Staatssecretaris Bleker reageert op 'Shampoo met een luchtje'

Klacht ingediend
Een aantal maatschappelijke organisaties (ngo's) en de lokale gemeenschap van Long Teran Kanan in Sarawak in Indonesië hebben een klacht ingediend tegen het bedrijf IOI Group bij het Grievance Panel van de Round Table on Sustainable Palm Oil (RSPO). De tegen IOI ingediende klacht heeft ertoe geleid dat met onmiddelijke ingang de certificering van IOI palmolieplantages is opgeschort. Het bedrijf mag op dit moment dus geen nieuwe plantages laten certificeren. IOI kan wel duurzame palmolie blijven verkopen van plantages die in de afgelopen jaren reeds gecertificeerd zijn.

Contructie van het vlaggenschip
Bleker schrijft dat de plantage die in de ZEMBLA uitzending centraal staat niet onder de certificering van de RSPO valt. IOI is lid van de RSPO en heeft een deel van zijn plantages ook succesvol door de RSPO laten certificeren. Het lidmaatschap van de RSPO verplicht een bedrijf er niet toe al haar plantages in een keer te certificeren. Het kan voorkomen dat een bedrijf dat lid is van de RSPO nog niet voor zijn gehele productie de standaarden van de RSPO naleeft. Hij gaat daarmee voorbij aan de 'constructie van het vlaggenschip', zoals beschreven in de richtlijnen van de RSPO. Daarin wordt gesteld dat àlle plantages van een bedrijf aan minimale duurzaamheidseisen moeten voldoen, zoals het verbod op het gebruik van schadelijke pesticiden.

Belangenverstrengeling
Voor Bleker geven de gebeurtenissen in Sarawak en de manier waarop de RSPO en haar leden daarop reageren precies aan, waarom het initiatief steun nodig heeft. In de ZEMBLA uitzending wordt echter duidelijk dat IOI heel belangrijk is voor de RSPO: het bedrijf was niet alleen mede-oprichter van het keurmerk, maar zit zelfs in het RSPO-bestuur. Daarover rept Bleker in het geheel niet.

Zijn mening wordt  gedeeld door een aantal toonaangevende ngo’s en door het aantal bedrijven dat zich aansluit en committeert aan de duurzaamheidsdoelstelling gebaseerd op de RSPO standaard. Alle palmolieverwerkende schakels in Nederland hebben zich gecommitteerd aan de doelstelling dat alle voor de Nederlandse markt geproduceerde palmolie in 2015 duurzaam geproduceerd moet zijn. De RSPO is in 2003 van start gegaan als een privaat initiatief. Nederland heeft dit initiatief destijds ondersteund met middelen voor onderzoek en institutionele capaciteitsopbouw.

Nederlands beleid op palmolie
Het kabinet ondersteunt via het Initiatief Duurzame Handel (IDH) de ambitie zoals die is vastgelegd in het Actie Plan Duurzame Handel. In dit actieplan geven bedrijven aan wat hun ambities zijn en hoe zij deze met behulp van het IDH willen bereiken. Het IDH heeft deze ambities vertaald naar een ‘Programma Palmolie’ dat binnenkort van start zal gaan. Dit programma heeft als voornaamste taak om vraag en aanbod van RSPO gecertificeerde palmolie bij elkaar te brengen en op die manier een versnelling aan te brengen in de verduurzaming van de palmolie productie in Maleisië en Indonesië.