Floortje reist, soms alleen soms samen, naar alle uithoeken van de wereld om de mooiste mensen en verhalen te vinden. Mensen die van de gebaande paden gaan en of een inspiratie voor ons allen kunnen zijn.
AARD: Peter en Marleen bouwen hun eigen ecohuis
Met de droom om hun ecologische voetafdruk zo klein mogelijk te houden beginnen Peter (51) en Marleen (45) zes jaar geleden aan de bouw van hun eigen eco-huis. Ze kopen een ‘plak’ -het Brabantse woord voor ‘stuk grond’- en beginnen. Het doel: ‘Met weinig geld en weinig fossiele energie een rijk leven opbouwen.’ Aan het standaard huisje-boompje-beestje beeld geven ze hun eigen draai; Eco-huis, plukboompje en scharrelende beestjes.
Peter: ‘Al in de jaren ‘90 droomden we samen van een boerderijtje met een stukje land, dus we spaarden hard en het leek het er erop dat het zou lukken. Ineens steeg de huizenmarkt heel erg en bleek dat we het toch niet financieel zouden redden. We hebben toen ‘maar’ een gewoon huis gekocht in een leuk dorpje. De droom van een vrij leven is wel altijd in ons achterhoofd gebleven. Het plan van ons eigen boerderijtje hebben we vervolgens ingeruild voor een ecohuis waar je heel comfortabel maar zelfvoorzienend kon gaan wonen. In combinatie met een moestuin zouden we een zelfredzaam bestaan kunnen creëren.’
Marleen: ‘Ja en in die tijd wilden we nog graag samen wonen met een groep mensen met dezelfde droom. We zijn toentertijd lid geweest van Vereniging Ecodorp Brabant, waarmee we op zoek waren naar een plek om het dorp te kunnen bouwen. In de tussentijd heeft de vereniging een proefhuis gebouwd om ervaring opdoen met het samen bouwen van een ecohuis. Daar hebben we veel aan meegewerkt. We zijn er wel achter gekomen dat je als groep héél erg op één lijn moet zitten want dat botste soms. We besloten ons eigen pad in te slaan, ook omdat het nog lang leek te duren eer er een locatie gevonden was.’
Marleen: ‘Ja en in die tijd wilden we nog graag samen wonen met een groep mensen met dezelfde droom. We zijn toentertijd lid geweest van Vereniging Ecodorp Brabant, waarmee we op zoek waren naar een plek om het dorp te kunnen bouwen. In de tussentijd heeft de vereniging een proefhuis gebouwd om ervaring opdoen met het samen bouwen van een ecohuis. Daar hebben we veel aan meegewerkt. We zijn er wel achter gekomen dat je als groep héél erg op één lijn moet zitten want dat botste soms. We besloten ons eigen pad in te slaan, ook omdat het nog lang leek te duren eer er een locatie gevonden was.’
De zoektocht
Marleen: ‘Dus toen begonnen we onze zoektocht naar ons eigen ‘plak’ voor het eco-huis, gewoon op Funda. We keken naar meerdere kavels met genoeg grond, een oud huisje wat we zonder schuldgevoel konden afbreken en redelijk in de buurt van Eindhoven. Na wat gedoe met financiën en andere kopers plus heel wat geluk vonden we ons perfecte plekje hier in Wijbosch. We kochten het en konden eindelijk van start.'
Peter: ‘Tuurlijk kijken mensen je wel eens vreemd aan als je een ecohuis gaat bouwen. Onze ouders hebben een paar keer gevraagd of we het wel zeker wisten. Maar nu we zijn er zo lang mee bezig zijn weet onze directe omgeving dat het wel serieus is.’
‘Gelukkig hadden we al heel wat ervaring na het bouwen van het proefhuis. Daardoor had ik al gauw het gevoel: ‘Als ik dit echt wil dan kan ik dit.’ Als je informatie zoekt, kan je op elke vraag antwoord vinden. Iedereen kan zijn eigen huis bouwen en dan misschien niet zo ingewikkeld als die van ons hoor, maar als je het echt wilt dan lukt het. Daar geloof ik echt in.’
Marleen: ‘Dus toen begonnen we onze zoektocht naar ons eigen ‘plak’ voor het eco-huis, gewoon op Funda. We keken naar meerdere kavels met genoeg grond, een oud huisje wat we zonder schuldgevoel konden afbreken en redelijk in de buurt van Eindhoven. Na wat gedoe met financiën en andere kopers plus heel wat geluk vonden we ons perfecte plekje hier in Wijbosch. We kochten het en konden eindelijk van start.'
Peter: ‘Tuurlijk kijken mensen je wel eens vreemd aan als je een ecohuis gaat bouwen. Onze ouders hebben een paar keer gevraagd of we het wel zeker wisten. Maar nu we zijn er zo lang mee bezig zijn weet onze directe omgeving dat het wel serieus is.’
‘Gelukkig hadden we al heel wat ervaring na het bouwen van het proefhuis. Daardoor had ik al gauw het gevoel: ‘Als ik dit echt wil dan kan ik dit.’ Als je informatie zoekt, kan je op elke vraag antwoord vinden. Iedereen kan zijn eigen huis bouwen en dan misschien niet zo ingewikkeld als die van ons hoor, maar als je het echt wilt dan lukt het. Daar geloof ik echt in.’
Het ontwerp
Peter: ‘Toen de koop eenmaal rond was, begonnen we met een ontwerp. Dat is wel een vak apart, wat wij hier doen is zo anders dan de reguliere bouw. Je moet constant waken dat een architect niet toch voor de gebaande paden kiest. Zoals dat er een vloer gemaakt wordt van gips of als wij zeggen dat we een houtskelet willen er iets anders wordt geopperd omdat dat ‘handiger’ is. Soms dacht de architect ook dat iets duurzaam was, maar dan zagen wij dat net iets anders. Zoals het gebruik van anhydriet, een chemisch spulletje wat ze met grote betonpompen zouden verwerken. Maar ja, dat wilden wij niet. Je ontkomt er niet aan dat je voor de fundering met beton aan de slag moet, maar dan wel het liefst zo min mogelijk.’
‘We wilden dat alles in ons huis functioneel was en er zo min mogelijk gebruik werd gemaakt van nieuwe materialen. Waar een architect dan bijvoorbeeld ronde balken voor de sier verwerkte moesten wij weer vertellen dat het echt nut moest hebben.'
Marleen: ‘Je hebt ook allemaal dingen waar een huis aan moet voldoen, volgens het bouwbesluit. Die regels zijn nog niet zo lang geleden veranderd. Bijvoorbeeld; de minimale hoogte van deuren. Wij willen natuurlijk tweedehands deuren, maar volgens het bouwbesluit zijn die nu dus te laag omdat toen deze regels niet golden voor deuren. We hebben dus besloten ons daar bijvoorbeeld niet aan te houden.’
Peter: ‘Toen de koop eenmaal rond was, begonnen we met een ontwerp. Dat is wel een vak apart, wat wij hier doen is zo anders dan de reguliere bouw. Je moet constant waken dat een architect niet toch voor de gebaande paden kiest. Zoals dat er een vloer gemaakt wordt van gips of als wij zeggen dat we een houtskelet willen er iets anders wordt geopperd omdat dat ‘handiger’ is. Soms dacht de architect ook dat iets duurzaam was, maar dan zagen wij dat net iets anders. Zoals het gebruik van anhydriet, een chemisch spulletje wat ze met grote betonpompen zouden verwerken. Maar ja, dat wilden wij niet. Je ontkomt er niet aan dat je voor de fundering met beton aan de slag moet, maar dan wel het liefst zo min mogelijk.’
‘We wilden dat alles in ons huis functioneel was en er zo min mogelijk gebruik werd gemaakt van nieuwe materialen. Waar een architect dan bijvoorbeeld ronde balken voor de sier verwerkte moesten wij weer vertellen dat het echt nut moest hebben.'
Marleen: ‘Je hebt ook allemaal dingen waar een huis aan moet voldoen, volgens het bouwbesluit. Die regels zijn nog niet zo lang geleden veranderd. Bijvoorbeeld; de minimale hoogte van deuren. Wij willen natuurlijk tweedehands deuren, maar volgens het bouwbesluit zijn die nu dus te laag omdat toen deze regels niet golden voor deuren. We hebben dus besloten ons daar bijvoorbeeld niet aan te houden.’
De bouw
Peter: ‘De fundering van het huis is gemaakt van schuimbeton. De onderkant van de muren heb ik opgebouwd met een mengsel van verschillende bakstenen. Dan ging ik naar bouwplaatsen of bij showrooms in de buurt en dan vroeg ik of ze nog stenen overhadden, kleur maakte niet uit. En dan kocht ik ze vervolgens over voor ongeveer een kwart van de prijs. Voor de muren hebben we hout, stro en heel veel leem gebruikt. Voor de ronde balken van ons huis zijn we naar een bedrijf gegaan wat de stammen wel kon schaven maar niet helemaal zuiver rond. Daardoor krijg je mooie, gladde, natuurlijke palen. Eigenlijk hebben we alles wel via via of van dichtbij gehaald.’
Marleen: ‘We hebben ook veel met vrienden en familie gemaakt. Dat geeft een gaaf gevoel aan het huis met heel veel herinneringen. Daar kijk ik echt met veel plezier naar terug!’
Peter: ‘Er is tijdens de bouw niet heel veel misgegaan. Behalve het storten van de kelderwanden, dat ging wel bijna mis. Ik wilde dat te zuinig doen en daar heb ik een inschattingsfout gemaakt. De bekisting is toen bijna gescheurd.’
Marleen: ‘Ja, maar dat was echt gebrek aan ervaring. Wij wisten niet hoe stevig zo’n bekisting moest zijn. Het is toen maar net goed gegaan, een stressvolle dag.’
Peter: ‘Als er iets misgaat heb je een leermoment. Eigenlijk is misgaan het mooiste wat er is. Je leert er namelijk ontzettend veel van en de volgende keer pak je het anders aan. Dat maakt het bouwen van een eigen huis ook zo persoonlijk. Nou ja, bij de kelderwanden hadden we wel met een groot probleem gezeten.’
Peter: ‘De fundering van het huis is gemaakt van schuimbeton. De onderkant van de muren heb ik opgebouwd met een mengsel van verschillende bakstenen. Dan ging ik naar bouwplaatsen of bij showrooms in de buurt en dan vroeg ik of ze nog stenen overhadden, kleur maakte niet uit. En dan kocht ik ze vervolgens over voor ongeveer een kwart van de prijs. Voor de muren hebben we hout, stro en heel veel leem gebruikt. Voor de ronde balken van ons huis zijn we naar een bedrijf gegaan wat de stammen wel kon schaven maar niet helemaal zuiver rond. Daardoor krijg je mooie, gladde, natuurlijke palen. Eigenlijk hebben we alles wel via via of van dichtbij gehaald.’
Marleen: ‘We hebben ook veel met vrienden en familie gemaakt. Dat geeft een gaaf gevoel aan het huis met heel veel herinneringen. Daar kijk ik echt met veel plezier naar terug!’
Peter: ‘Er is tijdens de bouw niet heel veel misgegaan. Behalve het storten van de kelderwanden, dat ging wel bijna mis. Ik wilde dat te zuinig doen en daar heb ik een inschattingsfout gemaakt. De bekisting is toen bijna gescheurd.’
Marleen: ‘Ja, maar dat was echt gebrek aan ervaring. Wij wisten niet hoe stevig zo’n bekisting moest zijn. Het is toen maar net goed gegaan, een stressvolle dag.’
Peter: ‘Als er iets misgaat heb je een leermoment. Eigenlijk is misgaan het mooiste wat er is. Je leert er namelijk ontzettend veel van en de volgende keer pak je het anders aan. Dat maakt het bouwen van een eigen huis ook zo persoonlijk. Nou ja, bij de kelderwanden hadden we wel met een groot probleem gezeten.’
Duurzaam
Peter: ‘Iets in ons huis wat echt duurzaam is maar ook functioneel is onze koude kelder. In de zomer is het er rond de 12 graden, maar in de winter wordt het er veel kouder dan dat. We kunnen daardoor voedsel veel langer bewaren en besparen we ontzettend veel stroom. Een ander voorbeeld is dat wij ook stro in het dak hebben als extra isolatie. Dat raadde iedereen mij af vanwege vocht wat in de balen kan condenseren , wat voor natte stro zorgt en gaat rotten. Ik wilde toch graag stro in het dak omdat andere alternatieven niet duurzaam genoeg voor mij waren, soms is moet je dan een beetje experimenteren. Ik ging zoeken naar (online) voorbeelden van mensen waar het verkeerd maar ook juist goed ging. Ik vergeleek mijn ontwerp dan met die van hen en als mijn plan dan aan de veilige kant zat dan deed ik het gewoon. Ik heb vertrouwen in mijn gevoel. Daarnaast maken we bijvoorbeeld ook geen gebruik van zonne-panelen. De materialen van de panelen zijn namelijk erg moeilijk te recyclen. We gebruiken in plaats daarvan het liefst zo weinig mogelijk stroom. We koken bijvoorbeeld op onze rocket-stove (op hout) en gebruiken alleen stroom voor de hoognodige dingen. Zoals het opladen van mobiele apparaten en het draaien van de wasmachine. Maar wij laten daarvoor het water van tevoren opwarmen via een zonnecollector of onze rocket stove. Zo verbruiken we alleen stroom bij de bewegingen van de wasmachine en dat is ontzettend weinig in vergelijking met het verwarmen.’
Peter: ‘Iets in ons huis wat echt duurzaam is maar ook functioneel is onze koude kelder. In de zomer is het er rond de 12 graden, maar in de winter wordt het er veel kouder dan dat. We kunnen daardoor voedsel veel langer bewaren en besparen we ontzettend veel stroom. Een ander voorbeeld is dat wij ook stro in het dak hebben als extra isolatie. Dat raadde iedereen mij af vanwege vocht wat in de balen kan condenseren , wat voor natte stro zorgt en gaat rotten. Ik wilde toch graag stro in het dak omdat andere alternatieven niet duurzaam genoeg voor mij waren, soms is moet je dan een beetje experimenteren. Ik ging zoeken naar (online) voorbeelden van mensen waar het verkeerd maar ook juist goed ging. Ik vergeleek mijn ontwerp dan met die van hen en als mijn plan dan aan de veilige kant zat dan deed ik het gewoon. Ik heb vertrouwen in mijn gevoel. Daarnaast maken we bijvoorbeeld ook geen gebruik van zonne-panelen. De materialen van de panelen zijn namelijk erg moeilijk te recyclen. We gebruiken in plaats daarvan het liefst zo weinig mogelijk stroom. We koken bijvoorbeeld op onze rocket-stove (op hout) en gebruiken alleen stroom voor de hoognodige dingen. Zoals het opladen van mobiele apparaten en het draaien van de wasmachine. Maar wij laten daarvoor het water van tevoren opwarmen via een zonnecollector of onze rocket stove. Zo verbruiken we alleen stroom bij de bewegingen van de wasmachine en dat is ontzettend weinig in vergelijking met het verwarmen.’
Kosten
Peter: ‘We geven niet veel uit, want we hebben bijvoorbeeld geen hypotheek meer en kleren krijgen we via een doorgeefsysteem. Maar ik kan niet fulltime aan het huis bouwen. Soms moet ik even aan de slag om wat geld te verdienen. Ik werk als boomverzorger en neem dan 1 à 2 klussen in de week aan. Gelukkig is de manier waar op we het huis bouwen is niet duur. We scharrelen overal onze spulletjes en materialen vandaan. Het heeft ons nu rond de 35.000 euro gekost. ‘
Marleen: ‘Daarnaast verbouwen we grotendeels ons voedsel zelf. Omdat ik zelf niet werk kan ik hier tijd en energie in stoppen. We zijn ook van plan om een voedselbos te maken zodat we nog meer kunnen uitbreiden. Daarnaast ben ik er ook voor de kinderen als ze thuiskomen van school.’
Peter: ‘Die weinige kosten hebben wel een keerzijde, alles kost namelijk ontzettend veel tijd en moeite. Zoals de moestuin maar ook het hout voor de kachel. Het kost amper geld maar wel heel veel tijd voordat je de kachel kan laten branden. Je moet een boom zagen, die moet je meenemen, die moet je vervolgens weer in stukjes zagen, kloven, drogen en weer van buiten halen als je de kachel aan wil zetten. Dan duurt het ook nog een tijdje voordat je er echt warmpjes bij zit.’
Peter: ‘We geven niet veel uit, want we hebben bijvoorbeeld geen hypotheek meer en kleren krijgen we via een doorgeefsysteem. Maar ik kan niet fulltime aan het huis bouwen. Soms moet ik even aan de slag om wat geld te verdienen. Ik werk als boomverzorger en neem dan 1 à 2 klussen in de week aan. Gelukkig is de manier waar op we het huis bouwen is niet duur. We scharrelen overal onze spulletjes en materialen vandaan. Het heeft ons nu rond de 35.000 euro gekost. ‘
Marleen: ‘Daarnaast verbouwen we grotendeels ons voedsel zelf. Omdat ik zelf niet werk kan ik hier tijd en energie in stoppen. We zijn ook van plan om een voedselbos te maken zodat we nog meer kunnen uitbreiden. Daarnaast ben ik er ook voor de kinderen als ze thuiskomen van school.’
Peter: ‘Die weinige kosten hebben wel een keerzijde, alles kost namelijk ontzettend veel tijd en moeite. Zoals de moestuin maar ook het hout voor de kachel. Het kost amper geld maar wel heel veel tijd voordat je de kachel kan laten branden. Je moet een boom zagen, die moet je meenemen, die moet je vervolgens weer in stukjes zagen, kloven, drogen en weer van buiten halen als je de kachel aan wil zetten. Dan duurt het ook nog een tijdje voordat je er echt warmpjes bij zit.’
Tips voor zelfbouw
Peter: ‘Er komen hier vaak mensen die geïnteresseerd zijn in het bouwen van een ecohuis. Ze willen dan advies of komen als vrijwilliger een periode meebouwen om te proeven van ons ‘eco’ bestaan. Ik geef mensen met dezelfde droom mee dat het heel veel werk is, misschien wel drie keer zo veel werk dan je denkt. Je moet er echt voor zorgen dat je alle tijd hebt. Ik denk al drie winters: “Dit is de laatste winter dat ik hier mee bezig ben.” Zorg er voor dat je een goed tijdelijk onderkomen hebt, met een fijne kachel en warme douche, zodat als het uitloopt, het niet erg is. Gewoon rustig doorgaan en als het tegenvalt, dan valt duurt het wat langer. Zo simpel is het.’
Marleen: ‘En als je nou gewoon duurzamer wilt leven: wegblijven bij banken is voor ons ook heel belangrijk. Wij zijn van mening dat geen één bank echt duurzaam is. Zorg er dus voor dat je geen hypotheken of leningen afsluit. Daar ontkom je bijna niet aan, maar als als het echt nodig is, los dan daarna zo snel mogelijk af. En je kan natuurlijk meteen beginnen met minder vliegen, je eigen groente verbouwen en geen vlees te eten.'
Peter: ‘Er komen hier vaak mensen die geïnteresseerd zijn in het bouwen van een ecohuis. Ze willen dan advies of komen als vrijwilliger een periode meebouwen om te proeven van ons ‘eco’ bestaan. Ik geef mensen met dezelfde droom mee dat het heel veel werk is, misschien wel drie keer zo veel werk dan je denkt. Je moet er echt voor zorgen dat je alle tijd hebt. Ik denk al drie winters: “Dit is de laatste winter dat ik hier mee bezig ben.” Zorg er voor dat je een goed tijdelijk onderkomen hebt, met een fijne kachel en warme douche, zodat als het uitloopt, het niet erg is. Gewoon rustig doorgaan en als het tegenvalt, dan valt duurt het wat langer. Zo simpel is het.’
Marleen: ‘En als je nou gewoon duurzamer wilt leven: wegblijven bij banken is voor ons ook heel belangrijk. Wij zijn van mening dat geen één bank echt duurzaam is. Zorg er dus voor dat je geen hypotheken of leningen afsluit. Daar ontkom je bijna niet aan, maar als als het echt nodig is, los dan daarna zo snel mogelijk af. En je kan natuurlijk meteen beginnen met minder vliegen, je eigen groente verbouwen en geen vlees te eten.'
