Wereldwijd probleem: aantal vruchteneters steeds kleiner

Vruchtdragende planten zijn afhankelijk van vruchtenetende dieren voor hun verspreiding, maar wereldwijd neemt het aantal van deze dieren af, vooral onder de grotere soorten. Dit probleem doet zich vooral voor in gebieden waar het evenwicht door menselijke verstoring is verstoord. Volgens onderzoekers zouden grote vruchteneters moeten terugkeren in ecosystemen waar ze zijn verdwenen. Zij publiceerden hun bevindingen vorige week in het tijdschrift Ecology Letters.

Planten hebben dieren voor nodig om hun zaden te verspreiden. Voor die hulp betalen ze een prijs, in de vorm van vruchtvlees. De wederzijdse afhankelijkheid is dan ook groot: vruchtenetende dieren moeten eten, en omgekeerd is in sommige bossen meer dan 90 procent van de bomen afhankelijk van vruchteneters voor hun verspreiding.

In een nieuw artikel in het vakblad Ecology Letters beschrijven Guerra, hoofdonderzoeker Renske Onstein en hun collega’s de kwetsbaarheid van deze wederzijdse relatie. Wanneer het slecht gaat met een van beide partijen, heeft dat direct gevolgen voor de andere.

In sterk door mensen verstoorde gebieden is dit zichtbaar in de samenstelling van de planteneters: hun aantallen nemen af en vooral de grote soorten, zoals mensapen en neushoorns, verdwijnen. Dit verlies aan diversiteit zorgt voor een ‘ontkoppeling’ van de op grootte gebaseerde relatie en tast daarmee de veerkracht van het gehele tropische bos aan.

De publicatie richt zich vooral op verstoringen uit de afgelopen decennia. Omdat bomen vaak tientallen tot zelfs honderden jaren oud worden, zijn de gevolgen van het verdwijnen van vruchteneters nog niet duidelijk zichtbaar. Maar Guerra is optimistisch want: "we kunnen dit nog herstellen door grote soorten die ergens zijn verdwenen, terug te brengen.”

Tekst: Naturalis Biodiversity Center
Bron: Nature Today, Ecology Letters