Diane-35-pil tot 2012 regelmatig voorgeschreven als anticonceptie

De ene huisartsenpraktijk schreef de Diane-35-pil tot 2012 vaker voor als anticonceptie dan de andere, terwijl de pil daarvoor niet was geregistreerd, zo blijkt uit een publicatie van onderzoekers van het NIVEL.

27 Nederlandse vrouwen zijn mogelijk door de bijwerkingen van Diane-35 overleden. Diane-35 is een middel tegen acne maar wordt vooral gebruikt als anticonceptiepil. Begin 2013 waren er tien sterfgevallen bekend. De meeste vrouwen stierven aan een longembolie, een vorm van trombose. De meerderheid van de slachtoffers was bij overlijden jonger dan dertig jaar. Diane-35  is sinds 1987 in Nederland verkrijgbaar.  ZEMBLA maakte dit bekend in de uitzending ‘ Fatale pil ’.

De Diane-35-pil is uitsluitend geregistreerd voor acne en daarmee samenhangende huidklachten en de indicatie is inmiddels sterk ingeperkt. Artsen schreven de pil echter ook voor als anticonceptie. Door dit off-label-gebruik, dus zonder de indicatie waarvoor het middel is geregistreerd, werd het middel vaker voorgeschreven dan verwacht. Cijfers over de indicatie van voorschrijven waren echter nog niet bekend.

Geen huidklachten
In de NIVEL Zorgregistraties eerste lijn begonnen tussen 2002 en 2011 2876 vrouwen tussen 15 en 40 jaar met de Diane-35-pil of een generieke variant. Bij een derde van de vrouwen registreerde de huisarts geen huidklachten of huidmedicatie. De andere vrouwen die de pil kregen voorgeschreven hadden wel een indicatie voor huidklachten of medicatie daarvoor. Voor 58% van alle gebruiksters was dat al in de periode voordat ze de Diane-35-pil kregen voorgeschreven.

Verschillen tussen huisartsenpraktijken
Het percentage vrouwen dat de Diane-35-pil kreeg voorgeschreven zonder een aanwijzing voor huidklachten verschilt aanzienlijk tussen huisartspraktijken. Van 80 huisartspraktijken hadden er 11 een aandeel van minder dan 20% nieuwe gebruiksters zonder aanwijzing voor huidklachten. Terwijl in 14 praktijken meer dan de helft van de gebruiksters geen indicatie van huidklachten had.

Alternatieven
' Dat zoveel praktijken dit middel off-label voorschrijven is opmerkelijk omdat er al jaren alternatieve anticonceptiemiddelen zijn zonder de mogelijke bijwerkingen van de Diane-35-pil ', stelt NIVEL-programmaleider Liset van Dijk. ' Verder is het de vraag of voor acne en andere huidafwijkingen de Diane-35-pil altijd wel het meest voor de hand liggende geneesmiddel is. In 2013 is de indicatiestelling voor de Diane-35-pil aangescherpt. Het lijkt ons verstandig goed in de gaten te houden of dit ook in de praktijk wordt nageleefd. '

Fonds
Onlangs pleitte Prof. dr F.R. Rosendaal in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde voor een nationaal fonds voor onderzoek naar bijwerkingen van geneesmiddelen, te financieren uit de opbrengsten van geneesmiddelen. Hiermee wordt Lareb in staat gesteld in samenwerking met academische partners gericht onderzoek te doen naar bijwerkingen van geneesmiddelen, zodat consumenten en voorschrijvers van duidelijke en onafhankelijke adviezen kunnen worden voorzien.