Hoe ver reikt de lobby van de gentech-industrie?

'Misdaad tegen de mensheid'
Het belangrijkste punt dat de ondertekenaars van de brief aan de kaak stelden was de ontwikkeling van Gouden Rijst, een veredelde rijstsoort met vitamine A die ervoor zou zorgen dat mensen in Afrika en Azië minder gezondheidsrisico’s lopen door vitamine-A-gebrek. Volgens de wetenschappers die de brief tekenden moeten de ‘obstakels’ voor genetische technologie worden weggenomen zodat dit soort gewassen meer kans krijgen. In de brief, een initiatief van Sir Richard Robert die in 1993 die Nobelprijs voor de Geneeskunde ontving, stellen de nobelaureaten zich fel op tegen Greenpeace. Volgens de ondertekenaars zijn er miljoenen mensen gestorven omdat Greenpeace al jaren campagne voert tegen de ontwikkeling van Gouden Rijst en daarmee een ‘misdaad tegen de mensheid’ begaat.

Maar uit het artikel  blijkt dat de belangen van de opstellers niet geheel zuiver lijken te zijn. Oneworld ging op onderzoek en ontdekte een aantal opmerkelijke links tussen de opstellers van de pro-gentech-brief en de gentechlobby waar bedrijven als Monsanto een belangrijke rol in spelen. Zo werd een campagnevoerder van Greenpeace geweigerd bij de presentatie van de brief door een voormalig hoofd van de communicatieafdeling van Monsanto die tegenwoordig een eigen pr-bedrijf heeft. De man, Jay Byrne, had de presentatie van de brief georganiseerd.

Volgens Byrne heeft zijn Monsanto-verleden niets te maken met het feit dat hij de presentatie van de brief heeft mede-georganiseerd. Maar andere voorbeelden uit het verleden doen anders vermoeden. Zo schrijft Oneworld:

Waarom deze man is aangetrokken voor het begeleiden van de presentatie van de Nobelprijswinnaars-brief, wil de initiatiefnemer van de brief niet vertellen.

Belangenverstrengeling
Uit het onderzoek van Oneworld blijkt ook dat de initiatiefnemer van de brief aandelen heeft in het biotechbedrijf ‘New Engeland Biolabs’, een bedrijf dat producten levert aan bijvoorbeeld Monsanto. Roberts heeft een financieel belang bij zijn statement, hij verdient eraan als er minder obstakels zijn voor de gentech-industrie.

In een reactie van Greenpeace stelt de milieubeweging dat de ontwikkeling van Gouden Rijst vooral een manier is van de industrie om de weg vrij te maken voor de acceptatie van genetisch gemanipuleerde wassen die nog winstgevender zijn, denk aan planten die zo gemodificeerd zijn dat ze tegen grote hoeveelheden onkruidverdelging kunnen, zoals het veel bekritiseerde glyfosaat van Monsanto.

Opgelaaid debat
Het debat tussen voor- en tegenstanders van genetisch gemanipuleerde gewassen is sinds de presentatie van de brief flink opgelaaid. Voorstanders - waaronder ook oud-milieuactivisten - vinden dat de milieubeweging de ontwikkeling van gentech niet tegen moet willen houden omdat het niet gevaarlijk is en de technologie het milieu juist ten goede kan komen. Milieuorganisaties als Greenpeace wijzen er juist op dat je het het probleem van vitamine-A-tekort net zo goed kunt aanpakken door ook groenten te gaan verbouwen met veel vitamine A erin en de aandacht te richten op landbouwdiversiteit in plaats van een enkel veredeld product. Ook waarschuwen ze dat, zolang de consequenties van genetisch gemanipuleerde gewassen in de toekomst nog niet bekend zijn, we uit voorzorg terughoudend moeten zijn en beslissingen niet moeten laten beïnvloeden door bedrijven die eraan verdienen. Lees hierover ook het artikel ‘ Moeten we nog wel tegen gentech strijden ’ uit het tijdschrift ‘Down to Earth’ van Milieudefensie. 

Gen-tech lobby
Hoe gevoelig het onderwerp ligt, blijkt onder andere ook uit de reportage ‘de Gen-tech lobby’ die Zembla vorig jaar uitzond. In deze uitzending volgde een Franse onderzoeksjournalist het spoor van de bedrijven die handelen in gemanipuleerde gewassen en de bijbehorende bestrijdingsmiddelen. Dat spoor leidt onder andere naar Argentinië, een van de grootste exportlanden van gemanipuleerde soja waarvoor veel landbouwgif moet worden gebruikt waar de omwonenden ziek van worden.

In een fragment uit de documentaire interviewt de maker een oud-Greenpeace medewerker die vertrok bij de milieuorganisatie en zich ging inzetten vóór gen-technologie. Het fragment ging de hele wereld over omdat de man op een bepaald moment zegt dat je het bestrijdingsmiddel Roundup van Monsanto gewoon kunt drinken, waarop de journalist hem een glaasje aanbiedt en hij alsnog weigert.

Bekijk het fragment hieronder terug of bekijk de hele uitzending .

CC foto: Flickr