De kloof tussen platteland en stad, is die er eigenlijk wel?
Er wordt vaak gesproken over de kloof tussen het platteland en de stad, maar bestaat deze eigenlijk wel?
Nee; is het korte antwoord van Koen Salemink, universitair docent culturele geografie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Sterker nog: stad en platteland hebben, volgens hem, zelfs nog nooit zo veel op elkaar geleken.
Hoe zit dat?
‘Als je ziet hoe snel en makkelijk de verbindingen zijn tussen stad en platteland en hoe divers de steden en het platteland zijn’, dan is er volgens Salemink geen kloof tussen beiden. ‘Gekscherend kun je zeggen: we bingewatchen allemaal dezelfde streamingsdiensten. We hebben allemaal een smartphone is onze zak, daarmee hebben we de wereld onder een knop zitten. We gaan allemaal op vakantie en doen dat ongeveer hetzelfde. En daarbij: mensen die op het platteland wonen maken veel gebruik van voorzieningen in de stad. Daarin komen we elkaar tegen.’ De tegenstelling is te scherp. Er zijn namelijk heel veel overeenkomsten tussen beiden, misschien wel meer dan verschillen. De gebieden – en de mensen die er wonen – worden vaak te veel gegeneraliseerd, denkt Salemink: ‘Dan representeer je de verschillen in Nederland niet goed en doe je ook geen recht aan hoe die gebieden er echt uitzien en de mensen die er wonen.’
Er is een klein deel van de bewoners op het platteland die het gevoel heeft aan de andere kant van een kloof te leven, legt Salemink uit. ‘Er zijn mensen die zich in hun identiteit en gevoel nadrukkelijk “plattelander” voelen. In die definitie van "wie zij zijn" zit ook wel het afzetten tegen de stad.’
Boer of platteland?
Een van de mensen die sprak over een toenemende kloof tussen stad en platteland was Johan Remkes, tijdens de presentatie van zijn stikstofrapport. ‘Hij heeft veel gesproken met boeren en belanghebbenden in de agrarische sector; daar zit wel degelijk een enorme frustratie en het gevoel dat er niet naar hen geluisterd wordt – los van of dat überhaupt zo is. (…) daarmee maak je, volgens mij, het platteland gelijk aan het boerenbelang. En dat is niet zo.’ Beide plekken, de stad en het platteland, worden homogeen gemaakt. ‘En dat klopt niet.’
Waar ligt die kloof dan wél?
Die kloof waar iedereen het over heeft gaat ergens anders over. Namelijk over ‘mensen die het gevoel hebben dat ze invloed hebben op hun leven en mensen die dat gevoel niet hebben'. 'Maar die kloof loopt dwars door steden en dorpen heen. Het is niet zo zwart-wit dat de stad alles heeft en het platteland steeds tekortkomt.’
Vaak klinkt er – tot ergernis van Salemink - kritiek op 'de mensen in Den Haag'. Een oneerlijk beeld, vindt hij: ‘Den Haag is óók het Laakkwartier en het is niet zo dat mensen daar aan de knoppen draaien. Daar zie je binnen de stad juist ook hele scherpe grenzen tussen mensen die invloed hebben op wat er gebeurt en zij die dat niet hebben.’
Thema's:
Praat mee
Heb je een vraag, suggestie of wil je gewoon iets kwijt? Dat kan hier. Lees onze spelregels.
Reacties (4)
Ik vermoed, dat hiermee eigenlijk de kloof tussen de randstad en 'de provincie' bedoeld wordt. Wat laatdunkend als 'de provincie' aangeduid werd en wordt, waren voornamelijk rooms-katholieke gebieden (o.a. Generaliteitslanden genoemd), die jarenlang uitgebuit en onderdrukt werden door wat nu (deels) de randstad heet. Die historie werkt, om even de link te leggen met de slavernijdiscussie, door in het heden. We voelen de frustratie als randstedelijke moraalridders, hoog van hun kansel, ons b.v. een preek geven over slavernij, iets waar onze voorouders part noch deel aan hadden. En die voorouders werden immers zélf vaak als derderangsburgers behandeld. Merken we daar nog iets van? Nou, enige tijd geleden nog werden mensen in Limburg, die hun huis hadden verloren als gevolg van de overstromingen, in de steek gelaten door Den Haag. Over wat 'wingewest' Groningen is aangedaan, is recent een lijvig rapport verschenen. Voelen wij in 'de provincie' een kloof met de randstad? Jazeker, maar wij troosten ons met de gedachte dat wij aan de hoge kant van de kloof zitten, die boven zeeniveau. Als de zeespiegel stijgt, zijn de randstedelingen vast wel ergens van harte welkom.
Willen jullie al die COA's en enorme windmolens op het platteland plaatsen? Prima hoor, wij hebben plek zat en begrijpen, dat jullie die niet in de achtertuin willen.
Natuurlijk is die kloof er wel. En hoe! In de grote steden (m.n de randstad) viert individualisme en zelfexpressie hoogtij, terwijl in dorpen het collectief veel meer voorop staat. Veel zaken zijn er met elkaar verweven. Als je daar vanuit je Haagse werkelijkheid 'even' een boer zijn bedrijf probeert af te nemen, trek je een stuk uit zo'n gemeenschap en krijg je vanzelfsprekend de hele gemeenschap tegen je. Dat zal ook blijken bij de verkiezingen komende woensdag.
De tegenstelling wordt zwaar overdreven, okee. Maar op het gebied van bereikbaarheid en voorzieningen zijn die tegenstellingen zeer reëel. Scholieren bijv. moeten vaak heel wat km fietsen of heel lang in de bus zitten, als die tenminste nog loopt. Supermarkten sluiten. Cultuur is ver weg. De wereld is niet zxomaar digitaal te noemen.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je snel en gratis aan voor de BNNVARA nieuwsbrief!
