Hoe is het om kind van een anonieme donor te zijn?

Halfzussen Linda Sprado en Vera de Lange komen er op latere leeftijd achter dat zij zijn verwekt met behulp van een donor. Nu ze elkaar als halfzussen gevonden hebben, willen ze andere donorkinderen helpen door hun ervaringen te delen.

Linda Sprado is zevenentwintig wanneer haar vader in het ziekenhuis komt te liggen. ‘Het ging niet helemaal goed’, vertelt ze bij De Nieuws BV. Op dat moment besluit haar moeder dat het tijd is om te vertellen hoe het zit. ‘Mijn broer en ik zaten bij haar thuis op de bank, na een bezoekje aan het ziekenhuis.’ Wanneer haar broer “het blijft toch je vader” zegt, antwoordt haar moeder plots met “nee, het is jullie vader helemaal niet”. ‘Toen heeft ze het verteld. Dat ze geen kinderen konden krijgen en een donor hebben ingeschakeld.’ Boos was Sprado niet, opgelucht wel. ‘Ik voelde als kind altijd al dat er iets niet klopte. Bij mij vielen de puzzelstukjes op hun plek op dat moment. Ik was verward, maar ook wel opgelucht.’

Vader
Vera de Lange hoort het wanneer ze dertien jaar oud is. ‘Ik was wel boos op mijn moeder, dat ze er nooit eerder open over was geweest. Zij schaamde zich ervoor dat ze op die manier kinderen had gekregen, dus ze had het nooit aan ons verteld.’ In plaats daarvan moet De Lange het doen met het verhaal dat hun vader een ex-vriend van haar moeder was geweest. ‘Ik dacht daardoor: hij wilde ons blijkbaar niet, want hij komt nooit langs en toont geen interesse. Ik voelde me eigenlijk een beetje afgewezen door mijn vader. Als ik eerder had geweten dat hij een donorvader was, had ik er heel anders tegen aangekeken.’

Donor
Vijf jaar later besluit De Lange haar donorvader te zoeken. ‘Op school moest ik mijn eigen levensverhaal schrijven. Mijn donorvader is daar een interessant deel van; dat heeft niet iedereen.’ Ze zoekt hem op in Amsterdam, waar hij woont. ‘Hij was er toen niet, dus heb ik zijn vrouw gesproken. De volgende dag heb ik hem zelf ontmoet.’

Halfzussen
De Lange en Sprado zijn halfzussen, weten ze inmiddels. Een aantal jaar geleden kwamen ze met elkaar in contact via de DNA-databank. Ze delen dezelfde donorvader. Sprado: ‘Dat is natuurlijk heel bijzonder om - via een DNA-test - ineens een zusje te hebben. Dat was ook wel heel fijn.’ Waar De Lange haar vader al op haar achttiende opzoekt, doet Sprado dat pas een half jaar geleden. ‘Toen ben ik samen met mijn halfbroer (Vera’s broer) naar hem toegegaan. Toen heb ik hem voor het eerst ontmoet.’ Een spannende ontmoeting. ‘Ik was natuurlijk al heel lang op zoek (…) maar het was ook wel goed voor mij om hem in de ogen te kunnen kijken, om met hem te kunnen praten. Dat wilde ik altijd al.’

Teleurstelling
Een zekere verwachting van haar donorvader had De Lange niet. ‘Ik ben eigenlijk niet echt met hem bezig geweest, tot mijn achttiende. Dus ik had geen verwachtingen.’ Voor veel donorkinderen is dat anders. ‘Die zijn tientallen jaren op zoek. Dan kan je je voorstellen dat je zo iemand op een voetstuk gaat plaatsen. In de praktijk is het vaak zo dat de donorvader niet echt geïnteresseerd is in de kinderen, of juist te hoge verwachtingen heeft. Dan gaat het vaak wel mis, in het contact.’ Dat geldt ook voor Sprado. ‘In die zin viel de ontmoeting wel tegen. Hij is best wel een einzelgänger, een kluizenaar, een eenzame man en ook niet heel erg geïnteresseerd in mij’, vertelt Sprado. ‘Een bijzondere man’, vult De Lange aan.

Ervaringen
Typische zussen zijn de twee niet. ‘We zijn heel verschillend’, aldus De Lange. ‘Dat was heel gek. Je verwacht natuurlijk iemand die heel erg op je lijkt. Maar uiteindelijk waren we allebei heel benieuwd naar elkaar, dus hebben we elkaar ons levensverhaal verteld. Dat ging heel goed eigenlijk.’ Samen besloten ze een boek te schrijven waarin verhalen van donorkinderen gebundeld zijn. Het boek laat zien wat er speelt in de levens van deze kinderen en hoe zij het ervaren als de donorvader geheim wordt gehouden – zoals bij hen beiden het geval was. ‘Daar speelt vaak veel meer problematiek in het gezin. Als kind merk je dat er iets is dat niet klopt, dat omschrijven eigenlijk alle kinderen. Dat taboe, dat geheim is nooit gezond.’

Praten
Meer praten is de oplossing voor die problematiek, volgens de halfzussen. De Lange: ‘Eigenlijk moeten ouders al vanaf dat een kind twee of drie jaar is al tegen hun kind zeggen dat er een man is die heeft geholpen met dat je bent ontstaan en langzamerhand steeds meer vertellen zodat het kind het gewoon weet.’ Dat had ook De Lange op jonge leeftijd geholpen. ‘Dan had ik een beter beeld gehad van hoe ik ben ontstaan. En ook dat mijn moeder geen vrouw is die door haar man in de steek is gelaten, wat dan min of meer mijn schuld was, maar een vrouw die een bewuste keuze heeft gemaakt om via een donor kinderen te krijgen. En dat is helemaal prima. Daar hebben wij geen oordeel over in ons boek. Het kan een oplossing zijn. Maar we willen wel aangeven dat het belangrijk is om er open over te zijn.’