De misgelopen miljarden

U betaalt netjes uw belastingen. Niet iedereen doet dat. Maar tegenwoordig komen ze daar mee weg. Belastingambtenaren vertellen in ZEMBLA dat ze door jarenlange bezuinigingen op de belastingdienst hun werk niet meer zorgvuldig kunnen doen. Machteloos zien ze toe dat verkeerd ingevulde aangiftes niet worden gecorrigeerd, dwangbevelen niet worden ingevorderd en controles steeds minder voorstellen. Onze schatkist loopt daardoor miljarden euro’s mis, zeggen de belastingambtenaren. Al jaren kaarten ze de misstanden aan bij de fiscus en de politiek. Maar niemand grijpt in.

ZEMBLA gaat op zoek naar het zogenaamde tax gap, het verschil tussen wat er in theorie aan belastingen binnen moet komen en wat er door de fiscus uiteindelijk opgehaald wordt. De Nederlandse overheid blijkt de tax gap niet te berekenen. Andere landen doen dat al jaren. ZEMBLA reist af naar Engeland waar de belastingdienst intensiever kan controleren omdat ze lessen trekken uit hun tax gap berekeningen. Waarom doen we dat in Nederland niet?

ZEMBLA onderzoekt hoe het kan dat Nederland jaarlijks miljarden aan belastinginkomsten misloopt.

Donderdag 25 september om 20:25 uur bij de VARA op NPO 2

Kamerbrief van de Staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes
Bij de Regeling van Werkzaamheden van donderdag 25 september 2014 heeft de Kamer staatssecretaris Wiebes verzocht om een brief met een reactie op de uitzending van ZEMBLA later dezelfde avond. In deze brief (pdf) gaat hij onder andere in op de opmerkingen die in Zembla zijn gemaakt over de boekenonderzoeken door de Belastingdienst. Hij stuurt tevens naar de Kamer de rapportage van de Auditdienst Rijk (pdf) die op verzoek van de Belastingdienst in 2013 heeft meegekeken bij de registratie van boekenonderzoeken. 

Antwoord op Kamervragen nav de uitzending.
Vragen van het lid Bashir (SP) over het bericht dat de Belastingdienst cijfers heeft gemanipuleerd over het aantal boekenonderzoeken (Ingezonden 25 september 2014) en de antwoorden van de Staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes


13de Halfjaarsrapportage belastingdienst



Intensivering toezicht
Bij brief van 10 december 2012 van de staatssecretaris van Financiën aan de Kamer zijn maatregelen voorgesteld om het verticaal toezicht te intensiveren. Deze maatregelen betreffen ondermeer de versnelling van de aanslagregeling particulieren, het doen van meer boekenonderzoeken, uitvoering van meer controles voor de omzetbelasting en het realiseren van structureel extra invorderingen. De intensivering van het toezicht is zowel qua aantallen extra controles en onderzoeken als qua extra opbrengsten nagenoeg gerealiseerd. In 2013 is circa € 250 miljoen aan extra ontvangsten gerealiseerd.


Miljarden voor het oprapen (deel 1)
'In april 2012 brengt de Abvakabo FNV na een inventarisatie onder belastingambtenaren  met het rapport ‘Miljarden voor het oprapen’ misstanden aan het licht bij de Belastingdienst. Als gevolg van een gebrek aan menskracht en tijd blijkt de dienst aantoonbare fraudegevallen te laten passeren en terugvorderingen op voorhand ‘oninbaar’ te verklaren. De cijfers maken klip en klaar duidelijk dat het belastingambtenarencorps inmiddels al met 10 procent is gekrompen (en straks wordt dat 20 procen), terwijl de hoeveelheid werk alleen maar meer is geworden. Dit veroorzaakt natuurlijk werkdruk, wat op zich weer leidt tot verzuim. En dat er als gevolg van deze optelsom steeds minder tijd is voor een goede behandeling van de belastingaangiften en toeslagaanvragen, blijkt vervolgens weer uit de cijfers over de aantallen uitgevoerde controles, behandelde aangiften en correcties op die aangiften.'

Miljarden voor het oprapen (deel2)
Een jaar later komt de Abvakabo FNV met een tweede rapport. 'Door alleen al te focussen op enkel deze fraudegevallen en andere geconstateerde ‘vergissingen’ in de aangiften en toeslagaanvragen, zou de Belastingdienst zeker 4 miljard euro extra kunnen innen, zo constateerde de bond. Het rapport heeft resultaat. Het kabinet stelt 157 miljoen euro beschikbaar te besteden aan intensivering van het toezicht. Jaarlijks moet deze investering bijna 700 miljoen euro extra aan belastinginkomsten genereren.'

Brief van de Algemene Rekenkamer
Brief Aandachtspunten bij de begroting 2015 van het Ministerie van Financiën en Nationale Schuld en de Miljoenennota 2015 van de Algemene Rekenkamer aan de Tweede Kamer waarin zij de aanbeveling herhalen 'om een tax gap-analyse uit te voeren voor alle grote belastingmiddelen. De uitkomsten ervan kunnen gebruikt worden bij de discussie met het parlement over de handhavingsstrategie en hervormingen van het belastingstelsel.


Sweden Tax Gap Map, How much tax ought to be paid in a year in Sweden – and how much is missing?
On the basis of the decisions taken by the Riksdag, county councils and municipalities about different taxes, the total tax ought theoretically to be approx. SEK 1 450 bn. But the taxes actually determined by the Tax Agency were approx. SEK 1 300 bn. The difference is referred to as the tax gap and is calculated to be approx. SEK 133 bn per year, which is equivalent to around 5 per cent of GNP or approx. 10 per cent of the tax determined (2005 levels).

Touch Stone: The Missing Billions
The Missing Billions reveals the truth behind the practices that are costing the public purse billions of pounds every year. The Missing Billions explains how, given the political will, much of this lost tax could be reclaimed to serve the public good through improving public services or reducing the tax bill of middle and low earners. With the UK’s finances under their greatest strain for years, this is a timely study that will provoke widespread debate. This pamphlet was researched and drafted for the TUC by Richard Murphy, Director of Tax Research LLP. www.taxresearch.org.uk

Closing the European Tax Gap, Richard Murphy
This report has three objectives. It:
1. explains the ways in which tax evasion occurs within and between EU member states;
2. estimates the total losses to EU Member State Treasuries arising from that evasion and tax avoidance;
3. identifies policy options, from the modest to the radical, for intensifying EU and Member State action against such abuse.Using consistently credible sources the resulting estimate of tax evasion in the European Union is approximately €860 billion a year. As the report notes, estimating tax avoidance, which is the other key component of the tax gap in Europe, is harder. However, an estimate that it might be €150 billion a year is made in this report. In combination it is therefore likely that tax evasion and tax avoidance might cost the governments of the European Union member states €1 trillion a year.

Website van de Britse belastingdienst: HMRC
Website The Guardian
The Guardian heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de tax gap . Op de website is een fraaie infographic te zien van hoeveel belasting verschillende bedrijven afdragen.