Wilde kievitsbloem houdt moedig stand

Al honderden jaren wordt in de Krimpenerwaard bijgehouden welke planten in het gebied groeien en waar. Er is bijvoorbeeld één plekje waar de wilde kievitsbloem groeit, een bijzondere plant met een prachtige bloeiwijze. Precies op deze plek houden ze het al eeuwen vol. In Naturalis ligt ook een herbarium van planten uit de Krimpenerwaard, met het eerste exemplaar daterend uit 1820. De kievitsbloem kent rijke geschiedenis rondom Gouda. Hij wordt ook wel de wilde tulp van Gouda genoemd, omdat hij hier vroeger veel op markten werd verkocht. Zijn naam dankt hij aan het stippelpatroon wanneer de plant in knop staat, deze lijkt namelijk op het ei van een kievit.

Maar de kievitsbloem heeft het moeilijk. De voorjaarsbloeier is gebaat bij een afwisseling van hoog en laag water. Hij voelt zich thuis op plekken waar rivierklei is afgezet op veen en die worden overspoeld bij hoogstaand water. Kievitsbloemen hebben namelijk een hoog calciumgehalte nodig in de bodem. Vroeger, toen het waterpeil nog niet zo strak gereguleerd werd, overstroomde het gebied met de bloem regelmatig, waarbij calcium in de bodem kwam. Nu staat het peil altijd rond dezelfde hoogte. Door veranderd landgebruik, verlaging van het grondwaterpeil en overbemesting staan er nu nog een stuk of 20-40 kievitsbloemen op een gebiedje van twee bij twee meter. 

Naast stukken zoals hier die er al heel lang hetzelfde bij liggen, wordt er ook hard gewerkt aan nieuwe natuur in de Krimpenerwaard. Een aantal percelen is afgeplagd en wordt doormiddel van maaien verschraald. Langzaam zie je hier schraalgraslanden ontstaan. Dit verschralen moet je zo’n 25 jaar volhouden om een mooi schraalgrasland met hoge biodiversiteit te krijgen. In de Krimpenerwaard heb je al stukken van die leeftijd en daar vind je nu veel bijzondere plantensoorten die op de Rode Lijst staan.  Het plan is om de komende jaren van 25 hectare naar 125 hectare schraalland te gaan.