VoorburgAmsterdam

Half april moest er in  Voorburg  een arrestatieteam aan te pas komen om een verwarde vrouw te overmeesteren omdat ze dreigde zichzelf iets aan te doen en daarbij de hele buurt wakker hield. Eind april hield een verwarde man in  Amsterdam  urenlang de politie en brandweer bezig totdat hij uiteindelijk toch zijn dood tegemoet sprong vanaf een hoge steiger. Zomaar twee voorbeelden uit de dagelijkse stroom aan mediaberichten over verwarde mensen die hulpdiensten druk bezig houden of overlast veroorzaken voor buurtbewoners.

Het aantal incidenten met verwarde personen stijgt al jaren. In 2015 meldde de  politie  bijna 66 duizend incidenten waarbij verwarde personen waren betrokken. Dat is een stijging van 11 procent ten opzichte van 2014. En sinds 2011 nam het aantal meldingen zelfs met 65 procent toe. Ook driekwart van de  woningcorporaties  meldde eind 2015 een toename van overlast door huurders met verward gedrag. Het leger des Heils signaleerde een sterke stijging van het aantal  verwarde mensen op straat .

Hoeveel verwarde mensen er precies zijn in Nederland is niet duidelijk. Dat komt ook doordat niet helder is wie deze verwarde personen precies zijn. Bij de term verward denk je al snel aan psychiatrische patiënten. Maar het gaat naast mensen met een psychische stoornis ook vaak om mensen met een verslaving of verstandelijke beperking, of een combinatie hiervan.

Nederland telt zo’n 281.000 mensen met  ernstige psychische aandoeningen  (1,7% van de bevolking) Hiervan krijgt ongeveer 75% GGZ-zorg. En die GGZ zorg is ingrijpend veranderd. In 2012 is in een zogeheten  bestuurlijk akkoord afgesproken dat de GGZ in 2020 een derde minder bedden moet hebben dan in 2008.

Concreet betekent dit dat patiënten die voorheen in een instelling zaten steeds vaker zelfstandig gaan wonen en thuis verder worden behandeld. Belangrijk is dat zij daarbij goede ondersteuning krijgen zodat er op tijd hulp is bij een terugval. En juist aan die ambulante zorg schort het, meent  Platform GGZ . De afbouw van het aantal bedden gaat namelijk sneller dan dat de thuisbegeleiding wordt opgebouwd. Hierdoor  faalt  de ambulantisering volgens het platform op diverse fronten. Hierdoor neemt volgens de  SP  het aantal verwarde mensen op straat toe. 

Piet-Hein Peeters, hoofdredacteur van het vakblad Zorg en Welzijn, deed onderzoek naar verwarde mensen, ook hij constateert dat er een  duidelijk verband  is tussen de snelle stijging van het aantal verwarde personen en de ambitie om mensen met een ernstige psychiatrische aandoening zo zelfstandig mogelijk te laten leven. Maar volgens  Minister Schippers  kan er geen causaal verband gelegd worden.

Wel heeft Schippers samen met minister Steur van Veiligheid en Justitie in september 2015 een  Aanjaagteam Verwarde Personen  opgetuigd. Doel is om ervoor te zorgen dat in de zomer van 2016 alle Nederlandse gemeenten beschikken over een sluitende aanpak van zorg en ondersteuning van verwarde personen. Nu is dat namelijk vaak nog slecht geregeld. Met als gevolg dat het vooral de politie en ambulancediensten zijn, die voor de gevolgen opdraaien.

Uit  onderzoek  in opdracht van het Ministerie van Justitie blijkt dat de politie een flink deel van zijn tijd bezig is met verwarde personen. Ongeveer 6 % van de geregistreerde politieoptredens heeft te maken met verwarde personen. Agenten schatten zelf in dat ze zo’n 13 % van hun totale arbeidstijd hieraan besteden. Om de politie en reguliere ambulancedienst te ontlasten, werken steeds meer steden met een zogeheten psycholance, een ambulance die speciaal is toegerust op de behandeling en het vervoer van psychiatrische patiënten.