Doel code
De Vroege Vogels Natuurfotografencode heeft tot doel natuurvriendelijke en verantwoorde fotografie te stimuleren. Waar mogelijk samen met gelijkgezinde organisaties. Tot dusverre bestaat er een heel woud aan codes: iedereen die op dit gebied opereert hanteert eigen regels. Vroege Vogels probeert met deze code eenheid te scheppen. Zodat het voor amateur en professional duidelijker wordt waaraan men zich moet houden. Dus wordt overname van de teksten en gouden regels niet alleen toegestaan, maar ook gestimuleerd.
Enkele natuurorganisaties gaan nog veel verder dan de Vroege Vogelscode. Zo verbiedt Birdpix ALLE nestfoto’s en zijn voor de Vlinderstichting sommige zeer bedreigde soorten geheel taboe als onderwerp. Ook wordt het publiceren ontraden van exacte locaties waar bijzondere soorten zijn gefotografeerd.
Deze code is geen dode wetstekst: aanvullingen en wijzigingen worden nadrukkelijk gevraagd. Alles wat de code verbetert of verfijnt is welkom.
De richtlijn draagt het karakter van een aanbeveling, maar iedereen die zijn of haar foto’s wil publiceren op de site van Vroege Vogels is verplicht zich aan de code te houden.
Definitie Natuurfotografie/Natuurfilm
Er is een aantal richtlijnen opgesteld voor iedereen die zich bezig houdt met het fotograferen of filmen van de natuur. We noemen natuurfotografie alle fotografie waar natuurlijke elementen (planten, dieren, geologische- en fysische verschijnselen) het eigenlijke onderwerp van een opname vormen.
Onder fotograferen en filmen wordt in dit verband niet alleen de feitelijke activiteit verstaan, maar ook de voorbereiding en de activiteiten erna.
Basisprincipe
Bij het beoefenen van natuurfotografie mag noch het leven, noch de levenswijze van dieren en planten in het gedrang worden gebracht. Het behoud en het welzijn van dieren en hun omgeving staan voorop. De toepassing van dit principe vereist een basiskennis van natuur en ecologie. Soortenkennis en kennis van diergedrag zijn de belangrijkste elementen die aan de basis staan van verantwoorde natuurfotografie.
Kern
Het maken van een foto mag in principe geen nadelige effecten hebben op de soort of op het leefgebied waarin hij voorkomt. De mens -en dus ook de fotograaf- is slechts te gast in de natuur.
Flora- en FaunawetDe omgang met planten en dieren wordt geregeld in de Flora- en faunawet. Daarmee is in feite de bescherming van soorten juridisch geregeld. De belangrijkste artikelen worden hier genoemd. In feite berust deze gedragscode op het principe dat fotografen al het mogelijk doen om een overtreding van deze wet te voorkomen.
De belangrijkste verbodsbepalingen van de flora- en faunawet i.v.m. deze gedragscode zijn:
Artikel 8: Het is verboden planten, behorende tot een beschermde inheemse plantensoort, te plukken, te verzamelen, af te snijden, uit te steken, te vernielen, te beschadigen, te ontwortelen of op enigerlei andere wijze van hun groeiplaats te verwijderen.
Artikel 9: Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te doden, te verwonden, te vangen, te bemachtigen of met het oog daarop op te sporen.
Artikel 10: Het is verboden dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, opzettelijk te verontrusten.
Artikel 11: Het is verboden nesten, holen of andere voortplantings- of vaste rust- of verblijfplaatsen van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te beschadigen, te vernielen, uit te halen, weg te nemen of te verstoren.
Artikel 12: Het is verboden eieren van dieren, behorende tot een beschermde inheemse diersoort, te zoeken, te rapen, uit het nest te nemen, te beschadigen of te vernielen.
Artikel 13: Het is verboden:
a. planten of producten van planten, of dieren dan wel eieren, nesten of producten van dieren, behorende tot een beschermde inheemse of beschermde uitheemse plantensoort onderscheidenlijk een beschermde inheemse of beschermde uitheemse diersoort, of
b. dieren behorende tot een niet beschermde uitheemse diersoort,
te koop te vragen, te kopen of te verwerven, ten verkoop voorhanden of in voorraad te hebben, te verkopen of ten verkoop aan te bieden, te vervoeren, ten vervoer aan te bieden, af te leveren, te gebruiken voor commercieel gewin, te huren of te verhuren, te ruilen of in ruil aan te bieden, uit te wisselen of tentoon te stellen voor handelsdoeleinden, binnen of buiten het grondgebied van Nederland te brengen of onder zich te hebben.
Gedragsregels
De wetsteksten van de Flora- en Faunawet, gekoppeld aan gezond verstand leiden tot de volgende praktische aanbevelingen en die vormen de basis van onze 10 Gouden Regels.
A. Planten en dieren worden in hun natuurlijk milieu gefotografeerd, daar waar ze vrij en spontaan voorkomen. Het plukken van planten of het vangen van dieren voor fotografische doeleinden is uitgesloten.
B. Bij het fotograferen zal men zo min mogelijk in bestaande toestanden ingrijpen en er in ieder geval op letten dat daarbij de natuurlijke bescherming van planten en dieren bewaard blijft.
C. Nestfotografie van vogels is uitgesloten. Het fotograferen van vogels in de ‘nabijheid’ van een nest is af te raden.
* Door af te zien van nestfotografie van vogels in het algemeen wordt vermeden aanleiding te geven tot het maken van nestopnamen van vogels die storingsgevoelig zijn.
* Soorten, waarvan algemeen bekend is dat zij de aanwezigheid van mensen tolereren (eventueel afhankelijk van plaats en tijd), kunnen wel in de ‘nabijheid’ van het nest gefotografeerd worden mits strikte inachtneming van het basisprincipe
D. Opnamen van nestholen en opnamen in de nabijheid van nestholen van andere dieren dan vogels wordt afgeraden als de kans op verstoring aanwezig is.
E. Het storen van voedsel zoekende of voedsel aandragende dieren moet vermeden worden.
* Voor een groot deel van hun wakkere tijd zijn dieren op zoek naar voedsel. Ook zonder tussenkomst van de mens worden ze hierbij wel eens verstoord zonder dat ze daar merkbaar schade van ondervinden. Dit kan uiteraard veranderen wanneer die storing te lang duurt of voortdurend wordt herhaald. Wanneer dieren echter verzwakt zijn, voedsel moeilijk te vinden is, of ze ook nog jongen en eventueel hun partner moeten voeden, kan zelfs een éénmalige verstoring fataal zijn. Daarom wordt het fotograferen van voedsel aandragende dieren afgeraden, tenzij dit vanuit een met de nodige omzichtigheid geplaatste schuilhut gebeurt.
F. Slaap- of rustplaatsen worden niet verstoord.
* De winterslaap dient absoluut gerespecteerd te worden, want verstoring hiervan kan zelfs het overleven van de betrokken dieren in gevaar brengen. Een hoogwatervluchtplaats bv. kan interessant zijn om een schuilhut te plaatsen, als men tenminste onopgemerkt blijft tot alle vogels spontaan, bij een lagere tij, die zandbank weer verlaten hebben.
G. Gedrag waarbij het dier zelf schade kan ondervinden wordt niet uitgelokt. Het gebruik van geluidscassettes is af te raden.
* Aanbod van voedsel of drinkwater kan, indien correct toegepast, een positieve methode zijn om dieren in de nabijheid te krijgen. Indien dieren geheel of gedeeltelijk van dit voedselaanbod afhankelijk worden voor hun overleving (bv. bij wintervoeding) dient men dit uiteraard ook vol te houden na het maken van de gewenste opnamen, tot deze tussenkomst opnieuw overbodig wordt.
H. Manipulatie van dieren (vasthouden, verplaatsen) en van planten (vastklemmen) is in de regel niet gewenst, vaak af te raden, en soms helemaal uit te sluiten. Indien een opname slechts zou kunnen gemaakt worden dankzij manipulatie, kan men beter een andere gelegenheid afwachten om die soort te fotograferen.
* Soms kan men door eenvoudige manipulatie het (over)leven zelf van de dieren in gevaar brengen (bv. verstoting van gemanipuleerde jongen door een ouderdier). Overigens druist manipulatie vaak reeds in tegen één of meer van de vorige gedragsregels.
I. Er worden alleen inheemse dieren gefotografeerd. Fotografen werken niet mee aan handel in beschermde diersoorten (artikel 9 en 13 F&F wet)
J. Betreed niet voor publiek gesloten terreinen zoals reservaten, landgoederen
K. Houd rekening met andere gebruikers van het gebied waar je aan het fotograferen bent.
L. Laat geen afval achter in het gebied waar je de fotografie hebt beoefend
PraktijkVroege Vogels gaat foto’s waarvan duidelijk is dat de code is overtreden niet plaatsen.