GGZ Breburg in Breda weigert in december 2015 stelselmatig de psychotische borderline patiënt Linda van Oosterbaan (44) op te nemen. Daarmee neemt de instelling bewust het risico dat zij zelfmoord kan plegen. Dit blijkt uit het behandelplan van Van Oosterbaan dat ZEMBLA in handen heeft. Daarin staat: “Er is sprake van suïcidaliteit en grensoverschrijdend destructief gedrag met een verhoogd risico op fatale gevolgen… Daarmee zijn we ons bewust van, en accepteren een zeker risico op suïcide.” Op 31 december 2015 springt Linda van Oosterbaan van haar flat. Voor het oog van spelende kinderen. Eén van de kinderen vertelt in ZEMBLA: “Ik dacht dat het een pop was, maar het was geen pop, het was Linda”. In 2015 meldt de politie bijna zesenzestig duizend incidenten waarbij verwarde personen zijn betrokken.
Medisch adviseur, forensisch arts en voormalig Gezondheidszorg-inspecteur, Menso van Westerouen van Meeteren vindt het handelen van GGZ Breburg onbegrijpelijk: “
Als iemand in crisis is en psychotisch is, moet je daar naar handelen. Iemand die psychotisch is, stuur je niet zo de straat op.
” Uit de ambulancerapporten van december 2015, in bezit van ZEMBLA, blijkt dat medewerkers Van Oosterbaan meerdere malen zeer psychotisch aantreffen in haar flat. Van Oosterbaan wordt dan thuis behandeld door GGZ Breburg. Ze doet meerdere zelfmoordpogingen of dreigt daarmee. Ze rent zelfs een keer de snelweg op. Ze geeft bij GGZ Breburg regelmatig aan dat ze hulp nodig heeft en dat ze opgenomen wil worden. Ook haar moeder en zus dringen daar veelvuldig op aan. Jim van Os, hoogleraar Psychiatrie en hoofd van de afdeling Psychiatrie van het UMC Maastricht, zegt in ZEMBLA. “
Je moet iemand opnemen als er een hoog risico is. Als iemand zich wil beschadigen, die suïcidale gedachten heeft of die een onveilige situatie creëert voor anderen, dan moet je gewoon opnemen. Dan moet je veiligheid bieden.
”
Autonomie
GGZ Breburg neemt Van Oosterbaan niet op omdat daar voor patiënten met persoonlijkheidsstoornis een Autonomie bevorderend beleid geldt. Patiënten zijn daarin zelf verantwoordelijk voor hun leven. In haar protocol over Autonomie bevorderend beleid schrijft GGZ Breburg dit beleid alleen toe te passen op patiënten die niet psychotisch zijn. GGZ Breburg wil de beslissing om Van Oosterbaan niet op te nemen niet toelichten. De instelling geeft geen interview aan ZEMBLA.
Van Os: “
Autonomie bevorderend beleid is niet: zoek het maar uit, nu is het van jou. Het is geven en nemen. En als het risico heel hoog wordt, neem je de behandeling weer even over en vervolgens geef je het weer terug aan de persoon. Dat kan een langdurig proces zijn.
”
Inspectie
De familie van Van Oosterbaan doet na haar overlijden een melding bij de Inspectie voor de Gezondheidszorg over het systematisch weigeren van hulp door GGZ Breburg. De inspectie oordeelt dat de suïcide voldoende zorgvuldig door GGZ Breburg zelf is onderzocht en ziet daarom geen aanleiding om nader onderzoek in stellen. De conclusie van het interne onderzoek van GGZ Breburg is dat er geen evidente tekortkomingen zijn in de kwaliteit en veiligheid van de zorg door GGZ Breburg. De Inspectie spreekt zich verder niet uit over de vraag of er sprake was van een psychose.
Het Landelijk Platform GGZ, dat psychiatrische patiënten en hun families vertegenwoordigt, is kritisch over de handelswijze van de IGZ. Directeur Marjan ter Avest: "
De instelling onderzoekt zelf. Je zou kunnen zeggen: de slager keurt zijn eigen vlees. Wij vinden dat de Inspectie zelf onafhankelijk onderzoek moet laten plaatsvinden. Wij gaan hierover in overleg met de Inspectie en eventueel ook met de minister.
” Oud-inspecteur Westerouwen Van Meeteren: “
Ik vind dat een hele zure afloop voor de nabestaanden. Ik denk toch wel dat mensen scherp op de vingers getikt hadden mogen worden.
”
Zowel de moeder als de zus van Van Oosterbaan vertellen in ZEMBLA dat GGZ Breburg niet met hen in gesprek is gegaan over de behandeling die Van Oosterbaan kreeg en het risico dat daarbij is genomen. Ter Avest: “
We willen wettelijk verankerd zien dat familie er altijd bij betrokken wordt.
” Dat wettelijk verankeren zou kunnen in de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereen-komst die op dit moment ter behandeling ligt in de Tweede Kamer. Op 26 mei is er in de Tweede Kamer een Algemeen Overleg over de GGZ.
ZEMBLA:
Linda is gesprongen, woensdag 25 mei om 21.15 uur bij de VARA op NPO 2.