Zoete en zoute natuur van de Grevelingen

De Grevelingen, op de grens van Zeeland en Zuid-Holland, is het grootste zoutwatermeer van Europa. Het zoute water is er helderder dan waar ook in Nederland en favoriet bij sportduikers. Op de drooggevallen zandplaten vind je bijzondere plantensoorten door de combinatie van zoet en zout en dat trekt floristen.

Het Grevelingenmeer werd in 1971 door de Brouwersdam volledig afgesloten van de Noordzee. Doordat er geen getij meer is, heeft het zeeleven op grote diepte het zwaar. In de voormalige diepe geulen is het nu zo zuurstofloos dat het bodemleven er is verdwenen. Die zijn vervangen door bacteriën en schimmelmatten. Rijk en regio hebben afgesproken om over vijf jaar het getij terug te laten keren in de Grevelingen. Verschillende partijen onderzoeken nu op welke manier dat het beste gedaan kan worden. Een halve meter getij zou het diepe onderwaterleven al kunnen helpen.

Maar dat is niet het hele verhaal want net onder het wateroppervlak, tussen de vijf en tien meter, is nu nog genoeg te zien. Dat blijkt tijdens een duik met boswachter John Gardia van Staatsbosbeheer en filmmaker Ronald Faber. Onder water valt nog ontzettend veel te beleven, van groene naaktslakjes tot grote kreeften.

Met de aanleg van de Brouwersdam in 1971 werd de verbinding tussen deze zeearm en de Noordzee afgesloten. Zandplaten die voorheen bij vloed onder water kwamen te staan, werden permanent droog en bieden nu ruimte aan de mooiste natuur. Na het droogvallen van de zandplaat ontstond er een zoetwaterbel in de bodem. Hoe dichter naar het midden, hoe zoeter het grondwater. En door het fijne zand en de vele schelpen in de bodem, bevat het zoete grondwater veel kalk.

Zowel planten die van zoet en planten die van zout houden vind je in dit natuurgebied. Fjordenpaarden en heckrunderen helpen de eilanden open te houden zoals op de Slikken van Flakkee. De stieren maken tijdens hun gevechten kuilen waar de pioniersplanten, zoals akkerdistel en geel hartje, van profiteren. En voor bijvoorbeeld graafwespen is het rulle zand de ideale plek voor een nest.