Vroege Vogels Parade: Aanhang blijft dalen

De totale aanhang van natuur- en milieuorganisaties is in 2012 gedaald tot het niveau van het jaar 2000. Dat is de uitkomst van onderzoek ‘De Vroege Vogels Parade’ door het gelijknamige VARA-radioprogramma, dat zondag gepresenteerd wordt. In totaal hebben de ruim honderd grote en landelijke organisaties nu 3.817.711 leden en donateurs. Dat zijn er 65.397 minder dan een jaar geleden. De grootste organisatie het Wereld Natuur Fonds verliest 5% van haar aanhang.

Bij Natuurmonumenten is de trend juist positief: in 2001 stond de grote natuurbeheerder op bijna 1 miljoen leden, daarna begon een glijvlucht die vorig jaar eindigde. Dit jaar kan directeur Jan Jaap de Graeff bij zijn eigen afscheid een groei van 4500 leden melden. De Top 10:

Bekijk hier de hele lijst:   Daar staan ook de exacte aantallen en de verschillen met vorig jaar.

Tendensen in 22 jaar onderzoek
Vroege Vogels Eindredacteur Joost Huijsing: “In 2003 bereikte de groene aanhang een piek met ruim 4,1 miljoen. Bij onze eerste peiling in 1991 waren er 2,3 miljoen betalende aanhangers. Vanaf dat moment is er dertien jaar lang continu een grote groei geweest. Vervolgens was de totaalstand een paar jaar stabiel. Sindsdien gaat het neerwaarts. Toch blijft ‘groen’ een grote steun houden. In de politiek wordt wel gesuggereerd dat de interesse in natuur en milieu weinig meer voorstelt, maar het aantal leden in deze sector is nog altijd meer dan tien keer zo groot als alle leden van politieke partijen in Nederland bij elkaar.”

Oorzaken van het verlies
De afgelopen tijd zijn er elk jaar wel organisaties opgeheven. “In 2012 is ‘Zeekracht’ gestopt en opgegaan in Stichting Natuur en Milieu. Dat alleen al leverde een verlies van zo’n zevenduizend op. Een andere club, Stichting Bos heeft aangekondigd dat ze op 31 december ophouden te bestaan. Van veel andere clubs horen we dat de financiële crisis nu voor veel opzeggers het hoofdargument is.”

Het verhaal van de dubbeltellingen
Een jaarlijks punt van kritiek op dit Vroege Vogels-onderzoek is dat de aantallen van de verschillende organisaties bij elkaar op worden geteld. Dat zou, in verband met dubbellidmaatschappen, niet verantwoord zijn. Joost Huijsing: “Er zijn wel mensen die van twee of meer van de genoemde clubs lid zijn, maar dat zijn er veel minder dan je denkt. Naar schatting zijn niet meer dan zo'n 100.000 mensen lid van drie of meer van de organisaties die wij onderzoeken. Gemiddeld is men lid van iets minder dan twee. Daar staat tegenover dat een lidmaatschap echt gezien wordt als iets van het hele gezin. Uit ander onderzoek blijkt dat twee keer zoveel mensen opgeven lid van Natuurmonumenten te zijn dan het werkelijke ledenaantal. Bij doorvragen blijkt dan dat 'gezinslidmaatschap'. Bovendien zijn in de Vroege Vogels-tellingen alleen de grote en landelijke organisaties onderzocht. Als je ook plaatselijke verenigingen meetelt dan blijkt dat bijna 50% van de Nederlanders aangesloten is. Veel meer nog dan de 3,8 miljoen die wij noemen.”

Alle gegevens
In de uitzending op zondag 9 december wordt de uitslag toegelicht en praten de directeuren van WNF (Johan van de Gronden) en Natuurmonumenten (Jan Jaap de Graeff) over de noodzaak van groei. Zeker nu de inkomsten van donateurs en leden belangrijker worden omdat overheid structureel op natuur en milieu bezuinigt.