Logo Zembla
Onafhankelijke onderzoeksjournalistiek

Gemeenten houden 1,2 miljard zorggeld over

31-10-2016
  •  
leestijd 3 minuten
  •  
harmsen
Het afgelopen jaar hebben gemeenten bijna 1,2 miljard euro niet gebruikt die bedoeld was voor jeugdzorg en zorg en ondersteuning aan huis. Het bedrag staat haaks op de uitlatingen van gemeenten, die het afgelopen jaar juist aangaven een financieel tekort te hebben.
Zorginstellingen, patiëntenorganisaties en gemeenten discussiëren al jaren over de gevolgen van de Wmo, de Wet maatschappelijke ondersteuning. Er zou door de wet te weinig geld zijn met als gevolg dat zorginstellingen onder druk komen te staan en patiënten minder of zelfs geen zorg meer kunnen krijgen. Maar nu blijkt dat gemeenten vorig jaar een bedrag van 1,2 miljard euro niet hebben gebruikt terwijl dat geld er wel was. Eerder dit jaar maakten de NOS en Binnenlands Bestuur al bekend dat bijna alle gemeenten geld overhielden van hun zorgbudget. Toen zou het gaan om ongeveer 310 miljoen euro. Het bedrag, berekend door het CBS, blijkt nu nog veel hoger te liggen. Staatssecretaris Martin van Rijn reageerde vandaag bij de NOS op het nieuws en zei dat de nieuwe cijfers vragen oproepen:
"In elk geval werpt dit een totaal ander licht op de signalen van sommige gemeenten die denken dat ze geld tekortkomen. Daarmee voeren we voortaan een ander gesprek."
Rechtszaken tegen gemeenten
Steeds meer mensen stapten de afgelopen jaren naar de rechter vanwege ontevredenheid over de zorg in hun gemeente. Dat aantal verdubbelde zelfs van 2014 op 2015. De meeste zaken die gevoerd worden gaan over huishoudelijke hulp. Maar ook op het gebied van Jeugdzorg leidde de Wmo vaker tot rechtszaken. Zo zou er in veel gemeenten geen geld meer zijn voor jeugdpsychiatrie en moesten patiënten met bijvoorbeeld een angststoornis steeds vaker wachten op een behandeling.
Vaak werden de klagers in het gelijk gesteld. Ter verdediging gebruikten gemeenten het argument dat ze sinds de invoering van de nieuwe Wmo minder geld hadden. Maar dat argument lijkt opeens een stuk minder sterk nu blijkt dat er zoveel geld niet is uitgegeven
De Belangenvereniging Ieder(in) laat de NOS weten: 
"Er heeft de afgelopen tijd een kaalslag plaatsgevonden in de zorg, terwijl gemeenten eigenlijk ruim voldoende geld in kas hadden. Voor de mensen die hierdoor getroffen zijn, is dit ronduit schokkend.”
Gemeenten zelf verantwoordelijk
Sinds de invoering van de nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning in 2015 zijn gemeenten in Nederland zelf verantwoordelijk hoe ze hun budget aan zorg besteden. Volgens de gemeenten hebben ze het geld niet uitgegeven omdat er nog meer bezuinigingen aankomen en ze daarop voorbereid willen zijn.
Meerdere Zembla’s over het probleem
Zembla besteedde verschillende keren aandacht aan problemen in de zorg als gevolg van de Wmo. Zo toonden we in de uitzending ‘ Zorg om de zorg ’ aan wat de gevolgen zijn van het schrappen van huishoudelijke hulp bij mensen die zelfstandig wonen maar dat zonder hulp niet kunnen. Zij raken in de problemen als er geen geld is voor extra begeleiding.
Meneer Harmsen
Maar ook jaren geleden speelde dit probleem al. Een van de eerste Zembla’s waarin de Wmo een rol speelde, werd uitgezonden in 2007. In ’ Meneer Harmsen wacht op hulp ’ was te zien hoe een oude man van 78 jaar zijn hulp in de huishouding kwijtraakte als gevolg van de Wmo die toen net was ingevoerd. Meneer Harmsen kreeg een alfahulp, een goedkope schoonmaker, toegewezen in plaats van een professionele thuishulp. Dat bespaarde de gemeente geld. Maar het kwam de zorg voor de bejaarde man niet ten goede. De uitzending is al bijna tien jaar oud, maar nog altijd actueel.
VNG wil nader onderzoek
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten vindt dat er nader onderzoek gedaan moet worden. Volgens de koepelorganisatie betekent het niet gebruikte overschot echter niet automatisch dat alle gemeenten geld over hebben gehouden. De ene gemeente heeft een overschot, maar er zijn ook gemeenten die met tekorten kampen.
Delen:

Praat mee

onze spelregels.

avatar
0/1500
Bedankt voor je reactie! De redactie controleert of je bericht voldoet aan de spelregels. Het kan even duren voordat het zichtbaar is.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste nieuws?

Schrijf je in voor de Zembla-nieuwsbrief en blijf op de hoogte van onze onthullende journalistiek.