Winterse vogelgeluiden in een soundscape

Eind januari moet de echte vogelzang natuurlijk nog losbarsten. Mannetjes gaan zingen om een partner te lokken en hun territorium af te bakenen. De piek van de vogelzang is meestal begin mei, toch zingen er nu al wel een paar soorten, zoals de heggenmus, de koolmees en al een voorzichtige zanglijster.

De geluiden die de meeste vogels nu laten horen, zijn meestal contactroepjes of alarmgeluidjes. In het kader van de Nationale Tuinvogeltelling presenteren we zo’n 12 twaalf minuten lang vogelgeluiden van dit moment! Een soundscape, van zingende ekster tot krassende zwarte kraai, van fluitende groenling tot piepende winterkoning.

“Van de zangvogels zijn er maar weinig vrouwelijke individuen die zingen. Soms doen ze dat wat "binnensmonds" of gedurende een dag. Het stelt weinig voor. Alhoewel je bij soorten waarvan je het verschil niet kan zien qua geslacht je het nooit zeker weet”, zegt Joost van Bruggen van Sovon Vogelonderzoek Nederland.

De geluiden die nu te horen zijn, zijn meestal contact-, vlucht- en alarmroepjes. Daar zitten ongetwijfeld ook de vrouwtjes bij, die maken dit soort geluiden natuurlijk ook. Wat communiceren vogels dan met elkaar? Joost van Bruggen: “Het geluid dat mussen nu laten horen, en bijvoorbeeld een roodborst die zit te tikken, dat is om te laten weten ‘ik ben hier, als je me zoekt weet je me te vinden’.

Communicatie is belangrijk voor vogels die in een groep leven. Het is echt een beetje kletsen. En vogels horen onderling waarschijnlijk ook in het geluid wat de conditie van de andere vogel is. Belangrijk, want bij huismussen tasten de vrouwtjes nu al de mannetjes af voor het komend broedseizoen. Maar de roffel van een grote bonte specht is natuurlijk al wel echt territoriumgedrag”.