Wat staat er in de sterren?

Wat biedt de sterrenhemel in 2008? Vroege Vogels kijkt omhoog, vanuit de sterrenwacht in Utrecht met wetenschapsjournalist Govert Schilling, precies 400 jaar nadat in Nederland de telescoop werd uitgevonden.

Astronomische hoogtepunten in 2008 zijn onder andere:

- Vallende sterren begin januari;
- Een totale maansverduistering in de nacht van 20 op 21 februari;
- Een prachtig zichtbare planeet Mars, de eerste maanden van het jaar;
- Een totale zonsverduistering op 1 augustus, overigens alleen zichtbaar in  Rusland, China en Mongolië.

Zie ook de websites van sterrenwacht Sonnenborgh en van Govert Schilling .

In het jaar 1608 was het ofwel Zacharias Jansen of Johannes Lipperhey die de telescoop uitvond. Beide woonden in Middelburg, toentertijd een belangrijke stad in de Nederlanden. Wie nu daadwerkelijk de eerste was, is onbekend.
De theorie dat Lipperhey de eerste was, vindt ondersteuning bij een patentaanvraag. Lipperhey was namelijk bij Prins Maurits geweest om de uitvinding te tonen. Vanuit Den Haag kon toen met de voor huidige begrippen kleine telescoop de kerkklok in Delft afgelezen worden. Maurits zag meteen in wat voor revolutie dit zou betekenen in de oorlogvoering; de vijand, in die tijd Spanje, zou hiermee van verre bekeken kunnen worden. Wat hij echter ook zag was dat de telescoop veel te gemakkelijk na te bouwen was en dus werd er geen patent verleend. Natuurlijk werd er wel een notitie gemaakt van de patentaanvraag voor de "buyse waarmede men verre kan sien".

Nu gaat het verhaal dat eigenlijk Zacharias Jansen de eerste was die een telescoop bouwde. Jansen en Lipperhey waren beide brillenslijpers, woonden bij elkaar om de hoek en waren dus directe concurrenten. Het zou kunnen dat Lipperhey er met Jansens uitvinding vandoor is gegaan, toen Jansen naar de Frankfurter Messe was. Uit gegevens blijkt dat er daadwerkelijk een Hollander met een buis was op de Messe. Had Jansen zijn uitvinding meegenomen naar Duitsland?

Dat is een vraag waarvan het antwoord waarschijnlijk altijd in het ongewisse zal blijven. In 2008 viert Middelburg in ieder geval volop de uitvinding van de Hollandse kijker, die het wereldbeeld van de mens compleet veranderde, nadat de Italiaan Galileo Galilei zelf een kijker bouwde en hem op verschillende hemellichamen richtte. Of het nu Jansen was of Lipperhey: beide mannen woonden in Middelburg. De sterrenwacht in Middelburg organiseert veel van de activiteiten die in Middelburg plaats zullen vinden in 2008.

Bron: Wikipedia