Bijna helft oud-politici wordt lobbyist

Vier op de tien voormalige bewindspersonen en Tweede Kamerleden zijn lobbyist of belangenbehartiger geworden nadat zij hun functie neerlegden. Dat blijkt uit onderzoek van het radioprogramma Dit is de Dag. 

Het programma bekeek de loopbaan van 219 politici die na de Tweede Kamerverkiezingen in 2017 in de landelijke politiek zaten. 130 van hen bleven politiek actief op het Binnenhof of elders. 

Van de overige 89 oud-politici die de politiek echt de rug toekeerden, hebben 69 een nieuwe baan gevonden. Van hen zijn 29 nu lobbyist en 8 van hen bevinden zich in een grijs gebied van dit werk. Het lobbywerk vindt bovendien vaak plaats op beleidsterreinen waarop de oud-politici eerder actief waren, stelt het onderzoek. Vooral VVD'ers kiezen voor een functie als belangenbehartiger na hun loopbaan aan het Binnenhof: 16 van de 22. Daarna volgen CDA en D66.

Het onderzoek volgt na hevige kritiek op het vertrek van voormalig minister Cora van Nieuwenhuizen en staatssecretaris Stientje van Veldhoven. Ze verlieten beiden het demissionaire kabinet om bij een lobbyorganisatie aan de slag te gaan. 

Vooral de overstap van Cora van Nieuwenhuizen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat naar de branchevereniging van energiebedrijven, zorgde voor ophef. Zij zat als minister tot aan het einde bij overleggen waarin het onder meer ging over energie. 

Staatssecretaris Van Veldhoven ging aan de slag bij de duurzaamheidsclub World Resources Institute. De overstap van de bewindslieden leidde ook in de Tweede Kamer tot verontwaardiging. Volt kreeg steun voor een motie waarin staat dat er strengere regels moeten komen voor bewindspersonen en een lobbyverbod van twee jaar.

Vooral de belangenverstrengeling of alleen al de schijn daarvan, is volgens hoogleraar public affairs Arco Timmermans, van de Universiteit Leiden een groot risico. Door hun contacten in politiek Den Haag zijn er korte lijntjes waardoor mogelijk sneller invloed kan worden uitgeoefend.

Van Nieuwenhuizen was als minister van Infrastructuur en Waterstaat verantwoordelijk voor verschillende dossiers waar Zembla uitzendingen over heeft gemaakt. Bijvoorbeeld over de opening van Lelystad Airport, de verbreding van de A27/A12 Ring Utrecht en over de stort van granuliet in natuurplas Over de Maas. In die uitzending speelde voormalig minister Halbe Zijlstra een belangrijke rol als lobbyist van VolkerWessels.

Volg Zembla op YouTube

Rectificatieverplichting Zembla 

De Rechtbank Den Haag heeft bij vonnis van 31 augustus 2022 geoordeeld dat Zembla onrechtmatig (want niet met de van Zembla te verwachten zorgvuldigheid) tegenover het bedrijf Graniet Import Benelux (ook handelend onder de naam Bontrup) heeft gehandeld door de door Gustaaf Biezeveld gedane uitspraken over het opzettelijk plegen van strafbare feiten door het bedrijf Bontrup in de uitzending van 6 februari 2020 op te nemen. Dit echter zonder voldoende feitelijke basis en op de ongenuanceerde en onvoorwaardelijke wijze zoals Zembla dat toen heeft gedaan. De rechtbank Den Haag heeft BNNVARA / Zembla bevolen deze rectificatie te plaatsen.