Het einde van de dierentuin

Een dagje naar de dierentuin. Al meer dan 100 jaar is het een populair familie-uitje. Maar het romantische beeld wordt bruut verstoord als blijkt dat ieder jaar duizenden gezonde dieren worden afgemaakt in Europese dierentuinen. Dat gebeurt ook in Nederland. Zelden wordt daar ruchtbaarheid aan gegeven. Het zou de dierentuin in een negatief daglicht zetten. Terwijl er al wetenschappelijke kritiek is, dat veel bewoners er stress ondervinden door gevangenschap.

ZEMBLA INTERNATIONAAL onderzoekt de toekomst van ons dierentuin-bezoek met een confronterende documentaire van de BBC.

Voor de camera van de BBC brengt de dierentuin in Kopenhagen een kerngezonde antilope om het leven. Het is niet de eerste keer dat er bloed vloeit. Wereldwijd ontstaat grote ophef als er twee jaar geleden een giraffe wordt neergeschoten. In bijzijn van camera’s en publiek wordt girafje Marius in stukken gesneden en aan de leeuwen gevoerd. Denen zijn open over het afmaken van gezonde dieren die “overbodig” zijn. De affaire brengt aan het licht dat Europese dierentuinen naar schatting per jaar 3 tot 5 duizend gezonde dieren ruimen achter de schermen, waaronder honderden grotere dieren. Als de commotie naar Nederland overslaat, blijkt dat het achter de schermen ook in Nederlandse dierentuinen gebeurt.

Exclusief achter de schermen bij Sea World
De BBC heeft ook een exclusief interview met vicepresident dierzorg van Sea World in Florida. Zelden opent het park haar deuren voor de pers sinds in 2010 een trainster door orka Tilikum wordt gegrepen en ter plekke overlijdt. Tegenstanders denken dat de aanval door stress is veroorzaakt. Volgens Sea World is de orka is in het verleden niet goed getraind en is dat de reden voor het agressieve gedrag. De BBC weet gegevens van Sea World te achterhalen. Ze komen er achter dat er tussen 1988 en 2009, meer dan tien trainers verwond zijn. Ook uit een ander park, Loro Parque op Tenerife, komen drie aanvallen door orka’s naar buiten. Eén trainer komt hierbij om het leven.

ZEMBLA Internationaal - 'Het einde van de dierentuin' woensdag 14 september om 21:15 uur bij de VARA op NPO 2

Nederlandse bewerking: Marieke van Santen
Eindredactie: Manon Blaas

Transcriptie van 'Het einde van de dierentuin'

Olifanten leven korter in gevangenschap . (Compromised Survivorship in Zoo Elephants)

De onderzoekers onderzochten data van meer dan 4500 olifanten en laten zien dat olifanten in Europese dierentuinen de helft van de gemiddelde levensduur hebben. De onderzoekers stellen dat de  oorzaak te zoeken is in stress en/of obisitas.

Na de ophef over het doden van het girafje Marius brengt de dierentuin van Kopenhagen deze  verklaring  naar buiten. 

De reglementen van de EAZA over het ruimen van dieren in dierentuinen.

Tedtalk van Ron Kagan, directeur van Detroit Zoological Society over de toekomst van de dierentuin: 

Onderzoek (pdf) over stereotype gedrag: Can't stop, won't stop: is stereotype a reliable animal welfare indicator?