Irvine Welsh's Crime S02E01-03: grimmige Schotse Baantjer is perfect in balans

Rechercheur Ray Lennox (Dougray Scott) komt in dit tweede seizoen volledig tot wasdom. Voelde de eerste reeks nog wat conventioneel, in dit vervolg lijken alle elementen perfect in balans.

Het is geen verrassing dat Lennox, na de traumatische ervaringen in het eerste seizoen, terug in dienst keert bij de recherche van Edinburgh – een getroebleerde man achter de geraniums levert hoogstwaarschijnlijk geen thrillermateriaal op. De diender van de oude stempel lijkt veranderd, al kan hij zelf niet goed duiden in welk opzicht. Voor die zoektocht klopt hij, gepland en ongepland, aan bij zijn psychiater. Dit is ook een voorwaarde van chief Toal (Ken Stott), die zijn angst bewaarheid ziet worden: binnen één dag kleurt Lennox alweer flink buiten de lijntjes, ondanks zijn paniekaanvallen.

Net als in het eerste seizoen dient zich een zaak aan die hem onder de huid kruipt: de verdwijning van een sekswerker en goede vriendin van hoogleraar diversiteit Lauren (Rebecca Root), die voor haar transitie als Jerry bij het korps zat. De vermissing blijkt een rafeltje te zijn van een web aan intriges en subplots, waarin heikele thema's als vrouwenhaat, xenofobie en klassenverschil een grote rol blijken te spelen. Bovendien lijkt er ook zijdelings een link te zijn met de pedofiel die Lennox in het eerste seizoen achter tralies wist te krijgen.

Meer dan in de eerste reeks is Crime (de titel blijft inspiratieloos) een serie die de perfecte balans weet te vinden tussen de verschillende ingrediënten die een goede politieserie maken. Hoofdrolspeler Dougray Scott maakt van Lennox een sympathieke antiheld die zijn weg probeert te vinden tussen de demonen die hem achtervolgen en het idealisme dat hem in dit vak heeft gedreven. Het grote mysterie is intrigerend en voelt actueel en urgent en vooral de transitie van oud-collega Jerry leidt binnen het korps tot flink wat verhitte discussies tussen de jonge en de oude collega's. De serie lijkt zich met het thema misogynie bijna op het terrein van Stieg Larsson (Mannen die vrouwen haten) te begeven.

Toch voelt Crime nergens topzwaar aan – daarvoor zijn er net te veel komische terzijdes tussen Lennox en zijn collega Amanda Drummond (Joanna Vanderham). En daarvoor doet vooral chief Toal nét te veel aan commissaris Buitendam in Baantjer denken, die zijn beste mensen ook elke dag tien keer terecht moest wijzen. Het naderende pensioen van Toal ('ik heb er gewoon de energie niet meer voor') zal in het onvermijdelijke derde seizoen een aderlating voor deze sterke serie betekenen.

Irvine Welsh's Crime S02, vanaf donderdag 29 februari 2024 wekelijks op NPO 3 en NPO Start en tevens in zijn geheel op NPO Plus