Interview: Chris Zegers over Break Free

Zes jongeren vertrokken voor wat de reis van hun leven had moeten worden, maar keerden nooit meer terug... In Break Free proberen hun dierbaren dit te verwerken door dezelfde reis af te leggen. Chris Zegers presenteert het indrukwekkende programma nog steeds met liefde: “De nabestaanden zijn ontzettend dankbaar en dat is eigenlijk het grootste compliment dat je kan krijgen.” 

Een moment uit de serie dat Zegers erg is bijgebleven komt uit de aflevering met bergbeklimmer Christiaan Wilson . “Zijn vader was voor Christiaans dood al overleden, dus hij liet zijn broer en moeder alleen achter. Op een gegeven moment hoor je zijn broer zeggen: ‘waarom moest hij dit doen?’ In die zin zit zoveel lading, een bepaalde frustratie, alsof hij wil zeggen: wat doe je me aan? Draag die pijn maar eens.”

Over zijn eigen rol in de serie – ‘verteller’ – is hij heel bescheiden, maar over de maker Geertjan Lassche praat Zegers vol lof. “Ik heb op het eerste seizoen heel veel goede reacties gehad. Dat komt echt omdat Geertjan op zo’n integere manier een eerbetoon aan de overleden jongeren neerzet. Hij heeft altijd een fascinatie gehad voor mensen die door muren heen breken om hun hart te volgen”, vertelt Zegers, doelend op Lassches eerdere documentaires als ‘Hemelbestormers’ en ‘Het Laatste Jaar van FC Twente’. “Daarin ontmoeten wij elkaar. Ik heb ook affiniteit met de hoofdpersonen; ze gingen op reis om nieuwe prikkels te ervaren en zichzelf te ontwikkelen. Dat kan ik heel goed begrijpen.” 

Zegers presenteert al zestien jaar reisprogramma’s, waaronder vijf jaar 3 op Reis , maar dat is hij nog lang niet zat: “Never. Ik zou dit nog mijn hele leven willen blijven doen. Ik vind het heerlijk om te laten zien wat de wereld te bieden heeft.” Wel kriebelt het sinds een jaar of vijf bij hem om ook verteller van mensen hun persoonlijke verhalen te zijn. “Daarom ben ik erg dankbaar voor deze kans. Geertjan en ik hadden gelijk een klik. Ik denk dat hij al vermoedde dat ik niet alleen reiziger ben; ik heb een bepaalde ontvankelijkheid voor het leven, net als de hoofdpersonen.”

"Het geeft troost dat ze gelukkig waren op het moment van sterven."

Die ontvankelijkheid uit Zegers niet in ‘bungeejumpen of dat soort onzin’, maar de wil om jezelf te blijven ontwikkelen. Achter de schermen is Zegers al langere tijd bezig om die boodschap over te brengen; hij geeft gastcolleges en praat er veel over met studenten. “Het is zo zonde om niet je eigen leven te leiden. Laat je niet leiden door verwachtingen uit je omgeving. Het is inherent dat er bepaalde dingen gaan mislukken, maar dat zijn dan wel jóuw mislukkingen. Blijf je referentiekader verbreden.”

Zijn verbondenheid met het programma en de levensvisie van de overledenen maakt het voor Zegers niet moeilijker om Break Free te presenteren. “Het is juist makkelijker. Omdat ik zo betrokken ben, snap ik hoe delicaat en intiem dit onderwerp is en wil ik portretten zo goed mogelijk neerzetten.”

Tijdens het inspreken wordt Zegers wel af en toe emotioneel. “Toen een moeder vertelde over het laatste moment dat ze haar zoon zag en beschreef hoe ze hem uit de deur zag lopen, moest ik even stoppen om een brok weg te slikken. Natuurlijk voel je mee met de overledenen, maar eigenlijk nog meer met de nabestaanden. De nasleep van zo’n noodlottig ongeval is echt heftig. Door Break Free besef ik dat het bij mij ook zo mis had kunnen gaan. Het is niet zo vanzelfsprekend dat je tachtig wordt.”

Toch vindt Zegers juist het mooie aan het programma dat de nadruk niet wordt gelegd op drama en pijn. “Die zijn evident, dat hoef je niet nog eens te benoemen. Geertjan maakt documentaires met de juiste intentie, ik waardeer zijn zuiverheid. De nabestaanden zijn tot nu toe ontzettend blij met de documentatie en dat is eigenlijk het grootste compliment dat Geertjan kan krijgen.” 

Waar wordt de nadruk dan wel op gelegd? “Natuurlijk gaat het voor een deel over het noodlottige ongeval en wat er precies gebeurd is – als dat al bekend is – maar daar draait het niet om. De afleveringen zijn in de eerste plaats een eerbetoon naar de persoon en zijn of haar zoektocht naar zichzelf en het leven, in dit geval middels een reis. Zij hadden het lef om dat te doen.” Bergbeklimmer Christiaan overleed in de Himalaya en Rianne uit de eerste aflevering overleed verstrengeld in de armen van haar vriend. “Ik denk dat dat ook troostend werkt voor de nabestaanden; de wetenschap dat hun geliefde overleed terwijl ze iets deden waar hun hart lag. Dat ze gelukkig waren op het moment van sterven.” 

“Als iemand de documentaireserie mooi of intens vindt, vind ik dat fijn te horen. Maar ik kijk uit naar de reacties van jongeren die zeggen: dit inspireert me, hier kan ik iets mee in mijn eigen leven. Het geeft de nabestaanden hopelijk troost als bevestigd wordt wat voor hen allang duidelijk was: de levens van de omgekomen jongeren hebben iets teweeggebracht.”