Wat is het landbouwakkoord?

Verschillende partijen zijn met elkaar om tafel gegaan om tot een landbouwakkoord te komen. 17 mei moet er een concept liggen. Maar waar gaat dat eigenlijk over?

Het landbouwakkoord gaat eigenlijk iedereen aan – niet alleen de boeren. ‘Dit akkoord gaat over wat voor land- en tuinbouw we willen hebben in 2040, binnen de milieugrenzen zoals we die kennen en de milieu-opgave die er ligt voor klimaat, waterkwaliteit en stikstof. En hoe we zo veel mogelijk boeren meekrijgen daarin’, legt Esther de Snoo, hoofdredacteur van Nieuwe Oogst, uit in Vroeg!. Het doel is om met dit akkoord tot een halvering van de stikstofuitstoot te komen in 2030.

Een belangrijke reden is duidelijkheid, ‘om de Nederlandse agrarische sector een duurzaam toekomstperspectief te bieden, aldus verkenners van de Sociaal-Economische Raad (SER) in 2021. ‘Het gaat over de vraag: welke toekomst is er voor de blijvers hier in Nederland en hoe gaan we hen zo goed mogelijk meekrijgen in die transitie naar een duurzamere landbouw? En dat geldt ook voor de rest van de keten.’

In totaal zijn er 52 partijen in december 2022 uitgenodigd om met elkaar om tafel te gaan. Een aantal partijen hebben zich in de loop van het proces teruggetrokken. Inmiddels zijn er nog 49 over. Dit zijn agrarische organisaties (zoals de Land- en Tuinbouworganisatie Nederland), ketenpartijen, natuur- en milieuorganisaties en decentrale overheden (gemeente en provincie). ‘Met dit landbouwakkoord is het poldermodel weer helemaal terug. Het is een historisch proces, omdat er zoveel partijen samen zijn gekomen om te praten over de toekomst van de landbouw (…) en hoe ze die plannen gaan borgen met elkaar.’ Dat is best een ingewikkeld proces, want ‘de belangen zijn heel erg groot’.

Dat betekent overigens niet dat alle 49 partijen met zijn allen aan een grote tafel zitten. Er is een hoofdtafel, waar naast het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, vier agrarische organisaties, de provincies, ketenpartijen en natuurorganisaties zitten. Dan zijn er ook nog zogenaamde sectortafels; een voor de melkvee- en kalverhouderijen, de akkerbouw, vollegrondsgroente en bollenteelt, varkenshouderijen, pluimveehouderijen, (glas)tuinbouw en sierteelt en een gemengde sectortafel. De plannen die zij voor hun eigen sector bedenken worden weer ingebracht aan de hoofdtafel om zo tot een geheel te komen.

‘Ook de ketenpartijen – zoals de supermarkt, waar de consument komt – zitten aan tafel. Zij denken dus ook mee over hoe we kunnen zorgen dat de goede producten die boeren en tuinders maken ook bij de consument kunnen blijven komen voor een betaalbare prijs.’