Een eerlijk gelijkwaardig Nederland. Wij zijn voor. Jij ook?

Wordt de situatie van vluchtelingen nog schrijnender door de corona-uitbraak?

  •  
24-03-2020
  •  
leestijd 5 minuten
  •  
ET3q9_wXsAA3qSA
Duizenden vluchtelingen zitten op Lesbos in en rond het overbevolkte kamp Moria. Eerder schreven we al over de schrijnende situatie daar. Maar nu de coronacrisis door Europa raast lijkt de situatie voor vluchtelingen nog nijpender te worden.
 
De Hongaarse premier Viktor Orban greep de coronacrisis drie weken geleden al met beide handen aan om het recht op asiel af te schaffen. Minister Ferd Grapperhaus en staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid) gebruiken nu hetzelfde excuus om asielzoekers niet meer toe te laten tot het aanmeldcentrum in Ter Apel, meldt Joop afgelopen week. Dit excuus lijkt maar weinig gegrond. Zo zijn de Europese landen namelijk over het algemeen zwaarder getroffen dan de landen waar de asielzoekers vandaan komen. Toch heerst de vrees dat asielzoekers het coronavirus meenemen naar de AZC’s. Alle mensen die zich in Nederland melden om asiel aan te vragen komen dus voor een dichte deur te staan.

Moria
Nu gaat het hier nog om relatief kleine aantallen mensen. Vorige week hebben tien nieuwe asielzoekers zich gemeld bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Maar in Griekenland is dat compleet anders. Voornamelijk in kamp Moria op Lesbos, waar veel vluchtelingen aankomen omdat het dicht bij de Turkse grens ligt, was het vóór de corona-uitbraak al chaos. Tropenarts Steven van de Vijver noemt de situatie ‘zeer zorgwekkend’. Hij komt net terug van het Griekse eiland, waar hij een jaar eerder ook al als arts werkzaam was. ‘Ik was toen al onder de indruk van de medische problematiek daar. En dat was destijds met zesduizend mensen. Inmiddels zijn het er tweeëntwintigduizend. En dat was al enorm heftig. Nu staat de corona-problematiek voor de poort. Dus: een hele gevaarlijke zaak.’
Totale catastrofe
Gelukkig is er tot nu toe geen corona geconstateerd in het kamp. Wel zijn er onder de Griekse inwoners van het eiland twee besmettingen. ‘De ervaring leert dat het coronavirus uiteindelijk op de meeste plekken wel terechtkomt. Dus de vraag is eerder wanneer het zal gaan gebeuren dan of het zal gaan gebeuren’, aldus Van de Vijver. En als die eerste besmetting in het kamp een feit is kan het snel gaan. ‘Een totale catastrofe’, volgens Van de Vijver. ‘De mensen zitten daar op elkaar. Dus indammen is een illusie.’ Daarnaast zijn er ook helemaal geen medische voorzieningen. De hygiëne is zo ontzettend slecht. ‘Je moet al een uur in de rij staan om naar de wc te gaan of je handen te wassen.’ En daarmee zijn ook de mensen enorm vatbaar. ‘Mensen hebben daar nu al veel longontstekingen. Dus op die plek is dat een ramp.’

Handjevol hulpverleners
Op dit moment zijn er nog maar weinig hulpverleners in het kamp. Nou was de verhouding hulpverleners en vluchtelingen al erg scheef, maar nu is het helemaal uit verhouding. Toen Van de Vijver terug naar Nederland ging, om zijn collega’s hier bij te staan, bleven daar nog een handjevol hulpverleners over. ‘Er zijn twee artsen. Alle NGO’s (niet-gouvernementele organisaties) zijn ook weg en de organisaties die er nog zijn hebben alles samengevoegd.’ Het is sowieso de vraag hoeveel toegang er nu nog mogelijk is met de mensen in het kamp, in verband met corona gerelateerde restricties. Daarom is de enige oplossing volgens Van de Vijver om het kamp te ontruimen. ‘Het is onmogelijk om in Moria interventies te plegen. Daarom moet je het probleem nu verspreiden.’ De problemen in het kamp hebben we volgens hem namelijk zelf gecreëerd. Vier jaar lang is er geen besluit genomen over wat er met deze mensen moest gebeuren. Nu kunnen we er niet meer omheen, volgens Van de Vijver. ‘Binnen Europa: daar zijn we verantwoordelijk voor.’
Motie
Kamerlid Joël Voordewind (ChristenUnie) maakt zich al enkele jaren hard voor de situatie van vluchtelingen. Twee weken geleden diende hij een motie in voor de herplaatsing van de vluchtelingenkinderen in Moria. Deze vond steun in de Tweede Kamer. ‘Dit zijn alleenreizende kinderen, die extra veel risico lopen. Daarom vragen wij om als Nederland meer aan te dringen bij Griekenland om deze kinderen daar weg te halen en op zijn minst naar het vasteland te brengen.’ Deze motie werd ingediend nog voor de coronacrisis echt insloeg. Daarom werd de focus gelegd op deze kinderen, omdat hun situatie erg kwetsbaar is. Maar als het gaat om de gevoeligheid omtrent het coronavirus zijn zij juist een mindere risicogroep. Toch wil Voordewind juist deze groep nog steeds als eerste daar weg hebben.

Evacueren
Een mooi begin volgens Van de Vijver, maar lang niet genoeg. ‘Zelfs zonder die kinderen heb je nog steeds achttien- of negentienduizend man op een kluitje. Dat zijn alle ingrediënten voor een totale epidemie. En daar is evacueren dan de enige optie.’ Maar zulke grote aantallen evacueren is al moeilijk genoeg, laat staan een passende verdeelsleutel voor Europa ontwerpen. Daar is men namelijk al vier jaar mee bezig, en toen nog zonder drukte van een coronacrisis. Dat is volgens Voordewind niet helemaal terecht. ‘We hebben er wel vijfendertigduizend vluchtelingen vandaan gehaald, uit Griekenland en Italië. En die hebben we herverdeeld over Europa. Daarbij heeft Europa ook 2,6 miljard euro steun gegeven aan Griekenland. Dus het is niet alsof er niks gebeurt. Maar ik ben het er mee eens dat de nood nu nog groter is. Want als je er mensen weghaalt, dan komen er weer nieuwe mensen voor terug. (…) Dus we moeten naar een structurelere oplossing.’ En dat betekent: opnieuw met Turkije om de tafel, en met alle EU-lidstaten. Maar dat is nu lastig, volgens Voordewind. ‘Iedereen is met zijn eigen sores bezig.’ En dat is niet alles. Veel landen sluiten ook hun grenzen. België deed dat al en Nederland is druk bezig ze achterna te gaan. ‘Alleen al transport lijkt me dus moeilijk, maar we halen ook Nederlandse reizigers van over de hele wereld naar ons land.’

Verdeelsleutel
Van de Vijver ziet het, ondanks de moeilijkheden, positief in: ‘Je ziet dat er grote beslissingen in korte tijd worden genomen. Dit is iets waar we vier jaar lang tegenaan hebben gehikt en waar we al die tijd geen verantwoordelijkheid voor hebben willen nemen, maar ik denk dat dat nu essentieel is. Zeker in tijd van rampspoed denk ik dat het belangrijk is om oog te hebben voor de meest kwetsbaren.’ Daar sluit ook Voordewind zich bij aan. ‘De situatie is ingewikkelder dan twee weken geleden, maar dat ontslaat ons niet van de verantwoordelijkheid om iets te moeten doen. Op zijn minst moeten deze mensen van dat eiland af.’

Europese veiligheid
Want het is volgens Van de Vijver niet alleen belangrijk voor de veiligheid van de vluchtelingen in Moria, of de Griekse bevolking, maar voor heel Europa. ‘Als wij bepaalde hotspots op het continent houden waar corona welig tiert, dan is dat extreem gevaarlijk voor het hele continent.’
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.