Zandbakpraktijken op de werkvloer

Pesten op het werk is een hardnekkig fenomeen. En vooral een groot taboe; volwassenen die elkaar wegpesten. Het zijn eigenlijk gewoon grote kleine kinderen die stropdassen dragen en belasting betalen. Meer dan 600.000 Nederlanders worden gepest door collega’s en 100.000 daarvan zelfs op structurele basis. In tijden van crisis nemen deze aantallen nog meer toe door baanonzekerheid en meer rivaliteit tussen collega’s.

Het leven wordt sommige mensen echt zuur gemaakt. En ze nemen het ook mee naar huis. Zelfs wanneer je het bedrijf verlaat, kun je hier nog langdurig psychisch onder lijden. Denk hierbij aan posttraumatisch stress syndroom en depressie. Wanneer dit doorslaat kan het zelfs leiden tot een dodelijk einde. Het blijkt namelijk dat 1 op de 10 gepeste werknemers zelfmoord pleegt.

Pesten heeft niet alleen grote gevolgen voor deze individuen. Ook bedrijven ervaren vaak de grote gevolgen. Deze pesterijen zorgen op jaarbasis voor ongeveer 4 miljoen extra verzuimdagen. Dat is 10.000 jaar aan verzuim. 10 millennia.

Maar wanneer is iets eigenlijk pesten, waar ligt de grens? Wanneer is iets gewoon plagen?  Misschien vat niet iedereen plaaggedrag als zodanig op. Misschien weet de plager niet dat hij een stap te ver gaat. Is seksueel intimideren ook een vorm van pesten? Iemand zich vies en gegeneerd laten voelen? Seksueel intimideren gaat duidelijk een grens te ver. Maar wanneer is iets plagen en wanneer is het ronduit misselijkmakend pestgedrag?

Door de toenemende digitalisering en veranderende werksituaties neemt het pestgedrag toe. Wat drijft mensen om anderen te pesten? We zijn in een ander tijdperk beland met kortere arbeidsrelaties en alles gaat sneller. Mensen hebben niet jaren om elkaar rustig te leren kennen of om zich aan elkaar te hechten. En door deze onpersoonlijke samenwerkingen wordt de kans op pesterijen vergroot.

Door korte arbeidscontracten moet je jezelf in korte tijd bewijzen en ben je vaak onzeker over je kunnen. Je hebt moeite om spontaan te zijn tegen je collega’s. Bij elke kwetsbaarheid die je toont, wordt het weer afgestraft. Je wilt die baan houden, dus je gaat gewoon door. Het perspectief van geen baan hebben is niet bepaald aantrekkelijk.

Pesten lijkt ondergronds, maar het gebeurt vaak gewoon onder onze neus en we merken het in veel gevallen niet op. Daarnaast wordt er te weinig op gecontroleerd door gebrek aan mankracht bij de inspectie en zijn de boetes te laag om effect te hebben. Plus, we zitten niet meer op de middelbare school toch? Dus wordt er vaak verwacht dat we het als volwassenen prima op kunnen lossen. Maar de realiteit is helaas anders.

Kun je een profiel schetsen van iemand die gepest wordt? Nee dus. Het kan iedereen overkomen. Zelfs jou…Als iemand zich als een kleuter gedraagt en jou het leven zuur maakt, dan heeft het aan de meester zeggen geen zin. Laat dit soort mensen niet over je heen lopen, het geeft het de pester alleen maar de gelegenheid om het weer te doen. Plus, wat geeft iemand anders het recht om je zo te behandelen? Je mag er zijn als persoon, dus een dikke middelvinger naar hen.

Door: Pauline van Putten