Weblog Greenpeace & Walvissen - Zuid-Korea (archief)

Walvissen beschermen of bejagen. Daarover worden eind juni 2005 in Zuid-Korea een belangrijke serie internationale besprekingen gevoerd. Greenpeace en andere milieu-organisaties zijn ook (als waarnemers en actievoerders) bij die vergaderingen. En ze voeren actie. Daarover houden ze weblogs voor ons bij.

Kijk ook op de site van Greenpeace
Walvisnieuws in ons Nieuwsoverzicht

Jordan de Vaan (29) is verpleegkundige en actief vrijwilliger bij Greenpeace. Begin juni reisde hij naar Korea voor acties tegen de walvisjacht. Samen met de Koreaanse milieuorganisatie KFEM hebben actievoerders van Greenpeace een walvisambassade opgezet in Ulsan, Zuid-Korea. Vanuit dit kampement, op de bouwplaats voor een walvisvleesfabriek, leggen actievoerders Koreanen uit hoe belangrijk het is walvissen te beschermen.

Zondag 12 juni
Vanmorgen voor het eerst kunnen uitslapen, omdat anderen zo vriendelijk waren mij niet wakker te maken voor mijn nachtwacht. Heerlijk, maar de warmte maakt dat ik me toch niet helemaal uitgerust voel. We hebben een druk weekend achter de rug. Een paar honderd mensen zijn weer op de hoogte van wat wij hier doen. Er hangen grote spandoeken waar iedereen zijn boodschap op kan schrijven en tekenen. Kinderen kunnen op de foto met een opblaaswalvis en ze schilderen stenen die op de bouwplaats van de walvisfabriek komen te liggen. Elke zaterdag geven we Engelse les aan kinderen en vertonen we een kinderfilm op groot doek. Dit zijn gewoon erg gezellige avonden met de bevolking van Ulsan.
Het is prachtig om te zien hoeveel mensen er naar ons toekomen om informatie aan te horen. Soms leidt dat tot heftige reacties. Mensen lopen vloekend weg of schreeuwen door de speeches heen. We proberen iedereen netjes te woord te staan en alles uit te leggen, maar soms lopen de emoties te hoog op en is er geen gesprek mogelijk. Gelukkig zijn mijn twaalf mede-walvisambassadeurs uit Duitsland, Tsjechië, Australië, Zwitserland en Amerika zeer ervaren in het rustig en beleefd blijven in alle situaties. Ons protest tegen de walvisjacht maakt dat mensen denken dat we hier zijn om het de vissers moeilijk te maken. Vissers zijn er namelijk van overtuigd dat het steeds moeilijker wordt om genoeg vis te vangen, omdat de walvissen hun vissen opeten. Het is dus van groot belang om iedereen te informeren dat de meeste walvissen niet eens vis eten. Dat de oceaan zo leeggeplunderd zijn, komt door teveel vissen en schadelijke vismethodes. Daarbij kunnen vissers juist geld verdienen aan de walvis door walvistoerisme en ook dat leggen we uit.

Maandag 13 juni
Tegelijk met onze acties bereiden wetenschappers achter gesloten deuren de Internationale Walvisvaartconferentie van volgende week voor. Walvisspecialisten van Greenpeace praten mee. Elke avond komt een van hen even naar de walvisambassade om verslag te doen van de besprekingen van die dag. Erg spannend, omdat nog steeds onduidelijk is hoeveel landen Japan zullen steunen in de hervatting van de walvisjacht.
Vanmorgen hebben we ons voorbereid op een mogelijke ontruiming van het kamp. Iedereen weet nu hoe en waar ze zich moeten vastketenen als de politie komt. Geoefende klimmers haasten zich dan omhoog in de mast op het kampement, wat het extra moeilijk maakt om hen weg te halen. We hebben geen idee hoe de Koreaanse overheden reageren. Er staat geen Greenpeace-kantoor in Korea en het is de eerste keer dat wij hier actievoeren. Dat de politie reageert, is zeker. We zijn erop voorbereid om hier zo lang mogelijk te blijven en onze walvisambassade zit letterlijk de bouwplannen in de weg.

14 juni
Vandaag even een wandeling door de wijk rond de walvisambassade. Na een drukke dag met alle voorbereidingen voor het walvisfestival is het altijd lekker om de ambassade even te verlaten. Onaangenaam deze keer was dat we in een loods ineens grote stukken walvisvlees zagen liggen. De geur van het koken van walvisvlees was ook goed te ruiken. Ik vraag me af of iets dat zo stinkt echt eetbaar is. Waarschijnlijk is het vlees van de dwergvinvis, die vandaag aan wal is gebracht door een visser. We zijn snel doorgelopen naar het kamp, om onze cameraman te tippen. Onze terugkomst was verwacht, want toen we een paar minuten later terugkwamen waren de deuren gesloten.

15 juni
Fantastisch nieuws!!!!
Het bestuur van Ulsan heeft tegen de plaatselijke krant gezegd niet verder te gaan met de bouw van de walvisvleesfabriek. Alle actievoerders stonden ongeduldig te wachten tot onze Koreaanse vertalers het bericht hadden vertaald. Natuurlijk is dit niet het einde van de bezetting van het bouwterrein van de fabriek, want we willen eerst een officiële verklaring van de gemeente hebben. Daarnaast is ons werk in het informeren van de bevolking over het belang van walvissen nog niet voorbij. Tijdens het walvisfestival dit weekeind hopen we veel aanloop te krijgen. Ook tijdens de Internationale Walvisvaartvergadering volgende week willen we op onze post blijven.
Dit goede nieuws voor ons zou wel eens vervelende reacties kunnen losmaken bij de mensen die de walvisjacht en -consumptie ondersteunen. We blijven daarom vandaag alert.

(Foto: ©GP/Sutton-Hibbert - Geert Drieman voor het IWC-gebouw)

Ik ben nu een paar dagen in Ulsan en de zeer vervuilde chemische lucht en smog zorgt voor veel lichamelijk ongemak voor bijna iedereen die hier rondloopt. Ik heb nog nooit zo iets ergs meegemaakt. Mexico stad is heilig vergeleken bij deze zware industriestad. Ik las dat er in deze stad gemiddeld 5 mensen per dag sterven als gevolg van de enorme vervuiling en dat verbaast me niets.

De hele setting in deze industriestad doet bizar aan. Het centrum hangt vol met IWC vlaggen, inclusief een lachende cartoonwalvis, de walvisstandbeelden zijn versierd met bloemen, en op drukke verkeersknooppunten staan grote billboards met prachtige dolfijnen- en walvisfoto's vergezeld van de slogan "Ulsan Ecopolis". Trots noemen de inwoners hun stad "City of Whales".

In werkelijkheid zijn er nog maar weinig walvissen in de wateren rond Korea te vinden (alle grote walvissoorten zijn ernstig bedreigd), en de stad kent alleen maar chemische fabrieken en neonverlichte "love" hotels. Deze "Ecopolis" en gastheer van de Internationale Walvisvaart Commissie
(IWC)
probeert de schijn hoog te houden.

Je kunt duidelijk merken dat de vergadering op het punt staat te
beginnen*
De nieuwtjes en geruchten doen snel de ronde. Het zal er om hangen of Japan, Noorwegen en IJsland en hun aanhangers morgen of in de loop van de week een meerderheid binnen de IWC krijgen. Dan zullen ze ongetwijfeld proberen de vergadering naar hun hand te zetten.

Een ding heb ik wel geleerd in al die jarendat ik al bij de IWC kom: je weet het nooit op deze vergaderingen tot de daadwerkelijke stemming.

Morgen na de ceremoniële opening wordt een cruciale dag. Dan worden er over een aantal belangrijke procedurele zaken gestemd die van zeer grote invloed kunnen zijn voor de rest van de week. Bijvoorbeeld of de rest van stemmingen in het geheim zullen verlopen of openbaar blijven. Ook wil Japan een aantal onderwerpen van de agenda halen die betrekking hebben op de bescherming van walvissen. Over al deze zaken wordt met een eenvoudige meerderheid gestemd.

Rondlopend op de lokale markt kom ik een oude IWC bekende tegen, bij een walvisvleeskraam. Ik heb al vaker walvisvlees te koop gezien maar het blijft een naar gezicht.

Koreanen zelf zijn allervriendelijkst, maar spreken (op een enkeling
na)
geen woord Engels. Dit maakt zelfs de meest simpele zaken zoals het regelen van een mobiele telefoon moeizaam. Gewoon naar de winkel gaan en kopen blijkt te ingewikkeld. Na lang zoeken wist ik eindelijk mijn handen te leggen op een naam en nummer van een man die me kon helpen. Niettemin
moest er nog een vertaler aan te pas komen om alles helemaal rond te krijgen. Gelukkig is er op de Greenpeace walvisambassade bij de haven een vertaler aanwezig. De contactgegevens van de man met de mobiele telefoons gaat nu als een lopend vuurtje langs de andere IWC deelnemers.

19 juni 2005, Ulsan
Geert Drieman (directeur Greenpeace Nederland)

20 juni 2005
Op de eerste dag van de officiële IWC-vergadering wordt altijd over een aantal procedurele zaken besloten die van grote invloed zijn op de rest van de week. Zeker omdat deze kwesties met een gewone meerderheid worden besloten, in tegenstelling tot de meeste andere besluiten die met drie-kwart meerderheid worden besloten.

Het was de afgelopen dagen nog spannend hoe de stemverhouding zouden zijn. Japan heeft veel medestanders "gekocht", dus het zou wel eens heel moeilijk kunnen worden voor de walvisbeschermende landen. Iedereen zorgde er voor op tijd met de stemmingsformulieren in de grote vergaderzaal te zitten.

Na de ceremoniële, officiële opening van de IWC-vergadering meteen twee zeer belangrijke stemmingen. Om te beginnen probeerde Japan een aantal walvisbeschermende onderwerpen van de IWC-agenda te krijgen. Het eindigde met een nipte overwinning tegen Japan.

Vervolgens mislukte Japans poging om alle verdere stemmingen binnen de IWC in het geheim te houden. Met 30 landen tegen geheime stemmingen en 27 stemmen voor, blijft de besluitvorming binnen de IWC gelukkig openbaar en transparant.

Japan verloor deze ronde mede, omdat drie van de landen die dit jaar
door Japan bij de IWC zijn gehaald, nog niet op de vergadering
verschenen (Gambia, Nauru en Togo). Een aantal andere landen heeft tot nader order nog geen stemrecht (Belize, Costa Rica, Kenia en Peru), zo liet men aan het begin van de vergadering weten. Op een vergadering waar elke stem telt, zijn dit belangrijke zaken.

Vanavond is er een receptie van de Koreaanse regering. Daar zal onder het genot van Koreaanse hapjes en drankjes zoals gebruikelijk flink gelobbied worden.

Ulsan, 20 juni 2005

20 juni
Het is druk en heet geweest. Tijdens het walvisfestival hebben we de hele dag voorbijgangers geïnformeerd over de walvissen en de Walvisvaartconferentie. Vlakbij ons stond een standje van vertegenwoordigers van de Japanse walvisjacht, die verkondigden dat het goed is om de kleine vinvis af te schieten, omdat die al het voer van de met uitsterven bedreigde blauwe vinvis zou opeten. Hoe gekker kan het worden. Er zijn nu zoveel minder walvissen dan voor de grote slachtpartijen uit de vorige eeuw, dat het belachelijk is om te betogen dat ze er zelf de oorzaak van zijn dat er te weinig voer voor ze is. Om de mensen maar meteen het tegendeel te bewijzen, deelden wij onze eigen folders uit.

In het walviskamp houden sinds kort twee personen 's nachts de wacht. We hebben dreigementen gekregen dat een groep met jerrycans benzine klaar staat om ons hier 'uit te roken'. Dit is met de politie besproken en we zijn nu alllemaal alert wat er in en rondom het kamp gebeurt.

De opnames die onze cameraman een paar dagen geleden wist te maken van het uitbenen van een walvis, leidde tot een handgemeen. De vissers
waren niet blij met onze aanwezigheid en gingen met ijs gooien en emmers vol ijswater met walvisbloed. Gelukkig bleven onze mensen rustig, filmden door en vertrokken weer. Dezelfde tactiek van onverstoorbaarheid passen we toe met dronken bezoekers in het kamp en mensen die tegen ons schreeuwen. Gelukkig is het merendeel van de bezoekers erg blij met wat we hier doen.

Gisteren zijn de vijftigduizend protestfoto's van onze virtuele demonstratie over de hele wereld geprojecteerd op een groot scherm bij het hotel waar de vergaderingen zijn. We zijn benieuwd hoeveel effect ons protest heeft!

De tweede dag van de IWC-vergadering was een taaie dag met lange vergaderingen. Terwijl ik dit verslagje schrijf gaat de vergadering nog steeds door. Eerder vanmiddag bogen de vertegenwoordigers zich over een voorstel van Japan om de commerciele walvisjachtonder bepaalde voorwaarden weer toe te staan. Over dit onderwerp wordt al jaren binnen de IWC gesproken. Veel landen vonden het voorstel van Japan veel te mager: de voorwaarden waren zo ruim, dat de jacht onbelemmerd zou kunnen plaatsvinden.

Na een zeer lange discussie verloor Japan met 23 voor en 29 stemmen tegen. Opmerkelijk was dat Korea zich in dit geval van stemming onthouden heeft.... Normaal stemt het land altijd met Japan mee. Zou de actieve aanwezigheid van Greenpeace de afgelopen maanden in Korea hiertoe hebben bijdragen?

Gecontroleerde walvisjacht is een overigens illusie, want zelfs de Japanse huidige "wetenschappelijke jacht" blijkt niet te controleren: uit DNA-testen is gebleken dat tussen het walvisvlees dat in Japan wordt verkocht ook vlees van ernstig bedreigde soorten zit, waar absoluut niet op mag worden gejaagd. Als de commerciele walvisjacht weer officieel geaccepteerd en toegestaan wordt, gaat dat van kwaad tot erger.

Hoe langdradig zo'n vergadering ook kan zijn, er zijn altijd grappige momenten. Zoals het moment waarop Mauretanië, een land dat altijd 'zonder nadenken' de stem van Japan volgt (landen stemmen in alfabetische volgorde), deze keer niet wist wat het moest zeggen toen het bij een stemming onverwacht eerder aan de beurt was.

Gisteravond waren er twee borrels, een van de dierenwelzijnsorganisaties en een van de walvisjagers. Uiteraard was ik op de eerste receptie te vinden.

Ulsan, 21 juni

Ook vandaag was Japan goed op dreef. Net als andere jaren had het een voorstel ingediend voor de jacht op dwergvinvissen in de wateren rond Japan, zogenaamd om de plaatselijke bevolking te ontzien. Ondanks een lang en emotioneel pleidooi werd het voorstel weggestemd.

Vervolgens wilden Korea, China, Rusland en Japan een workshop houden om op eigen houtje een betere schatting van het aantal Koreaanse dwergvinvissen te maken. Het is deze dwergvinvis die hier in Ulsan in de walvisrestaurants wordt geserveerd als ie "per ongeluk" door Koreaanse vissers wordt bijgevangen. Gemotiveerd door de winst die deze vangst oplevert gebeurt zo'n ongelukje hier een stuk vaker vergeleken met elders in de wereld. Dat onderzoek op eigen houtje kwam er niet door, het Wetenschappelijk Comité van de IWC blijft erbij betrokken. De poging van Nederland om de bijvangst in het onderzoek op te nemen kwam er helaas niet door.

Een resolutie ter bescherming van de zeer bedreigde grijze akhalinwalvis werd bij consensus aangenomen. Met waarschijnlijk nog maar 97 exemplaren is deze walvispopulatie de meest bedreigde ter wereld. Deze walvissen zitten in de zomer bij het Russische eiland Sakhalin, waar de oliemaatschappijen Shell, Exxon en British Petrol de
olie- en gasvelden willen exploiteren. Precies wat deze toch al zeer kwetsbare walvissen er niet bij kunnen gebruiken.

Het Beschermingscomité zal voorlopig beginnen met twee onderwerpen:
het probleem van walvissen die in aanvaring komen met schepen en onderzoek naar het raadsel van de "stinky whales". Een op de tien grijze walvissen die de Russen voor eigen consumptie vangen blijkt een ontzettend vieze, chemische stank te verspreiden en is niet geschikt voor consumptie. Niemand weet de oorzaak; is het vervuiling is of een ziekte?

Tot mijn schok was Nederland mede-indiener van een resolutie over het beheermodel dat kan leiden tot gecontroleerde walvisjacht (RMS). Een resolutie met verregaande gevolgen: de kans is groot dat de hervatting commerciële walvisjacht snel dichterbij komt. Het komt vreemd over dat Nederland een voortrekkersrol rol blijft spelen in het debat over de hervatting van commerciele walvisjacht.

Een alternatieve resolutie van Duitsland, Ierland en Zuid-Afrika houdt vast aan het huidige moratorium, heeft veel meer voorwaarden ingebouwd voor een eventuele jacht en omvat tevens het belang van dierenwelzijn. Als een van de twee resoluties wordt aangenomen, dan liever de tweede.

Ulsan, 22 juni

Een hele ochtend vergaderd over de zogenaamde aboriginal whaling - het recht van bijvoorbeeld de Inuits in Groenland om walvissen te jagen voor eigen gebruik. Opmerkelijk was dat Dominica aankondigde in de toekomst ook van dit recht gebruik te willen maken. Net wat de walvissen niet nodig hebben.

Ik was blij om te horen dat Brazilië de vergadering wees op een andere manier om walvissen te gebruiken, namelijk voor ecotoerisme. Ook dat recht van lokale bevolkingen moet beschermd worden, stelde de Braziliaanse vertegenwoordiging. Als fervent bekijker van walvissen (alleen de blauwe vinvis heb ik nog niet gezien), ben ik het daar uiteraard helemaal mee eens.

De rest van de dag ging over de wetenschappelijke jacht. Een hete middag, niet alleen buiten, maar vooral ook in de vergaderzaal..... Japan presenteerde haar nieuwe wetenschappelijke programma en wil jaarlijks ruim 935 dwergvinvissen, 50 gewone vinvissen en 50 bultruggen gaan vangen, zogenaamd voor de wetenschap. De gewone vinvis in het Zuidpoolgebied is zeer bedreigd en ook de bultrug is zeer kwetsbaar. Bij veel IWC-leden viel dit voorstel bijzonder slecht, ook omdat het resultaat van deze "wetenschap" gewoon in de supermarkten eindigt .... 

Na uitvoerige discussies riep Australië Japan op af te zien van het doden van walvissen voor dit onderzoek en af te zien van het afgeven van een vergunning voor dit onderzoeksprogramma. 25 landen, waaronder Nederland, steunden deze resolutie die bij de stemming net werd aangenomen. Japan reageerde uiterst gefrustreerd. De vertegenwoordiger zei openlijk dat het dit jaar weliswaar niet was gelukt om een meerderheid in de IWC te krijgen, maar dat hij zou doorgaan met het binnenhalen van nieuwe IWC-leden. Over niet al te lange tijd zou Japan binnen de IWC de zaken naar haar hand kunnen zetten: "the reversal of history, the turning point is soon to come". De grootste tegenvaller was dat Japan afsloot met de opmerking zich niet te zullen storen aan de resolutie en gewoon met het zogenaamde wetenschappelijk onderzoek door te gaan. Dan maar zonder goedkeuring van de IWC.

De walvissen kregen tegenslagen te verwerken. Een voorstel om een walvisreservaat in te stellen in het zuidelijke gedeelte van de Atlantische oceaan haalde het niet, met dank aan Japan en consorten. Klein lichtpuntje: Japans poging om het in 1994 ingestelde walvisreservaat in Zuidpoolgebied op te blazen, mislukte.

Ulsan, 23 juni

In de walvisambassade wachten we elke dag vol spanning wat zich afspeelt binnen de muren van de IWC-vergadering. Tussen de vergaderingen door komen delegaties van verschillende landen bij ons op bezoek. Eigenlijk is het zeer ongebruikelijk als overheidvertegenwoordigers een illigale bezetting bezoeken.

Hoogtepunt was de komst van de milieu-ministers van Australië en Nieuw-Zeeland - felle tegenstanders van de walvisjacht. Een waar mediacircus, dat 20 minuten duurde. Namens de actievoerders mocht ik de ministers bedanken voor hun komst.

Nu juist heb ik mijn koffers gepakt. Een paar Koreaanse helden die ons meer dan geweldig hebben geholpen zal ik zeker gaan missen. Net als mijn mede actievoerders en het leven in het kamp zelf. Heb er weer veel vrienden bij en ben een mooie Greenpeace ervaring rijker. Nu snel een duty free vaderdag kadootje kopen en dan terug naar Nederland, waar we gewoon verder gaan met de strijd voor alles wat leeft.

Ulsan, 24 juni
Groeten van Jordan

Het is zover. Het is vrijdagmiddag vier uur en de IWC-vergadering is zojuist afgelopen. Afgelopen nacht is tot in de kleine uurtjes tussen de delegaties uitvoerig overlegd. Vanmorgen bleek Nederland zich te hebben teruggetrokken als co-sponsor (zoals dat hier heet) van de eerste resolutie die ter stemming kwam. Gelukkig. Het was al verbazingwekkend dat Nederland mede-iniatiefnemer was van het voorstel dat de hervatting van de commerciële walvisjacht dichterbij brengt. Nederland kwam op tijd tot inkeer en de resolutie haalde het niet.

De IWC besloot wel, dat gesprekken over de voorwaarden voor toestaan van de commerciële walvisjacht gevoerd blijven worden. Dit op basis van de alternatieve resolutie van Duitsland, Ierland en Zuid-Afrika die werd aangenomen. Dit voorstel houdt vast aan het huidige verbod op de walvisvaart, heeft veel meer voorwaarden ingebouwd voor een eventuele jacht en benadrukt het belang van dierenwelzijn. De walvis is voorlopig dus nog niet gered van de dreiging van de commerciele walvisjacht.

Het nakauwen van de vergadering van afgelopen week is nu begonnen. En de voorbereiding van de volgende IWC-vergadering, volgend jaar in St Kitts en Nevis. Dat tropische eiland ziet er zonder twijfel aantrekkelijker uit dan industriestad Ulsan.

Ik ga nog even naar het Koreaanse badhuis voor ik mijn koffers pak. Eerlijk gezegd ben ik blij als ik deze vervuilde stad mag verlaten.

Ulsan, 24 juni
groeten van Geert Drieman - Greenpeace