Vraagtekens bij Nederlandse aanpak van Q-koorts

Opnieuw is dit jaar iemand overleden aan chronische Q-koorts. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) had de patiënt de ziekte al langer geleden opgelopen. Daarbij leed het slachtoffer ook aan andere ernstige kwalen.

Het RIVM maakte eerder al twee sterfgevallen bekend. Volgens de officiële opgaven zijn er tot nu toe in Nederland tien mensen aan de Q-koorts bezweken. Deskundigen gaan ervan uit dat het werkelijke aantal slachtoffers hoger ligt.

Het aantal Q-koortsbesmettingen is in de eerste twee maanden van het jaar sterk gestegen ten opzichte van dezelfde periode in 2009. Toen waren er 8 gevallen gemeld, nu 200. Het hoge aantal nieuwe Q-koortspatiënten zo vroeg in het jaar betekent niet per se dat er dit jaar meer patiënten zullen komen dan de 2.236 die in 2009 geteld zijn, zegt Roel Coutinho, directeur van het Centrum voor Infectieziekten Bestrijding van het RIVM.
 

Meer dan helft van de besmette mensen krijgt geen of nauwelijks ziekteverschijnselen. Het gros van de overige besmette patiënten krijgt griepverschijnselen. In ongeveer vijf procent van alle gevallen heeft de ziekte een veel ernstiger verloop, vooral met aandoeningen van de luchtwegen en soms de lever. Een tot drie procent van de patiënten ontwikkelt chronische Q-koorts. Die tast vaak de hartkleppen aan. Dat zijn meestal hartpatiënten of patiënten met een stoornis aan hun afweersysteem. Bij zwangere vrouwen kan een eerder doorgemaakte infectie met Q-koorts leiden tot de veel ernstigere chronische variant.
 

Het afmaken van de dieren, intussen meer dan 40.000 op 75 bedrijven, moet ervoor zorgen dat er in het lammerseizoen niet weer massaal Coxiella burnetti vrijkomt, de bacterie die Q-koorts veroorzaakt. Dat gebeurt vooral bij abortussen en bij de geboorte van lammeren en geiten. De kleinere uitstoot van Coxiella zou vervolgens moeten leiden tot minder ziektegevallen.
 

Q-koortsspecialisten uit vooral Frankrijk en Australië hebben vraagtekens bij de Nederlandse aanpak van Q-koorts. Dat bleek tijdens een internationaal congres in Breda over de ziekte. Q-koortsspecialist Stephen Graves uit Australië: "Met het doden van geiten heb je de bacterie nog niet gedood. Wel wordt een belangrijke economische sector kapot gemaakt." Graves pleit dan ook voor het vaccineren van jonge dieren in combinatie met vaccinatie van mensen in plaats van ruimen. In Australië worden al 20 jaar lang mensen gevaccineerd tegen Q-koorts. In Frankrijk en België worden de geiten ook niet geruimd, omdat de omgevingsbacterie niet uit te roeien is.

Volgens een woordvoerster van de GGD is niet  zeker of de maatregelen zullen helpen, het zal spannend worden in het voorjaar. RIVM-directeur R. Coutinho zegt in ZEMBLA -' De Q-koorts epidemie ': ‘Er is op een gegeven moment een intensieve veehouderij ontstaan van geiten. Wij kunnen alleen maar zeggen: er is een zeer sterke aanwijzing dat door de intensieve veehouderij, door de concentratie van zoveel geiten op één plaats, krijg je zoveel bacteriën en dat is waarschijnlijk de oorzaak.’