Joey Benistant over 3Doc: Het leven is niet kort genoeg: ‘Verslaving heeft meerdere lagen’

De Groningse documentairemaker Joey Benistant laat in 3Doc: Het leven is niet kort genoeg zien hoe machteloos hij zich voelt wanneer zijn jeugdvriend Matthijs verdwaalt in drank- en drugsgebruik.

Trigger warning: zelfdoding, suïcidale gedachten.

Joey Benistant maakt vanaf de brugklas video’s. Zijn vrienden en hij dagen elkaar uit met Jackass-achtige stunts. Steeds vaker pakt vriend Matthijs de hoofdrol in deze video’s. Joey ziet vanachter de camera zijn beste vriend verdwalen in drank- en drugsgebruik, tot het moment dat zijn grootste angst werkelijkheid wordt.

‘Tegen mijn vrienden lieg ik over wat ik gebruik en hoeveel ik gebruik’, schrijft Matthijs in een brief tijdens zijn verblijf in een afkickkliniek. ‘Mensen zullen toch afkeurend zijn, en het laatste wat ik wil horen is dat ze zich druk om me maken. Ik ontwikkel een afkeer tegen alles wat goed voor iemand is; vind gezond leven, naar school gaan, carrière maken, er verzorgd uitzien en manieren hebben de grootst mogelijke onzin. Als niemand zich om me kan bekommeren, kan ik mezelf zo slecht mogelijk behandelen, zonder dat iemand erover begint. Het is allemaal toch al kut. Ik heb niets te verliezen.’

Joey Benistant: ‘We wilden zijn verslaving in beeld brengen; hoe hij viel en weer opstond. Het was onze droom om op televisie te komen, maar het lag maar een beetje op de plank. Wel bleven we video’s maken. Toen hij overleed had ik al snel het idee om het zelf op te pakken en ben toen in mijn eentje verdergegaan. Dit verhaal moest ik delen; ik wilde de wereld kennis laten maken met Matthijs. Nu wordt dat werkelijkheid.’

‘We hadden dertien jaar aan beeldmateriaal om door te pluizen, dat ik in een groot archief met meerdere harde schijven bewaarde. Daar zijn we drie jaar mee bezig geweest. Emotioneel gezien viel het wel mee; het was voor mij ook een soort verwerking. Ik ben blij dat ik daar iets creatiefs mee heb gedaan. Het is fijn om de beelden terug te zien, als aandenken aan Matthijs.’

‘Voor mij is het heel belangrijk om te laten zien wat er achter een verslaving schuilt. Ik merk dat mensen daar nog te makkelijk over oordelen. Er wordt al snel gezegd dat recreatief gebruik van drugs is doorgeslagen, maar er zit vaak een diepere laag achter. Denk aan jeugdtrauma’s of depressie. Dat moet gezien worden, je moet kijken naar de reden waarom iemand verslaafd is. Ik wilde bovendien die machteloosheid in kaart brengen. De verslaafde moet er echt zelf bovenop zien te komen. En dat is lastig om te accepteren als beste vriend.’

Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoord helpt en kan anoniem via de chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.