Nederlandse voedingsbedrijven en supermarkten gaan aan kop als het gaat om het gebruik en de inkoop van duurzame palmolie. Dat blijkt uit onderzoek van het Wereld Natuur Fonds. Vooral FrieslandCampina, Unilever en Ahold Delhaize doen het goed. In totaal onderzocht het WNF wereldwijd 137 bedrijven, waaronder McDonald's, Nestlé en Colgate-Palmolive. Van die bedrijven is volgens de natuurorganisatie twee derde goed bezig. In vergelijking met een jaar geleden hebben veel bedrijven een verbetering laten zien. Bekijk hier de 'scorecard' hoe duurzaam jouw favoriete merken zijn. Meldt het ANP. Maar hoe duurzaam kan de productie van palmolie zijn?
Platbranden
Palmolie is de belangrijkste plantaardige olie ter wereld. Het belandt in de helft van alle producten in de supermarkt zoals in levensmiddelen en cosmetica, hoewel consumenten zich daar lang niet altijd bewust van zijn. Van margarine tot zeep en van koekjes tot shampoo. Driekwart van de productie wordt internationaal verhandeld, vanuit Zuidoost-Azië, vooral in Maleisië en Indonesië. In die landen wordt dikwijls regenwoud platgebrand om ruimte te maken voor palmolieplantages. Duurzame palmolie heeft een speciaal keurmerk het RSPO. Een van de belangrijkste voorwaarden voor het keurmerk is dat de palmolie afkomstig is van plantages waar geen regenwoud voor is gekapt of platgebrand.
De bosbranden in Indonesië zijn een jaarlijks terugkerend fenomeen. Regenwouden maken veelal plaats voor palmolieplantages en het jarenlang kappen en droogleggen van regenwoud maakt het gebied vatbaar voor branden. Volgens Greenpeace is de palmolie-industrie verantwoordelijk. Bekijk hier
drone videobeelden
, die onlangs zijn vrijgegeven waarop te zien is wat het resultaat is van de ontbossing.
Slechts 17 % gecertificeerd
De RSPO is een privaat initiatief van producenten, investeerders, verwerkingsbedrijven en niet-gouvernementele organisaties en telt inmiddels 1420 leden en heeft voor elkaar gekregen dat 17% van de wereldwijd geproduceerde palmolie middels haar standaard gecertificeerd is. Professor Oosterveer zegt in zijn inaugurele rede met de titel 'Networks, flows and actors; Promoting sustainability in globalising food provision':
“We zien in dit voorbeeld [sic. RSPO] dat private partijen een mondiaal netwerk in het leven kunnen roepen om bij te dragen aan duurzaamheid op mondiaal niveau. De RSPO-standaard wordt echter ook bekritiseerd omdat het onvoldoende effectief zou zijn om duurzaamheid te garanderen en daarnaast omdat de lokale overheden er niet bij betrokken zijn en het voor kleine producenten vaak onaantrekkelijk is de standaard te volgen. Deze controverses maken het erg lastig om de gehele sector richting duurzaamheid te sturen.
”
Prof.dr. Peter Oosterveer is persoonlijk hoogleraar Milieubeleid aan Wageningen University en stelt zich de opgave een analyse te maken van de netwerken en interacties tussen producenten, handel, voedingsindustrie, overheden en consumenten en dit moet licht brengen in verschillende manieren waarop de gehele keten te verduurzamen is.
Uit de uitzending van ZEMBLA ‘
Shampoo met een luchtje
’ blijkt dat de belangrijkste leverancier van palmolie aan Nederland, het palmoliebedrijf IOI, de regels van het keurmerk voor duurzame palmolie overtreedt. Volgens de bevolking in Sarawak, Maleisië, schendt IOI de mensenrechten en maakt het palmoliebedrijf gebruik van verboden pesticiden en illegale arbeid.
Het keurmerk, de Ronde Tafel voor Duurzame Palmolie (RSPO), treft geen sancties tegen IOI en laat het bedrijf doorgaan met de handel in RSPO-gecertificeerde palmolie, terwijl het Hooggerechtshof van Sarawak heeft bepaald dat de confiscatie van het land door IOI illegaal is. IOI is een belangrijke leverancier voor het voedingsconcern Unilever, de grootste afnemer van palmolie ter wereld en voorzitter van het RSPO-keurmerk. Eén van de duurzaamheidscriteria van het RSPO-keurmerk is dat eventuele landconflicten opgelost moeten zijn voordat een palmoliebedrijf door het keurmerk als ‘duurzaam’ gecertificeerd kan worden.