De 23 van '23: De beste tv-series van het jaar

Wat was de beste tv-serie van het jaar? De redactie stelde een lijst samen met de 23 beste titels van 2023: van culinaire hoogstandjes in Chicago tot drugscriminelen in Amsterdam.

1 - The Bear S02
Disney+

Wie deze kerst ten onder dreigt te gaan aan stress voorafgaand aan het kerstdiner; kijk even naar de magnifieke zesde aflevering van het magnifieke tweede seizoen van The Bear: het kan dus altijd stressvoller. De aflevering (waar hoofdpersoon Carmy thuiskomt om kerst te vieren) is feitelijk één uitgesponnen stressmoment, want Carmy’s moeder Donna (zeer waarachtig gespeeld door Jamie Lee Curtis) is een alcoholische dominante allesverslindende furie, die vooral géén hulp in de keuken duldt en haar kinderen tot gekmakends toe manipuleert. Intussen krijgt restaurant The Bear in dit seizoen vorm: medewerkers waaieren uit om geduldig het vak te leren, topkok Carmy en zijn briljante medewerker Sydney werken aan de menukaart op Michellinsterniveau. Voor Carmy is het zaak om lol in dit alles te krijgen; tijdens een therapiesessie verklapt hij dat hij het woord ‘plezier’ eens opzocht op Google. Met fabelachtige scripts, waar de liefde voor de personages (die het zichzelf en hun omgeving nogal eens onmogelijk maken) uit oprijst. (RvV) 

2 - Spy/Master
HBO Max

Geïnspireerd door het spionnendrama The Americans (2013-2018) kwamen scenaristen Adina Sadeanu en Kirsten Peters op het lumineuze idee om de Koude Oorlog weer tot leven te brengen. Dat doen ze in Spy/Master op majestueuze wijze. De zesdelige reeks draait om een spion (Alex Secaraenu speelt Victor) die eind jaren 70 achter het IJzeren Gordijn fungeert als de rechterhand van de Roemeense dictator Ceaucescu, terwijl hij belangrijke Roemeense staatsinformatie doorspeelt aan de KGB. Regisseur Christopher Smith (Triangle, 2007) filmt dit verhaal, dat gebaseerd is op een echte Roemeense geheim agent, als een onvervalste paranoiathriller. IJzersterke, ijzingwekkende televisie. (OL)

3 - Oogappels S05
NPO Start

Bracha van Doesburgh, die Fabie speelt in Oogappels, vertelde in het interview met de VARAgids aan de vooravond van het nieuwe seizoen dat de acteurs mee mogen denken welke kant hun personages opgaan, zodat het spelen uitdagend blijft. Een goede zet. Al weten we natuurlijk niet wat van de schrijvers is en wat van de acteurs, maar dit seizoen vallen vooral Carola en Hansje op. Eva van der Gucht speelt de door haar man Marcel verlaten Carola erg geloofwaardig. Na de aanvankelijke schrik, herpakt ze zich en daar waren we als kijker al dik vier seizoenen op aan het wachten. Maar de absolute ‘winnaar ‘ kwa spel dit vijfde seizoen is Juna de Leeuw die Hansje als de puber from hell tot in de puntjes weet te treffen. Als we een ding kunnen concluderen dan is het wel dat Oogappels wederom van ongekend hoog niveau is. (CvW)

4 - Babylon Berlin S04
Disney+

Dat de duurste Duitse televisieserie ooit in goede handen is bij sterregisseur Tom Tykwer en zijn collega’s, bewijzen twee massascènes in dit voortdenderende vierde seizoen. Berlijn, 1931. Terwijl Duitsland de beurskrach verwerkt, knettert het binnen de SA. De knokploeg van de nazi’s verliest zich in een angstaanjagende geweldsexplosie op de Kurfürstendamm, waar ook politierechercheur Gereon Rath (Volker Bruch) in terechtkomt. Ondertussen duizelt het Charlotte Ritter (Liv Lisa Fries), Raths geliefde en collega, die wegens geldnood probeert een spectaculaire dansmarathon in nachtclub Moka Efti te winnen. Zoals het Duitse mediablad TV Today schreef: ‘De anderen koken slechts met water, bij Babylon Berlin bruist de champagne.’ (RA)

5 - The Last of Us
HBO Max

Gameontwerper/regisseur Neil Druckmann kwam via zijn eigen game op het idee voor The Last of Us, de serie, waarin we vijftiger Joel (Pedro Pascal) en de 14-jarige Ellie (de geweldige Bella Ramsey) volgen in een post-apocalytische wereld, geregeerd door moordzuchtige milities. Bron van het kwaad: een vleesetend schimmelvirus dat mensen in zombieachtigen verandert. Tijdens een riskante odyssee door een desolaat Amerika zijn Joel en Ellie op elkaar aangewezen. Ondanks idiote zombie-aanvallen toont The last of us waartoe de mens in staat is als het erop aan komt (zowel aan de goede als kwade kant van het spectrum). De diepmenselijke relatie die zich tussen Joel en Bella ontwikkelt wordt nergens sentimenteel. Zo houdt deze razendknappe serie over hoop en wanhoop zelfs mensen die niets met horror of vleesetende fungi hebben aan de buis gekluisterd. Graag een Emmy Award voor Bella Ramsey! (BS)

6 - Carmen Curlers
NPO Plus

Het Deense Carmen Curlers, over de uitvinder van de krulset, is niet alleen onweerstaanbaar qua vormgeving, kleur en acteerwerk (Morten Hee Andersen, onthoud die naam!), maar geeft ook vakkundig een draai aan thema’s als emancipatie, grensoverschrijdend gedrag en klassenongelijkheid. Carmen Curlers heeft alles. En net als je denkt: beter kan het niet worden, komen de makers met een ontroerende bottle-aflevering (een bijna los van de rest staande episode) waarin de ontluikende liefde tussen de net te dikke en onzekere kapper Frans (Nicolai Jørgensen) en de zelfverzekerde fotograaf Benjamin (Joachim Fjelstrup) uitgediept wordt. Wat in verkeerde handen een zoetsappig cliché zou worden, is een staaltje psychologie waar je u tegen zegt. Ontroerend tot op het bot. (FO)

7 - Bodies
Netflix

Verhalen over tijdreizen kunnen snel een rommeltje worden, maar de makers van de serie Bodies – over vier politieagenten die in 1890, 1941, 2023 én 2053 in precies dezelfde straat precies hetzelfde lijk vinden – weten wat ze doen. Bodies is een intrigerend moord- en tijdreismysterie waarin de vier tijdlijnen op behendige en verrassende wijze met elkaar worden verweven en waar de boodschap ‘Weet dat je geliefd bent’ bij herhaling opeens een onheilspellende bijklank krijgt. Terwijl de puzzelstukjes beetje bij beetje op hun plek vallen, zetten de vier hoofdrolspelers alles op alles om te laten zien dat ze meer zijn dan radertjes in een complexe tijdreismachine. (BS)

8 - Succession S04
HBO Max

Sluitstuk van een van de beste series van de afgelopen jaren, bomvol corporate jargon en eindeloze vergaderingen. Centrale vraag: wie wordt de opvolger van de Rupert Murdoch-achtige mediatycoon Logan Roy (Brian Cox)? De elkaar de tent uitvechtende familieleden zijn personificaties van het gedrag & taalgebruik van Trump en de zijnen en totáál losgerukt van alle realiteit. Hoewel? Succession is in het slechtste geval ook een inkijkje in onze nabije toekomst, lijkt bedenker Jesse Armstrong te zeggen, waarin populisme en polarisatie mondiaal hun opmars maken. In dit slotseizoen komt er eindelijk uitsluitsel over wie Logans opvolger wordt: wordt het een Roy-telg of toch de Zweedse techgigant Lukas Matsson (briljant neergezet door Alexander Skarsgård)? Verdiep u niet te veel in de onbegrijpelijke plot (voornaamste punt van kritiek), maar vergaap u aan het onophoudelijke verbale steekspel tussen de Roy’tjes. Weergaloos (PM)

9 - This Fool S02
Disney+

In het tweede seizoen van deze heerlijk absurdistische komediereeks wordt de façade die kwajongens Julio (Chris Estrada) en zijn neef Luis (Frankie Quiñones) ophouden nog beter zichtbaar. De narcistische Julio, die als maatschappelijk werker zogenaamd het leven van ex-gedetineerden in Los Angeles wil verbeteren, ziet zichzelf vooral als een moderne verlosser. Oud-gevangene Luis neemt een baantje aan als beveiliger maar gedraagt zich nog steeds als de ongemanierde gangster van de straat. Die contrasten leveren telkens hilariteit op, in een seizoen dat het daarnaast vaak moet hebben van ogenschijnlijk onnozele afleveringen, zoals wanneer een haan de buurt wakker houdt. Grappiger wordt het niet. (OL)

10 - Justified: City Primeval
Disney+

Erg knappe spin-off van televisieklassieker Justified. U.S. Marshal Raylan Givens (Timothy Olyphant) was ten aanzien van zijn behandeling van verdachten nooit een tactvolle wetsdienaar. Door omstandigheden komt hij in deze spin-off terecht in Detroit, waar de scenaristen een overdonderend spektakel creëren. Trefzeker qua humor, messcherp qua dialoog en zinderend qua actie. De verwachtingen waren hoog, daaraan wordt zeker voldaan. (OL)

11 - Beef
Netflix

Ingenieuze zwarte komediereeks over een klusser (Steven Yeun) en een entrepreneur (Ali Wong, foto boven), die tegenover elkaar komen te staan in een verkeersruzie. De confrontatie loopt met een sisser af, maar de klusser spoort zijn opponent op, belt aan, doet zich voor als aannemer piest haar fonkelnieuwe badkamer onder, waarna, etc. Hoewel aanvankelijk de verschillen worden benadrukt, blijkt dat de twee veel gemeen hebben: maatschappelijke druk en eenzaamheid. Door te ruziën nemen ze de regie over hun eigen leven terug – een uiterst spitsvondige invalshoek voor een komedie die bijna teert op zwaarmoedigheid. (OL)

12 - Full Circle
HBO Max

Project van Steven Soderbergh, precies wat je van de man die onder meer bekend is van de klassieker Traffic (2000) kan verwachten: een onderhoudende, broeierige thriller. Het verhaal van Full Circle speelt zich af in New York, waar los van elkaar staande personages nietsvermoedend hun levens leiden. Totdat scenarist Ed Solomon hun levenspaden vakkundig laat kruisen. Kijkwaarschuwing: het duurt even voordat de serie op gang komt. (OL)

13 - Santos
NPO

Het in Rotterdam gesitueerde Santos laat zich omschrijven als een rauwe misdaadthriller Santos laat zich omschrijven als een rauwe misdaadthriller met Shakespeariaanse elementen. De serie draait om twee jonge mensen met ambities. Glenn (Yannick Jozefzoon) wil op het rechte pad blijven maar voor Yola (Yootha Wong-Loi-Sing) blijkt dat een stuk moeilijker. Haar moeder Erveline (Romana Vrede) runt namelijk een dubieus zakenimperium. De (verboden) liefde tussen Glenn en Yola doet al snel denken aan Shakespeare’s Romeo and Juliet. Maar dan in de havenstad en gespeeld door een uitstekende Rotterdamse cast. Giancarlo Sanchez, die eerder afleveringen van Mocro Maffia regisseerde, toont in Santos opnieuw zijn oog voor actie. (OL)

14 - Star Trek: Strange New Worlds S02
SkyShowtime

Angstaanjagende buitenaardse slechteriken en een sexy Spock. Wat wil een mens nog meer? Deze spin-off ging in Nederland ietwat stilletjes van start, evengoed is het inmiddels één van de betere spin-offs in het Star Trek-universum. Chronologisch gezien speelt de serie zich af net voor de avonturen in de allereerste Star Trek-serie (die met William Shatner als kapitein James T. Kirk). Grote verrassing is Spock. In de originele serie was hij toch vooral de beste en trouwste vriend van Kirk, maar hier is hij opeens het meest sexy lid van de crew. Daarnaast blaast het Gorn (een bloeddorstig en meedogenloos buitenaards ras) nieuw en angstaanjagend leven in. (BS)

15 - Das Boot S03
NPO Plus

Knap hoe Das Boot in drie seizoenen is uitgebouwd tot een epos dat alle gruwelen en wrede onrechtvaardigheden van de Tweede Wereldoorlog toont. De serie begon als een soort remake van de gelauwerde filmhit uit 1981, het tweede seizoen gaaf inzicht in het Franse verzet, nu wordt het duidelijk dat de strijd – nu de nazi’s beginnen te verliezen – zich verder verhardt. De visie verplaatst zich ditmaal naar Portugal, het neutrale land dat probeerde beide kampen in het conflict te vriend te houden. IJzersterk seizoen, dat nieuwe inzichten biedt in de manier waarop de oorlog steeds verder voortwoekert in alle levens in Europa. (RBW)

16 - Barry S04
HBO Max

De huurmoordenaar Barry (Bill Hader) die zijn acteerpretenties intussen heeft laten varen droomt vaak van een idyllisch bestaan, misschien wel met zijn object of desire Sally aan zijn zijde. Maar hij heeft ook last van gewetenswroeging. De vier meesterlijke seizoenen waren theatraal, Shakespeariaans, gelardeerd met zwarte humor. Momenten die ontroerend bedoeld waren, waren ook daadwerkelijk ontroerend – zonder ironie. Barry gaat de geschiedenis in als tv-klassieker. (OL)

17 - De droom van de jeugd
NPO Plus

Mooi voorbeeld van wat de eerste prioriteit van een televisiemaker moet zijn: het schrijven van diepzinnige personages. In negen afleveringen tonen scenaristen Marnie Blok (Ramses, 2014) en Bram Schouw (Broers, 2017) een dwarsdoorsnede van de katholieke Nederlandse familie Wander. Diepgravend drama waarin familiegeheimen een belangrijke rol spelen, en eveneens een uithangbord voor Nederlands acteerwerk. (OL)

18 - Poker Face
SkyShowtime

Cocktailserveerster Charlie (Natasha Lyonne, Russian Doll, Orange Is the New Black) heeft een zeldzame gave: ze weet feilloos wanneer iemand liegt – bij alle pokertoernooien staat ze op de zwarte lijst, omdat niemand gelooft dat ze niet valsspeelt. Maar dan loopt Charlie tijdens haar werk in het casino tegen haar eerste moordzaak aan en wordt Poker Face een ode aan alle moordmysteries als Columbo en Murder She Wrote. Belangrijk (en voor ons zeer aantrekkelijk) verschil: zo goed als Charlie is in het opsporen van leugens, zo slecht is ze in weten wanneer ze haar mond moet houden. (BS)

19 Black Ops
BBC First

Geestige en oorspronkelijke misdaadkomediereeks. Twee agenten van kleur weten zich niet in de kijker te spelen – en dat ligt niet aan een gebrek aan intelligentie, een van de twee is zelfs een afgestudeerde criminoloog. Totdat ze de kans krijgen om undercover te gaan als drugdealers. De twee blijken allesbehalve streetsmart. Eigentijdse variant op Laurel & Hardy. (OL)

20 - Starstruck S03
HBO Max

Vanaf het begin is de serie Starstruck anders dan andere romantische komedies, zelfs al komt het uitgangspunt – wereldberoemd acteur valt voor doodgewoon persoon – natuurlijk wel rechtstreeks uit één van de grootste Britse romcomklassiekers, Notting Hill. De serie bekijkt de relatie ontegenzeggelijk door een roze bril, maar is tegelijkertijd niet blind voor de haarscheurtjes – en blijft ook dit seizoen verrassen. (BS)

21 - Tore
Netflix

Het leven van een 27-jarige uitvaartondernemer Tore komt op zijn kop te staan na de onverwachte dood van zijn vader. Hij kiest ervoor om zijn kop in het zand te steken, gaat feesten, brengt zijn nachten door in een nachtclub. Fascinerend de wijze waarop hoofdrolspeler (en tevens de showrunner) William Spetz acteert. Tore oogt niet melancholiek of depressief, maar meer als een stuurloos schip. Als iemand die eigenlijk al voor de dood van zijn vader ten einde raad was. Fijnzinnig geschreven Zweedse tragikomediereeks. (OL)

22 - Reservation Dogs S02
Disney+

Nieuw seizoen van baanbrekende serie, die draait om vier jongelingen die maar één belangrijk doel voor ogen hebben: weg uit het reservaat in Oklahoma waar ze al hun hele leven wonen. Een nieuw seizoen Reservation Dogs is als een warm bad, vol bijzondere personages met sterke meningen en kleine hartjes. Unieke elementen (een vloekende geest, gekleed als medicijnman?!) worden met het universele vervlochten; zo denkt Elora dat ze haar trauma’s achterlaat door naar een andere plek te reizen. (BS)

23 - Mocro Maffia S05
Videoland

Een serie als geen ander in Nederland. In het vijfde seizoen zijn de parallellen met misdaadklassiekers opnieuw talrijk, hoewel het knap geschreven misdaaddrama soms een tikje in clichés vervalt. (RBW)

Met bijdragen van Omar Larabi, Bregtje Schudel, Robbert Blokland-Wijchers, Roy van Vilsteren, Clementine van Wijngaarden, Floor Overmars, Roger Abrahams en Pien Mulder