Wat is de Europese bossenwet?

Na lang beraad is afgelopen week definitief geworden dat in 2024 de Europese bossenwet wordt ingevoerd. Deze wet houdt in dat bedrijven die producten maken van palmolie, soja, cacao, rundvlees, rubber of hout, moeten kunnen aantonen dat die producten niet ten koste van de bossen zijn gegaan. Waarom is deze wet ingevoerd en waarom is-ie zo belangrijk?

Tachtigduizend handtekeningen
Met als doel een sterke wet voor het behoud van bossen in te voeren, werden al in 2019 tachtigduizend handtekeningen opgehaald en overhandigd aan toenmalig minister van Natuur Carola Schouten. In heel Europa werden in totaal 1,2 miljoen handtekeningen opgehaald.

Valse beloftes
‘De wet is er nu pas omdat er lang werd vertrouwd op de sector zelf’, legt Meike Rijksen, bossenexpert van Greenpeace, uit in De Nieuws BV. ‘Bedrijven beloofden dat hun ketens in 2020 ontbossingsvrij zouden zijn, maar daar is weinig van terechtgekomen. Het is eigenlijk ook raar dat met alle klimaat- en natuurproblemen die er zijn, bedrijven nog steeds producten op de markt mogen brengen waarvoor is ontbost.’

Op dit moment weet je als Nederlandse consument vaak niet waar de producten die je koopt vandaan komen en of je (indirect) bijdraagt aan ontbossing. Voor de Nederlandse bedrijven heeft het ook veel impact, omdat Nederland een grote importeur is. Veel bedrijven moeten daarom iets gaan veranderen aan de manier waarop ze handelen.

Palmolie
Dat geldt bijvoorbeeld voor Unilever, dat ontzettend veel palmolie voor zijn producten gebruikt. Voor die palmolie moeten de bossen in onder meer Maleisië en Indonesië het ontgelden. Unilever moet, als de nieuwe wet van kracht is, kunnen aantonen dat er voor die palmolie geen natuur verwoest is. Als ze dat niet zeker weten, mogen ze hun producten niet op de markt brengen.

Kanttekeningen
Cees-Jan Adema van de Federatie Nederlandse Levensmiddelen Industrie (FNLI) vindt het ook goed dat de wet er is, maar plaatst er nog wel de nodige vraagtekens bij; onder meer bij de praktische uitvoerbaarheid ervan. ‘Als dit betekent dat je hele kleine stromen apart moet gaan transporteren, heeft dat ook een enorme milieu- en kostenimpact. En: hoe zorgen we ervoor dat ook producenten buiten Europa voldoen aan de Europese regels en voorkomen we dat straks bepaalde producten in Nederland niet meer beschikbaar zijn?’

Greenpeace vindt op zijn beurt dat de wet, die over twee jaar weer wordt herzien, nog iets scherper mag zijn. ‘Er ontbreken nog een aantal producten die ook veel natuurvernietiging veroorzaken, zoals maïs en goud’, zegt Rijksen. ‘Ook zijn nog niet alle natuurgebieden onderdeel van de wet. In Brazilië valt het Amazonewoud wel onder de wet, maar het daaronder gelegen gebied weer niet. Dan heb je het gevaar dat plantages zich gaan verplaatsen.’