Zonder nieuwe waarneming een nieuwe zeenaaktslak soort in Nederland

Wetenschappers hebben de West-Europese populaties van de Hemelsblauwe knotsslak onderzocht. Hun conclusie is dat er hier niet één, maar drie nauwverwante soorten zeenaaktslakken aanwezig zijn. Twee daarvan komen zeer waarschijnlijk langs de Nederlandse kust voor. Daarmee zijn we zonder nieuwe waarnemingen of duiken weer een Nederlandse soort zeenaaktslak rijker.

Tot voor kort wisten we niet beter dan dat er van de westelijke Middellandse Zee tot aan de Noorse kust slechts één soort zeenaaktslak met een blauwe band in de bovenste helft van de cerata aanwezig was: de Hemelsblauwe knotsslak (Trinchesia caerulea). De cerata zijn de vingervormige uitsteeksels op de rug van deze zeenaaktslak.

De naam 'Hemelsblauwe' is afgeleid van de wetenschappelijke naam: caerulea in goed Nederlands hemelsblauw. Omdat de Europese populatie nogal wat kleurvariatie vertoont, heeft een internationale groep wetenschappers nog eens heel gedetailleerd naar deze dieren gekeken. Met name op basis van DNA-onderzoek van 17 dieren concludeerden ze dat de soort moest worden opgesplitst in drie soorten: Trinchesia caerulea, T. cuanensis en T. morrowae.

Helaas zijn er in het onderzoek geen Nederlandse dieren meegenomen. Als we de wetenschappelijke publicatie echter goed lezen, en na bestudering van enkele honderden foto’s van Nederlandse zeenaaktslakken, dan lijkt het erop dat we een nieuwe soort mogen toevoegen aan onze faunalijst. De nieuwe soort: T. cuanensis. In de bovenste helft van de cerata zijn vijf gekleurde banden aanwezig. Omdat er voor de wetenschappelijke naam geen directe vertaling naar het Nederlands kan worden gemaakt wordt voorgesteld om hem ‘vijfbandige knotsslak’ te noemen.

Hemelsblauwe knotsslak: te herkennen aan (A) een lichtgroene tot lichtgrijze onderste helft van de cerata en (B) de afwezigheid van twee zwarte banden naast de blauwe band (Bron: Peter H. van Bragt)

Vijfbandige knotsslak: te herkennen aan (A) de donkergrijze tot zwarte onderste helft van de cerata en (B) de twee zwarte banden boven en onder de blauwe band (Bron: Peter H. van Bragt)

Dat DNA-onderzoek zowel hier als wereldwijd steeds meer soorten aan onze biodiversiteitslijst toevoegt, is niet nieuw. Alleen al bij de Nederlandse zeenaaktslakken werden op deze manier in de afgelopen jaren al eerder de Gekrulde vlokslak en de Grote boompjesslak aan de faunalijst toegevoegd. Er zijn nu in totaal 67 soorten zeenaaktslakken uit onze kustwateren beschreven.

Waarnemingen van deze en alle andere soorten zeenaaktslakken kunnen gemeld worden bij  Stichting ANEMOON of op de  Blauwtipje website . In beide gevallen worden de waarnemingen toegevoegd aan de Nationale Databank Flora en Fauna .

Bron: Nature Today