Geen verdiepend onderzoek relatie ventilatiesystemen en gezondheidsklachten

Nieuwbouwwoningen krijgen betere ventilatiesystemen om voor een gezonder binnenmilieu te zorgen. Staatssecretaris Atsma (Infrastructuur en Milieu) en minister Spies (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) hebben daarover met de bouw- en installatiesector, ontwikkelaars, woningbouwverenigingen en consumentenorganisaties afspraken gemaakt en die in een actieplan vastgelegd.

Geen verdiepend onderzoek
In een brief aan de Tweede Kamer echter meldt Staatssecretaris Atsma dat verdiepend ventilatieonderzoek niet gaat plaatsvinden. Hij schrijft: ‘ Met het oog op efficiency en een afweging tussen inzet en (kennis)opbrengst biedt het uitvoeren van een onderzoek naar de effectiviteit van maatregelen de meeste perspectieven. Momenteel wordt verkend waar aangesloten kan worden bij bestaande initiatieven, die in het kader van energiebesparing worden uitgevoerd. ’

Naar aanleiding van onderzoek zou er verdiepend onderzoek moeten worden uitgevoerd naar de relatie tussen ventilatiesystemen en gezondheidsklachten. Op  verzoek van de Staatssecretaris heeft het RIVM gekeken naar de mogelijkheden voor een dergelijk onderzoek. ‘ De voorstellen van het RIVM variëren van een eenvoudig literatuuronderzoek tot een meerjarig cohortonderzoek onder een groot aantal bewoners. Dit laatste type onderzoek is een zeer complexe, langdurige en daarmee kostbare studie waarbij op voorhand niet altijd vaststaat dat de uitkomsten relevant inzicht opleveren. ‘

Actieplan
Het actieplan Kwaliteitsverbetering ventilatievoorzieningen in woningen richt zich op de gehele bouwketen, vanaf het Programma van Eisen tot de ingebruikname door bewoners. Reeds bij opdrachtverlening en in het ontwerp van woningen en gebouwen moet aan goede ventilatie gedacht worden. Aannemers moeten zorgen dat de voorgeschreven voorzieningen goed worden geïnstalleerd. Bij de bouwtechnische keuringen moet daarop tijdens de bouw en bij oplevering worden toegezien en ten slotte moeten bewoners goed geïnformeerd worden over het gebruik en onderhoud van ventilatievoorzieningen.

Bedreiging gezondheid
Onderzoek toont aan dat de ventilatie van Nederlandse nieuwbouwwoningen dramatisch slecht is. Van de 299 onderzochte woningen zijn er 7 waarvan de luchtverversing in alle vertrekken afdoende is. Geen enkele woning met balansventilatie voldoet volledig aan de normen. Gebrekkige ventilatie tast de luchtkwaliteit aan en bedreigt daarom de gezondheid van de bewoners.

Het onderzoek van BBA Binnen¬milieu toont aan dat de situatie nog veel alarmerender is dan een eerder onderzoek van de VROM-inspectie uit 2007 al aantoonde. De inspectie stelde het percentage slecht geventileerde nieuwbouwwoningen op 30 tot 50 procent, BBA komt op nagenoeg 100 procent uit.

BBA ontdekte dat 59 procent van de bewoners van woningen met balansventilatie half bedorven lucht inademt, omdat de aan- en afvoer van het ventilatiesysteem niet goed van elkaar gescheiden zijn. Verbruikte lucht wordt daardoor deels terug de woning ingeblazen. Ventilatiekanalen en luchtfilters zijn vaak zwaar vervuild. In principe is balansventilatie een prima systeem, stelt BBA. Maar omdat installateurs een potje maken van de installatie, werkt het systeem nergens zoals het moet.

In 2008 maakten Erwin Otten en Marcel van Silfhout de ZEMBLA uitzending ' Ziek door je eigen huis ' waarin de Amersfoortse nieuwbouwwijk Vathorst centraal staat. In die wijk zijn honderden mensen chronisch ziek geworden van hun huis met een energiezuinige balansventilatie. ZEMBLA belichtte de keerzijde van de energiezuinigheid en reconstrueerde in Amersfoort wat er fout ging.