Waddenzee is geschrokken van de Afsluitdijk

De Waddenzee is een “Klimaatbuffer” en reageert op waterstanden. Als hij overstroomt komt er sediment mee met het water dat neerslaat als het water wegtrekt. Daardoor wordt de bodem automatisch hoger als de waterstand stijgt. De Waddenzee groeit dus mee met de  zeespiegelstijging. 

De grote verandering van de laatste eeuw in dit systeem is veroorzaakt door de mens. De Afsluiting van de Zuiderzee met de aanleg van de Afsluitdijk en de afsluiting van het Lauwersmeer. Vanaf dat moment kon de zee opeens niet meer gelijkmatig het land binnenstromen maar liep het stuk op een muur. 

De Waddenzee veranderde van een 'getijdenbuffer naar een klotsbak'. En met de consequenties van die ingreep hebben we nu te maken.  De aanleg van die Afsluitdijk heeft het natuurlijke proces ingrijpend verstoord. “Een schokeffect waar we misschien wel honderden jaren voor nodig hebben om van bij te komen voordat er een nieuw natuurlijk evenwicht is gevonden”, aldus geomorfoloog Ernst Lofvers van Rijkswaterstaat. "We zitten nog midden in die schok."

Op historische kaarten zie je hoe wij steeds meer gaan ingrijpen door dijken te bouwen en hoe de zee daarop reageert. In de buurt van die dijken komt de zeebodem omhoog omdat in het zeewater meegevoerd sediment daar bezinkt.  

De afgelopen jaren hebben we de consequenties niet goed kunnen zien, of misschien wel ons gezicht er nog van af kunnen keren, omdat ingrijpende veranderingen zich vooral onder water voltrokken. Overal slibben geulen dicht vanwege sediment dat neerdwarrelt omdat water niet meer verder kan stromen. En langzaam aan komt de zeebodem steeds verder omhoog. Ernst Lofvers heeft het zelf meegemaakt. Toen hij jong was kon hij met zijn ouders vanuit Kornwerderzand nog met elk tij bijna rechtstreeks naar Vlieland varen, maar dat kan niet meer omdat de zeebodem daar sterk omhoog is gekomen.