec ligt waarschijnlijk tussen de €3.000 en €4.000. Dit zijn de aanschafkosten. Hierna is een speed-pedelec niet duurder dan een gewone fiets. Vergeleken met een auto – waarvoor deze fiets nog weleens in de plaats komt – zijn de overige kosten bijna te verwaarlozen. Bij gebruik voor woon-werk verkeer bespaart men zo al gauw tientallen euro’s per week. Vanuit dat perspectief gezien is een speed-pedelec niet zo duur als het lijkt.

7. Met een speed-pedelec ben je net zo snel als een bromfiets Bromfietsen kennen een maximale constructiesnelheid van 45 km/u. Hiermee houdt de vergelijking met de speed-pedelec op. De maximum snelheid van een bromfiets ligt doorgaans hoger en ligt tussen de 45 en 55 km/u. Bij een controle op de rollerbank zal pas worden bekeurd bij een snelheid van boven de 56 km/u ( bron : http://www.scooternews.nl/scooter-boetes/rollenbank-o-meter/ ).

Een speed-pedelec bouwt de trapondersteuning af tussen de 35 en 45 km/u. Meestal stopt deze ruim voordat de 45 km/u wordt bereikt. Dit betekent dat de berijder vanaf dat moment puur op de eigen spierkracht is aangewezen om de bereikte snelheid vast te houden. Een getrainde berijder kan zo bij gunstige weersomstandigheden soms een langere periode snelheden van boven de 40 km/u volhouden. In de praktijk zal dit lang niet altijd lukken en blijken de kruissnelheden tussen de 30 en 40 km/u te liggen. De aangegeven snelheid op de fiets ligt hierbij doorgaans enkele kilometers per uur hoger dan de feitelijk gereden snelheid.

8. Automobilisten begrijpen dat een fiets met gele kentekenplaat op de rijbaan hoort binnen de bebouwde kom Aangezien de wetgever na de wijziging van de wet heeft besloten dat het niet nodig is om hier een voorlichtingscampagne voor te voeren, zijn de meeste automobilisten hiervan niet op de hoogte. Hierdoor zien zij een fiets op de rijbaan en zijn ze er vaak van overtuigd dat deze zich op het verkeerde deel van de weg bevindt. Wanneer de berijder van de speed-pedelec gebruik maakt van zijn recht om zelf zijn fiets snelheid te kiezen (meestal rond de 30-35 km/u) kan dit leiden tot onbegrip van medeweggebruikers. Wij kunnen alleen maar hopen dat deze situaties niet tot frustraties en potentieel gevaarlijke omstandigheden zullen leiden.

9. Een speed-pedelec is een onnodig dure fiets als je toch geen 45 km/u gaat rijden Regelmatig wordt geopperd dat de maximumsnelheid de enige reden zou zijn voor de aanschaf van een speed-pedelec. Het alternatief van een ‘gewone’ e-bike zou daarmee voor velen een betere keuze zijn. Belangrijke redenen voor de keuze voor een speed-pedelec zijn onder andere de grotere actieradius, een krachtigere motor waarmee beter kan worden versneld, een hoger koppel en een sportievere zit. De hogere maximumsnelheid is een reden, maar dus zeker niet de enige reden om te kiezen voor een speed-pedelec. Wanneer haalde u voor het laatst de maximum snelheid van uw auto of motorfiets? Voor een speed-pedelec lijkt de maximumsnelheid opeens de norm.

10. Kopers van een speed-pedelec wisten toch al lang dat de wetgeving ging veranderen? Waarom klagen ze nu? Het is inderdaad al sinds juli 2014 bekend dat er ‘iets’ zou gaan veranderen ten aanzien van de regels rond de speed-pedelec. Het heeft echter tot oktober 2016 geduurd voordat duidelijk was wat de nieuwe regels in gingen houden. Veel eigenaren hielden het niet voor mogelijk dat ze daadwerkelijk van de fietspaden zouden worden geweerd waardoor simpele scenario’s als het naar school brengen van de kinderen met de speed-pedelec of een tocht door de natuur niet meer tot de mogelijkheden behoort. Ook de helmplicht en de norm hiervoor werden pas laat vastgesteld. Zo laat dat per 1 januari – toen de nieuwe wet in ging – er nog geen enkele helm conform de nieuwe norm verkrijgbaar was. Inmiddels hebben diverse organisaties waaronder de ANWB, de Nederlandse Fietsersbond, RAI, de gemeente Nijmegen, de Provincie Gelderland en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) zich uitgesproken tegen de nieuwe plek op de weg voor de speed-pedelec.

Dit stuk is mede tot stand gekomen met input van de Speed-pedelec groep der Lage Landen op Facebook. Deze groep die inmiddels meer dan 800 leden telt wordt vertegenwoordigd door de Kopgroep die als belangenbehartiger voor de speed-pedelec berijders in gesprek gaat met diverse belanghebbende en beleidsbepalende partijen in Nederland.