Bijen vs bijen

In dit weekeinde van de ‘Nationale Bijentelling’ zullen waarschijnlijk vooral veel honingbijen worden geteld. Maar ondertussen zijn die honingbijen soms regelrechte plaaggeesten van wilde bijen. Dat blijkt uit recent onderzoek op Tenerife. 

In een natuurgebied op de flanken van de vulkaan Teide, onderzochten biologen wat er gebeurt wanneer imkers met hun bijenvolken op het toneel verschijnen. Niet alleen zagen zij dat het aantal wilde bestuivers afneemt zodra er een massa aan honingbijen in het gebied komt, ook de bestuiving van planten bleek per saldo slechter te verlopen. Er werden wel meer vruchten gevormd, maar daar zaten in aanwezigheid van veel honingbijen minder of zelfs onvruchtbare zaden in.

Imker Huib Koel is tevens de beheerder van de website wildebijen.nl en heeft in die zin ‘alle bijen even lief’. Hij roept wel op om als imker terughoudend te zijn in het plaatsen van bijenvolken bij natuurgebieden. Ook Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer hebben een zeer afhoudend beleid bij het toelaten van imkers in hun gebieden. Alleen wanneer bijvoorbeeld de heide massaal bloeit worden op bescheiden schaal imkers toegelaten.

Zelf imkert Koel op Huis te Manpad , in Heemstede, een prachtige buitenplaats waar onder andere de langste ‘slangenmuur’ van West-Europa te vinden is. “Die slangenmuur hebben we te danken aan twee ‘powervrouwen’ uit de achttiende eeuw, Bregitta Rendorp en Debora Elias”, vertelt Koel. “Zo’n slingerende slangenmuur is enerzijds bedoeld om de muur stevigheid te geven. Aan de andere kant wordt er in de ‘kommen’ van de muur een microklimaat gecreëerd dat ruimte biedt aan fruitbomen die wat meer warmte nodig hebben. Ook verschillende soorten wilde bijen, zoals het geeltipje  – én mijn honingbijen – profiteren van de warmte die zich rond de slangenmuur verzamelt. Maar ik durf mijn volken hier alleen neer te zetten omdat dit een cultuurlandschap betreft. Zou dit een Natura-2000 gebied zijn, dan moet je hier niet zijn met bijenvolken.”

Koel merkt dat bijenhouderij bij veel mensen het imago heeft van ‘iets goeds doen voor de natuur’. Maar dat is toch echt een misverstand, vindt hij. “Het is hetzelfde als kippen gaan houden omdat je hebt gehoord dat het slecht gaat met de grutto. Honingbijen zijn strikt genomen gewoon landbouwhuisdieren die door een imker worden gehouden. Wilde bijen, die het in hun eentje moeten zien te rooien, zijn een compleet andere categorie!”

Meer informatie over het bijentelweekeinde van Nederland Zoemt .

Foto: de slangenmuur van Huis te Manpad (foto: Rob Buiter)