Zeenaaktslak geschrapt van faunalijst

Regelmatig wordt op Natuurbericht.nl een nieuwe Nederlandse soort gemeld. Deze keer wordt echter een soort zeenaaktslak definitief van de Nederlandse faunalijst geschrapt. Er heeft altijd al twijfel bestaan over de mogelijke aanwezigheid van de kroonslak Doto millbayana op de Nederlandse kust. Recent moleculair onderzoek met West-Europese kroonslakken heeft echter aannemelijk gemaakt dat Doto millbayana genetisch identiek is aan de Veelstippige kroonslak. En dus is het dezelfde soort. Mits de resultaten van dit onderzoek kloppen kunnen we nu Doto millbayana voorgoed van de Nederlandse faunalijst schrappen.

Kroonslakken vormen een geslacht van zeenaaktslakken waarvan meerdere soorten zeer lastig te onderscheiden zijn op basis van uiterlijke kenmerken. Een paar soorten voeden zich heel specifiek met slechts één of een paar verwante hydropoliepen. Deze voedselvoorkeur wordt gebruikt als een eigenschap voor de determinatie van kroonslakken. De kroonslak Doto millbayana wordt in de oudere wetenschappelijke literatuur beschreven als dat ze zich specifiek voeden met de hydropoliep Zeeborstel. Toen in 1997 een kolonie Zeeborstel aangespoeld op het Amelandse strand werd gevonden, werden daar ook typische eisnoeren van kroonslakken op aangetroffen. Met de combinatie van eisnoer en hydropoliep werd toen al snel de conclusie getrokken dat het mogelijk om eisnoeren van Doto millbayana zou kunnen gaan.

Deze strandvondst is in 1999 opgeslagen in de collectie van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam. Er zijn voor zover bekend echter nooit dieren van deze zeenaaktslak op onze kust aangetroffen. De soort is ook niet opgenomen in het in 2012 verschenen boek “De Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied”, waarin alle toen bekende Nederlandse weekdieren zijn beschreven. En er is nooit een Nederlandse naam voor deze kleine zeenaaktslak voorgesteld. Al met al was het dus wellicht mogelijk dat Doto millbayana in de Nederlandse kustwateren voor zou kunnen komen, maar heel hard bewijs ontbrak tot op de dag van vandaag.

Recent gepubliceerd moleculair biologisch onderzoek uitgevoerd door de Amerikaanse onderzoekers Carissa Shipmann en Terry Gossliner met West-Europese kroonslakken heeft aangetoond dat het DNA van exemplaren van Doto millbayana mogelijk identiek is aan dat van de Veelstippige kroonslak Doto dunnei. Mits dit onderzoek correct is uitgevoerd, moeten we nu dus concluderen dat Doto millbayana dezelfde soort is als de eerder beschreven Veelstippige kroonslak, waarvan sinds 2011 al wel meerdere exemplaren met eisnoeren, aangespoeld op Texel en op de bodem van de Nederlandse Noordzee, onder andere op de Klaverbank, zijn aangetroffen.

Doto millbayana blijkt dus geen aparte bestaande soort te zijn en we moeten deze soort definitief schrappen als mogelijke kandidaat van de Nederlandse faunalijst. Totdat ander wetenschappelijk onderzoek in de toekomst wellicht weer anders gaat aantonen.

Tekst: Peter H van Bragt, Stichting ANEMOON