Winterrust: ook voor mensen

Tijdens de drukke feestdagen, met uitgebreid eten en drinken, kan een winterslaap soms een heerlijk idee lijken. Al helemaal als het buiten zo guur en koud is. De Zoogdiervereniging pleit echter voor winterrust.

het klinkt niet verkeerd: even de ogen sluiten en pas wakker worden als de krokussen beginnen te bloeien. Waarom zouden mensen dat niet kunnen? Veel zoogdieren doen het, de egel, de hazelmuis en vleermuizen.

Vooral kleine soorten houden een winterslaap, omdat kleine dieren bij kou sneller afkoelen dan grotere dieren. Daarom trekken kleine dieren zich in het najaar terug in een hol of warm plekje en laten zich pas in het voorjaar weer zien. Dit is knap omdat zoogdieren warmbloedig zijn, wat betekent dat ze hun lichaamstemperatuur normaalgesproken constant houden. Een goede winterslaap valt of staat bij het minimaliseren van het energieverbruik. Wanneer een dwergvleermuis in winterslaap haar lichaamstemperatuur op 38 graden zou houden, dan zou ze al snel door haar vetreserve heen zijn. De winterslapers verlagen dus hun lichaamstemperatuur in de winter tot enkele graden boven het vriespunt. Ze vertragen ook hun hartslag en de ademhaling waardoor ze nog meer energie besparen.

Helaas kunnen mensen deze temperatuurverlaging niet overleven. Daarnaast is een winterslaap risicovol. De slaper kan zich niet verweren tegen roofdieren, ook kan een winterslaper tijdens een zachte winter eerder wakker worden. Dit is energieverspilling en verkleint de kans op overleven behoorlijk.

Sommige grotere zoogdieren houden een winterrust, zoals de bruine beer. Dit zou misschien beter bij de mens passen. Winterrust lijkt op winterslaap, maar het verschil is dat de lichaamstemperatuur maar met een paar graden daalt. Het grote lichaam kan daarnaast beter warmte vasthouden en grotere vetreserves opbouwen. Hierdoor is een sterke verlaging van lichaamstemperatuur niet nodig. Een zoogdier in winterrust wordt tijdens de winter ook af en toe wakker om wat bij te eten. “Veel slapen en af-en-toe goed bijeten. Een beetje vergelijkbaar met onze kerstvakantie dus, maar dan langer.” aldus de Zoogdiervereniging.

Bron: Nature Today & Zoogdiervereniging